خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: خلیج فارس یکی از مهمترین آبراه‌های جهان است که در کنار ارزش و مزایای فراوانی که در زمینه‌های مختلف برای انسان‌ها داشته است، همواره مورد بی‌مهری آنها قرار گرفته است.
طی سال‌های اخیر تهدیدهای خلیج فارس روز به روز بیشتر شده است و علاوه بر آلودگی‌های نفتی و پسماندهای شناورها که روزانه راهی این دریا می‌شود، میزان ورود پساب‌های صنعتی نیز روندی افزایشی دارد.
کمبود منابع آبی زندگی را برای بشر سخت‌تر کرده است تا برای تأمین این نیاز حیاتی خود دست به اقدامات متعددی بزند که یکی از روش‌های اصلی برای تأمین این نیاز، استفاده از آب‌شیرین‌کن روی دریا است.
کشورهای جنوبی حاشیه خلیج فارس سال‌ها است که علاوه بر تأمین آب شرب مورد نیاز خود، با استفاده از تأسیسات آب‌شیرین‌کن عظیم، برای کشاورزی نیز از شیرین‌سازی آب دریا استفاده می‌کنند.
روزانه میلیون‌ها مترمکعب آب شیرین از خلیج فارس استحصال می‌شود که برای تولید این میزان آب شیرین، چندین برابر آن پساب وارد دریا می‌شود و این پساب خسارت‌های بی‌شماری را به خلیج فارس وارد می‌کند.
افزایش تعداد و ظرفیت تولید آبشیرینکنها در نقاط مختلف خلیج فارس خسارت‌های بی‌شماری را به این دریا وارد می‌کند و گونه‌های آبزی را مورد تهدید جدی قرار داده است.
افزایش تولید آبشیرینکنها
مدیرعامل آب و فاضلاب استان بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: استان بوشهر دارای وابستگی شدید به منابع آب استان‌های همجوار است و بخش عمده آب مصرفی از طریق استان‌های فارس و کهگیلویه و بویراحمد تأمین می‌شود.
عبدالحمید حمزه‌پور ایجاد تأسیسات آب‌شیرین‌کن را یکی از راهکارهای اساسی برای تأمین آب شرب مورد نیاز در استان دانست و افزود: با توسعه تأسیسات آب‌شیرین‌کن زمینه کاهش وابستگی آبی استان بوشهر نیز فراهم می‌شود.
بر اساس طراحی‌های صورت گرفته، ظرفیت تولید آب‌شیرین‌کن‌های استان بوشهر ۱۰۰ هزار مترمکعب افزایش خواهد یافت وی با اشاره به تولید روزانه ۴۰ هزار مترمکعب آب از پروژه‌های آب‌شیرین‌کن در استان بوشهر خاطرنشان کرد: بر اساس طراحی‌های صورت گرفته، ظرفیت تولید آب‌شیرین‌کن‌های استان بوشهر ۱۰۰ هزار مترمکعب افزایش خواهد یافت.
مدیرعامل آب و فاضلاب استان بوشهر یکی از مهمترین راهکارهای تأمین آب شرب در استان بوشهر را از ظرفیت شیرین‌سازی آب شور و دریا دانست و تصریح کرد: پروژه‌های متعددی در این زمینه در دست اجرا است.
وی با اشاره به لزوم تأمین آب پایدار در استان بوشهر، تصریح کرد: تلاش می‌شود ضمن حفظ منابع موجود، ظرفیت شیرین‌سازی آب دریا در استان بوشهر افزایش یابد.
تهدیدهای جدی برای خلیج فارس
خلیج فارس مامن و پناهگاه بسیاری از گونه‌های آبزی است و توسعه بیش از حد صنعتی در حاشیه خلیج فارس تهدیدی بزرگ برای این دریای عظیم می‌شود.
ورود بیش از حد آلاینده‌ها از پساب‌های صنعتی فاضلاب‌های خانگی گرفته تا نشت نفت و دیگر فرآورده‌های نفتی از خطوط انتقال و کشتی‌ها و شناورهای عبوری، خطر را افزایش داده است.
آب‌شیرین‌کن‌هایی که دارای پساب شور و گاهاً گرم هستند علاوه بر اینکه خلیج فارس را شورتر می‌کنند، شرایط سختی را برای زندگی آبزیان فراهم می‌کنند که خطرات آن روز به روز بیشتر می‌شود.
خطرات و آلایندگی‌های آبشیرینکنها
رئیس حفاظت محیط زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: به دلیل شرایط خاص آب و هوایی استان بوشهر و کمبود منابع آبی، چاره‌ای جز احداث تأسیسات آب‌شیرین‌کن وجود ندارد.
