به گزارش تجارت گردان، روند افزایشی نرخ ارز در هفته های اخیر، بیش از هر زمان دیگری مورد توجه مردم و فعالان اقتصادی قرار گرفته است. در باب دلایل صعودی شدن شاخص ارزی، به طور اجمالی می توان به تشدید تحریم های خصمانه دولت آمریکا، محدودیت های صادراتی در دوران کرونا و به عدم همکاری برخی از صادرکنندگان در بازگشت ارزهای صادراتی به چرخه اقتصادی اشاره داشت. اما آنچه مسلم است، توان بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر و بازارساز در حوزه ارزی، همواره باعث شکست نقشه های شوم دشمنان در برهم زدن بازار ارز شده است.
به گونه ای که جدیدترین خبرها از ساختمان شیشه ای میرداماد، حاکی از تصمیمات و توافقات مثبت در جهت تعدیل نرخ ارز در بازار است. در گام نخست، بانک مرکزی اعلام کرد از روز گذشته (دوشنبه بیست و یکم مهرماه ۹۹)، سقف خرید بانک ها و صرافی ها در بازار متشکل ارزی به ۵۰۰ هزار دلار افزایش می یابد و همچنین این بانک روزانه ۵۰ میلیون دلار به صورت اسکناس در بازار عرضه خواهد کرد.
در گام بعدی نیز دکتر همتی رئیس کل بانک مرکزی روز گذشته برای چندمین بار در دو سال اخیر به کشور عراق سفر داشت. تلاش هایی که همواره در جهت رفع موانع آزادسازی منابع ارزی ایران در بانک های عراقی بوده است و آنگونه که دکتر همتی روز گذشته خبر داد، توافقات خوبی برای آزادسازی منابع مالی بانک مرکزی و استفاده از آن برای تامین واردات کالاهای اساسی و ضروری ایران، شده است.
این مذاکرات که روز گذشته در جلسه ای مشترک سه جانبه بین روسای بانک مرکزی کشورمان و عراق و همچنین رییس بانک تجارت عراق صورت گرفت، نشان از تلاش های بی وقفه بانک مرکزی برای دسترسی به منابع ارزی به حق ایران در کشورهایی نظیر عراق دارد.
در کنار مذاکرات مقامات بانک مرکزی ایران با طرف های عراقی، ظریف وزیر امور خارجه نیز به چین سفر کرد و آنگونه که روزنامه واشنگتن پست نوشته است: “این سفر به دعوت وزیر خارجه چین و بعد از آن صورت می گیرد که آمریکا در تحریم های تازه نام ۱۸ بانک ایران را به لیست تحریم ها اضافه کرد”.
برخی خبرها نیز در حاشیه این سفر منتشر شده که صحبت از تغییر ذخایر ارزی بانک مرکزی به یوان دارد. به عنوان نمونه خبرگزاری ATF چین طی گزارشی با تیتر «ایران به خاطر یوآن، دلار را به سطل زباله می اندازد» نوشت: طبق گزارش های تلویزیون دولتی چین و ایران، بانک مرکزی ایران خبر از تغییراتی بسیار نظیر ثبت یوآن به عنوان واحد ارزی بین المللی خود به جای دلار آمریکا داده است.
آنچه مسلم است در جنگ اقتصادی بی سابقه دولت آمریکا بر علیه ملت ایران، شاهد تلاش های اقتصادی و دیپلماتیک هستیم. در این میان، میلیاردها دلار بلوکه شده ایران در بانک های کره جنوبی نیز حالا یک گام دیگر به آزادسازی و بازگشت به چرخه اقتصادی کشور نزدیک شده است.
در اینباره، ربیعی سخنگوی دولت در جدیدترین اظهار نظر خود گفته است: «قرار است هیات هایی به کشورهایی که ایران در آنها منابع ارزی دارد اعزام شوند و منابع ارزی بلوکه شده ایران را آزاد کنند». اتفاقی که به گفته کارشناسان اقتصادی، می تواند سمت عرضه ارزی را بیش از پیش تقویت کند و به تعدیل شاخص ارزی کمک کند.
هرچند برخی منابع خبری نیز از پالت های دلار از کره جنوبی در راه ایران خبر داده اند؛ سیگنالی که به سرعت با رفتار محتاطانه نوسان گیران و سفته بازان بازار ارز مواجه شده و بسیاری را در موقعیت فروش قرار داده است. زیرا این گروه تجربه سال ۹۷ را به یاد دارند که در عرض چند روز، نرخ دلار با ریزش سنگین مواجه شد.
اما در این میان، عاملی بین المللی نیز بر فضای ارزی ایران، سایه انداخته است و آن انتخابات ۱۳ آبان آمریکاست. انتخاباتی که حالا در جدیدترین نظرسنجی ها، از برتری حدود ۱۰ درصدی بایدن نسبت به ترامپ خبر می دهد.
هرچند عده‌ای وضعیت اقتصادی کشور را بیشتر ناشی از عوامل درونی می‌دانند و اهمیتی برای نتیجه انتخابات آمریکا قایل نیستند، اما بسیاری از فعالان بازار معتقدند پیروزی بایدن قطعا موجب کاهش فشارها بر اقتصاد ایران خواهد شد.
به باور این گروه از فعالان، انتخاب بایدن در کوتاه مدت به مانند روزهای پس از پذیرش قطعنامه ۵٩٨ در سال ١٣۶٧، موجب کاهش شدید و سریع نرخ ارز خواهد شد و پیش بینی می‌شود نرخ دلار در حدود ١٠ تا ١٢ هزار تومان برای هر دلار کاهش یابد.
فعالان بازار، سیاست اعلام شده توسط بایدن در خصوص ورود مجدد آمریکا به برجام را مهم ترین تغییر سیاست آمریکا در قبال ایران می‌دانند و معتقدند با بازگشت آمریکا به برجام شاهد کاهش سختگیری کشورهای طرف تجاری ایران و کشورهایی که منابع ارزی کشور در آنها مسدود شده است خواهیم بود که نتیجه این رویداد آزادسازی سریع منابع ارزی کشور و افزایش عرضه ارز جهت تامین نیازهای ضروری کشور است.
به نظر می رسد در شرایط کنونی، رصد تحولات داخلی و بین المللی برای فعالان بازار ارز از اهمیت به سزایی برخوردار باشد. از یکسو کشور با محدودیت صادرات نفت مواجه است و از سوی دیگر شاهد رونق گرفتن دوباره صادرات غیرنفتی و تقویت بازگشت ارزهای صادراتی به اقتصاد هستیم.
همچنین تلاش های بانک مرکزی برای آزادسازی میلیاردها دلار منابع ارزی در کشورهایی نظیر عراق و کره جنوبی، اتفاقی مثبت برای افزایش قدرت بازارساز در سمت عرضه و تامین نیازهای ارزی کشور است.
در نتیجه پیش بینی بسیاری از کارشناسان از آینده بازار ارز، روندی کاهشی در جهت تعدیل نرخ ارز خواهد بود. لازم به ذکر است که تحریم اخیر آمریکا بر ۱۸ بانک ایرانی، حدود ۴۵ روز دیگر اجرایی می شود و آنچه مهم است، برگزاری انتخابات آمریکا در حد فاصل این ۴۵ روز است و چه بسا با پیروزی جو بایدن، جو سیاسی با تحول معناداری مواجه شود که نتیجه آن، کاهش فشارهای اقتصادی و روانی بر ایران است.