علیرضا ارزانی‌ممقانی، رئیس اتحادیه صنف آجیل و خشکبار مشهد در تشریح بازار خشکبار شب یلدای امسال به ایلنا گفت: در ابتدای فصل عرضه خشکبار در بازار ایران هستیم، خشکبار هنوز وارد مجاری صادراتی نشده و به وفور در بازار عرضه می‌شود، بنابراین هیچ اختلالی در عرضه وجود ندارد و در نتیجه بازار خشکبار در شب یلدای امسال باثبات و در آرامش خواهد بود.  

وی درباره تفاوت قیمت آجیل در شب یلدای سال جاری نسبت به زمان مشابه سال گذشته اظهار کرد: آجیل امسال افزایش قیمت نداشته حتی پسته ۲۰ درصد و تخمه ژاپنی ۶۰ درصد ارزان‌تر شده‌اند.

ارزانی‌ممقانی در ادامه به موضوع کاهش قیمت پسته در پی کاهش صادرات آن پرداخت و اظهار کرد:  ایران تا چند سال پیش عرضه‌کنده انحصاری پسته در بازار جهانی بود اما از چند سال گذشته رقبایی نوظهوری در این بازار در برابر ایران قدعلم کردند، این رقبا امریکا و ترکیه هستند که امسال هر دو پرقدرت‌تر از همیشه در بازار جهانی ظاهر شده‌اند.

وی افزود: ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده پسته دنیا بود اما این جایگاه را به امریکا باخت و اکنون در جایگاه دوم قرار دارد، ترکیه نیز با فاصله کمی از ایران در رتبه سوم قرار دارد. تولید سالانه ایران حدود ۲۵۰ هزار تن و تولید سالانه ترکیه حدود ۲۳۰ هزار تن است، تولید سالانه امریکا نیز بیش از دو برابر ایران و از ۵۰۰ هزار تن هم فراتر رفته است.

رئیس اتحادیه صنف آجیل و خشکبار مشهد خاطرنشان کرد: پررنگ شدن حضور امریکا در بازار جهانی پسته قیمت آن را در هر کیلو به ۷ دلار کاهش داده است در حالی که پیش از این میانگین قیمت جهانی پسته ۱۰ تا ۱۲ دلار در هر کیلو بود. این افت قیمت در بازار جهانی برای بازرگانان ایرانی ناگهانی و پیش‌بینی‌نشده بود.

ارزانی‌ممقانی ادامه داد: مجموع این اتفاقات به کاهش صادرات پسته انجامید، این در حالی است که آجیل و خشکبار پس از نفت و مشتقات نفتی بیش از هر کالای دیگری از ایران صادرات می‌شود و این کالا در صدر صادرات غیرنفتی ایران قرار دارد. پیش‌تر فرش هم همپای آجیل و خشکبار صادر می‌شد اما صنعت فرش به کل از بین رفته است. ارزش صادرات آجیل و خشکبار ایران سالانه ۲٫۵ میلیارد دلار است که اصلی‌ترین نوع این اقلام را پسته تشکیل می‌دهد.

وی در تشریح آنچه سبب کاهش صادرات و تضعیف جایگاه ایران در بازار جهانی پسته شده گفت: پسته در ایران با روش‌های  سنتی کشت می‌شود در نتیجه قیمت تمام شده محصول بالا می‌رود. وزن تولید امریکا ۳٫۵ برابر ایران و قیمت تمام شده تولید آن پایین‌تر است. همین امتیازات قدرت رقابت امریکا را در برابر ایران افزایش می‌دهد، این در حالی است که خشکبار تولیدی امریکا و ترکیه کیفیت محصول مشابه ایرانی را ندارد و عطر و طعم محصول ایرانی بهتر است اما مصرف‌کنندگان در سطح جهان این تمایز عطر و طعم را تشخیص نمی‌دهند.

این کارشناس در پایان یادآور شد: ایرانی‌ها هیچ تلاشی در برندسازی و تبلیغات خشکبار انجام نداده‌اند این در حالی است که پیشینه تولید خشکبار در ایران به ۳۵۰۰ سال می‌رسد.