این یعنی دقیقا اتفاقی که از حدود سال ۱۳۸۱ در کشور ما رخ داد، و بسیاری از مردم حاضر به استفاده از امکانات جدید شبکه بانکی نبودند و یا به آنها اطمینان نداشتند. هرچند تجربیات بانکداری الکترونیک به سال ۱۳۵۰ بر می‌گشت، اما حافظه تاریخی و عملیاتی ما احتمالاً همان حدود دهه ۸۰ را یادآوری می کند.

در ابتدای این دوران جدید همه ما که آن زمان را یادمان می‌آید با موضوعاتی مثل گرفتن تمام پول از دستگاه‌های خودپرداز، نبود فرهنگ استفاده از این امکان جدید، فراموشی رمز، نوشتن رمز و قراردادن آن کنار کارت، گم کردن مداوم کارت و بسیاری مشکلات دیگر روبرو بودیم.

رفته رفته مردم به استفاده از بانکداری الکترونیک و پرداخت‌هایی از این دست عادت کردند. بانک‌ها شروع به ارائه خدمات متنوعی در همین راستا کردند به نحوی که امروز شاید کمتر کسی صف‌های آخر ماه پرداخت قبوض و گرفتن حقوق را به یاد بیاورد. این امکانات در حال حاضر به قدری افزایش یافته که نه‌تنها ما را از رفتن به بانک بی نیاز کرده، بلکه شاید خیلی از ما فقط در موارد اندکی نیاز به پول نقد پیدا می کنیم.

اما در این میان موضوع امنیت همواره به عنوان امری حیاتی برای شبکه بانکی مطرح بوده است. بانک‌ها نهادهایی اجتماعی‌اند که به دلیل ماهیت کاری که انجام می دهند همواره به دنبال کسب و تایید اعتماد مشتریان خود هستند و موضوع امنیت در صدر اقدامات آنها قرار دارد.

اما گاهی کلاهبرداران به اطلاعات مشتریان دست پیدا می‌کنند و چالش‌هایی را در این حوزه ایجاد می کنند. به طور مثال شبکه بانکی در سال ۱۳۹۸ با موضوع رمزهای پویا دست و پنجه نرم کرد و با وجود مشکلاتی که در این حوزه به جهت عدم وجود یک رویه ثابت در تمامی بانک‌های کشور بود، توانست تا حدود زیادی بر موضوع فائق بیاید.

در حال حاضر ابزارهای الکترونیک زیادی در اختیار مشتریان برای انجام امور مالی قرار گرفته که برخی از آنها از سوی بانک‌ها و برخی دیگر از سوی شرکت‌های پرداخت و حتی برخی شرکت‌های واسط ارایه شده، که مشتریان به آنها را به یک چشم می‌بینند.

بله دقیقا به یک چشم!!! اما واقعیت اینست که موضوع امنیت در همه آنها به یک چشم دیده نشده است!!! در واقع مشتریان باید به نکاتی امنیتی بیشتر توجه کنند تا مورد سوء استفاده از کلاهبرداران قرار نگیرند.

استفاده کنندگان از بانکداری الکترونیک باید به نکات کلیدی امنیت در هر کدام از نرم افزارها توجه کنند. برخی از آن‌ها رمز عبور ندارند، برخی برخلاف دستورالعمل های موجود بخشی از اطلاعات شما را به ظاهر برای راحتی کار ذخیره می کنند و برخی راحت هک می شوند.

توصیه کارشناسان این حوزه استفاده از نرم افزارهای امن، ارتقاء امنیت شخصی و گوشی، بالا بردن اطلاعات امنیتی و دقت به هشدارهایی است که از سمت بانک‌ها و نهادهای مسئول به طور مداوم به عموم داده می شود، است.

برای دانستن میزان امنیت نرم افزارهای بانکی به سراغ شهرام سامت رئیس اداره امنیت بانک ایران زمین رفتم، وی در خصوص موضوع فوق عنوان کرد: امنیت اپلیکیشن‌های حوزه بانکی و صنعت پرداخت که در آن ها اطلاعات حساس مشتری مبادله می شود از اهمیت ویژه ای برخوردار است، لذا الزامات و ملاحظات امنیتی در اکثر اپلیکیشن ها در نظر گرفته شده است، ولی تمامی این اپلیکیشن ها لزوما قابل اعتماد نیستند.

وی افزود: درصدی از آنها می تواند دارای آسیب پذیری‌های امنیتی باشند، که در استفاده از فناوری‌های جدید در اکو سیستم بانکی همچون بانکداری باز و خدمات فینتکی، به‌صورت بالقوه و بالفعل حاصل می شوند، بنابراین می‌بایست برای اپلیکیش‌هایی که از اینگونه خدمات استفاده می نمایند تمهیدات امنیتی لازم را برقرار شود.

سامت گفت:جدا از لحاظ کردن امنیت در اپلیکیشن‌های بانکی، آنچه که بسیار قابل اهمیت است، فرهنگ امنیتی مشتری است، که یکی از سه عامل اصلی در حوزه امنیت اطلاعات، است. در واقع آگاهی رسانی، ارتقای دانش سایبری و آگاهی مشتریان بانک از الزامات عمومی امنیت در استفاده از خدمات و اپلیکیشن های بانکی امری ضرروری است؛ تا زنجیره برقرای امنیت اطلاعات کامل شود و کلید امنیت در فضای مجازی است.

وی ادامه داد: برای در امان ماندن مشتری در قبال ترفندهای مجرمان سایبری مانند فیشینگ و اسکمینگ بهترین راه کار ارتقای دانش سایبری مشتری است، که بتواند از اطلاعات حساس آگاهی داشته و خطر افشای آنها را لمس و‌ در محافظت از آنها کوشا باشد.

در پایان باید گفت هرچند تمهیدات اندیشیده شده توسط بانک مرکزی و اجرای طرح رمز پویا توسط بانک ها، میزان سرقت‌های اینترنتی را به شدت کاهش داد، اما اشاره به این نکته ضروری است، که کلاهبرداران همواره مترصد یک فرصت هستند، تا امنیت شما را از بین ببرند.