امین طلاب اضافه کرد: کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله امارات، قطر، بحرین و… از سال‌ها پیش اقدام به تأسیس آب‌شیرین‌کن کردند و طی سال‌های اخیر ساخت تأسیسات در استان بوشهر و دیگر استان‌های حاشیه خلیج فارس در حال انجام است.
وی در مورد خطرات و آلایندگی‌های واحدهای آب‌شیرین‌کن نیز گفت: میزان اثرگذاری تأسیسات آب‌شیرین‌کن بر اکوسیستم دریا بستگی به حجم تولید و نوع فرآیند آنها دارد که تأثیراتی را بر دریا و ساحل دارد.
افزایش شوری و دمای خلیج فارس
رئیس حفاظت محیط زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر افزود: یکی از روش‌های تولید آب شیرین از دریا، تولید آب با پساب شور است که پساب راهی دریا می‌شود و باعث تغییر در وضعیت طبیعی دریا می‌شود.
وی بیان کرد: خلیج فارس از شورترین دریاهای جهان است و میزان شوری آن ۴۲ گرم بر لیتر است که نمک و شوری آن بسیار زیاد است و این شوری باعث تغییر تنوع زیستی می‌شود.
محدود کردن شرایط زندگی برای آبزیان، تغییر بافت جمعیتی در خلیج فارس و سخت و تنگ‌تر شدن فضای زندگی را از اثرات این سیستم آب‌شیرین‌کن است طلاب محدود کردن شرایط زندگی برای آبزیان و سخت و تنگ‌تر شدن فضای زندگی را از اثرات این سیستم آب‌شیرین‌کن دانست و ادامه داد: کاهش برخی از گونه‌های آبزی از اثرات این سیستم آبشیرینکنها است.
وی با اشاره به اینکه تغییر بافت جمعیتی در خلیج فارس از دیگر اثرات این نوع آبشیرینکنها است اظهار داشت: این میزان شوری آب دریا باعث غالب شدن گونه‌های فرصت‌طلب می‌شود.
رئیس حفاظت محیط زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر افزود: نوع دیگری از آبشیرینکنها دارای پساب دارای آلودگی دمایی و شوری هستند که محدودیت‌های بیشتری را ایجاد می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: خلیج فارس به خاطر محیط نیمه‌بسته‌ای که دارد، از گرم‌ترین و شورترین دریاها است و در تابستان دمای آب حتی در سطوح پایینی تا ۳۷ درجه سانتیگراد هم می‌رسد.
طلاب تصریح کرد: هر چند این دما در روزهای محدودی از سال وجود دارد ولی در همین زمان هم باعث تأثیر بر آبزیان می‌شود و سفید شدن مرجان‌ها و مهاجرت گونه‌ها و مرگ و میر گونه‌های ثابت را در پی دارد.
وی با بیان اینکه همزمانی شوری و گرما باعث خطرات بیشتری در دریا می‌شود اضافه کرد: ورود پساب آبشیرینکنها باعث شورتر شدن و گرم‌تر شدن می‌شود.
لزوم جانمایی صحیح و بافاصله
وی با اشاره به اینکه محل تخلیه پساب آب‌شیرین‌کن و اطراف آن باعث بروز عوامل ناخواسته در زیستگاه‌ها می‌شود ادامه داد: در فصل زمستان برخی گونه‌های ناخواسته در این محیط تولید و رشد می‌کنند.
رئیس حفاظت محیط زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر خاطرنشان کرد: اثر بلندمدت ورود پساب آبشیرینکنها به دریا این است که اثری دائمی در منطقه ورود خود خواهند داشت.
وی جانمایی صحیح و بافاصله آبشیرینکنها را بسیار مهم دانست و افزود: این تأسیسات باید به دور از مناطق حساس و تحت حفاظت ایجاد شوند و ضمن رعایت استانداردها، به مسائلی همچون جهت جریان‌ها توجه شود.
طلاب با اشاره به راهکارهای کاهش اثرات پساب ادامه داد: محیط زیست در مجوزهای صاره بر اقدامات کنترلی کاهش اثرات پساب آب شیرین کن‌ها تاکید و همواره نظارت می‌کند.
آبشیرینکنها تهدیدی مهم و اساسی برای خلیج فارس محسوب می‌شوند و افزایش روز افزون آنها می‌تواند اثرات مخرب و جبران‌ناپذیری در پی داشته باشد که باید برای پرهیز از این کار ضمن استفاده از روش‌های جایگزین برای تأمین آب، مسائلی همچون رعایت فاصله‌ها و استانداردهای احداث مد نظر قرار گیرد.
