محمد علی خطیبی، مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران و نماینده اسبق ایران در اوپک در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به پیش‌بینی افزایش ۳۰۰ هزار بشکه‌ای تقاضا توسط آژانس بین المللی انرژی، گفت: بنابراین تقاضا کاهش پیدا نکرده است و دلیل افزایش شدید و سپس کاهش نسبی قیمت را باید در سمت دیگری بررسی کرد.

وی افزود: همانطور که می‌دانید موضعی که غربی‌ها گرفته بودند برای تحریم نفت روسیه کمی بازار را نگران کرده بود ولی نهایتاً دیدیم که فقط آمریکا نفت روسیه را تحریم کرد و بقیه کشورها، حتی اروپایی‌ها گفتند که نمی‌توانیم نفت روسیه را جایگزین کنیم. بنابراین بعد از از این اتفاق کمی بازار نفت آرام شد.

خطیبی ادامه داد: همانطور که می‌دانید آمریکا به طور متوسط روزانه ۶۰۰ هزار بشکه نفت از روسیه وارد می‌کرد که با برداشتن تحریم‌های ونزوئلا تقریباً همین مقدار را می‌خواهد جایگزین نفت روسیه کند. با توجه به تحریم ونزوئلا در سال‌های اخیر و جنگ‌های داخلی، صنعت نفت این کشور دچار مشکل شده است و بلافاصله نمی‌تواند ۵۰۰ هزار بشکه به ظرفیت تولید خود اضافه کند و تحویل آمریکا دهد.

وی تصریح کرد: در واقع مقداری این فرآیند زمان‌بر است و نیاز به کمک شرکت‌های خارجی دارد، کما اینکه در سال‌های اخیر ما هم قدری کمک کرده‌ایم. البته این فرآیند دو سه ماه بیشتر طول می‌کشد و تلقی بازار این است که آمریکا می‌تواند پس از این مدت نفت روسیه را جایگزین کند.

این کارشناس انرژی افزود: همچنین با مذاکراتی که انجام شده است این احتمال می‌رود که نفت ایران به بازار برمی‌گردد و ایران هم می‌تواند بین ۱ تا یک و نیم میلیون بشکه بیشتر از آنچه که الان می‌دهد به بازار عرضه کند. طبیعتاً این مقدار که وارد بازار شود تولید برخی تولید کنندگان آزاد می‌شود و آنها می‌توانند به آمریکا صادر کنند. در واقع ما به طور مستقیم به آمریکا نفت نمی‌دهیم ولی به طور طبیعی نفت ما جایگزین می‌شود.

خطیبی خاطرنشان کرد: روسیه روزانه بین ۷ تا ۸ میلیون بشکه صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی داشته که ۶۰ درصد آن به اروپا می‌رفته است. به همین جهت کشورهای اروپایی گفتند ما نمی‌توانیم نفت دیگری را جایگزین نفت روسیه کنیم.

وی با تأکید بر اینکه به نظر می‌رسد دنیا با کمبود عرضه مواجه نیست، افزود: در طرف دیگر افزایش تقاضا را داریم که آن هم با برنامه افزایش تولید اوپک پلاس به علاوه برنامه افزایش تولید غیر اوپک می‌توانند تأمین شود.

نماینده اسبق ایران در اوپک با اشاره به عبور از زمستان و کاهش تقاضای فصلی گفت: همانطور که می‌دانید در بهار هم سیستم‌های گرمایشی تعطیل هستند و هم سیستم‌های خنک کننده و همین موجب کاهش تقاضای فصلی می‌شود.

وی در ادامه گفت: همچنین اخبار رسیده است که فعالیت‌های اکتشاف، حفاری و توسعه نفت شیل شروع شده است. یعنی با افزایش قیمت جهانی نفت، نفت خام‌های غیرمتعارف که با قیمت حدود ۴۰-۵۰ دلار قبلی صرفه نداشت، الان با عبور قیمت نفت از صد دلار، در آمریکا فعالیت‌های اکتشافی و تحقیقاتی شدت گرفته است که آن هم می‌تواند به تولید بیافزاید.

این کارشناس انرژی تأکید کرد: به اینکه مجموع این عوامل موجب آرامش بازار از تأمین عرضه نفت و تثبیت قیمت آن در محدوده ۹۰ تا ۱۰۰ دلار شده است.

خطیبی با بیان اینکه تصمیم اروپا مبنی بر تحریم نکردن نفت روسیه از همه عوامل مؤثر تر بود گفت: واقعیت هم این است که جایگزین کردن ۵ میلیون بشکه نفت روسیه برای اروپا امکان پذیر نبود. البته اروپایی‌ها به شدت بخش‌های مالی ارتباطات روسیه مثل سوئیفت و بانک‌ها را تحریم کردند. الان این سوال پیش می‌آید که روسیه اگر نتواند پولش را دریافت کند چه می‌کند؟ یا صبر می‌کند که شرایط عادی شود و برود پولش را بگیرد. کاری که ما انجام دادیم و پول‌هایمان در کره و چین و سایر کشورها بلوکه شده است. یا اینکه علی‌رغم تحریم نکردن نفت روسیه، خود این کشور عرضه و صادرات خود را کاهش دهد.

این کارشناس انرژی در رابطه با پیش بینی نفت ۳۰۰ دلاری توسط پوتین گفت: این پیش بینی بسیار آرمان گرایانه و رویایی است و با واقعیت‌ها تطبیق ندارد. هر چند اگر کل نفت روسیه تحریم می‌شد امکان تحقق این پیش‌بینی وجود داشت. در واقع این حالت اخطار داشت که کشورها بدانند در صورت تحریم نفت روسیه چه هزینه‌ای را باید بپردازند. هرچند الان هم قیمت بنزین در آمریکا به بالاترین سطح رسیده و تورم به شدت افزایش یافته است.

وی در رابطه با قیمت ۷۰ دلاری نفت در بودجه ۱۴۰۱ گفت: هنگامی که بودجه در حال تدوین شدن بود، قیمت نفت بین ۶۰ تا ۷۰ دلار بود و از همین جهت ابتدائا ۶۰ دلار در نظر گرفته شد که بعدتر در مجلس با توجه به اتفاقات جهانی قیمت به‌روزرسانی شد که به نظر من با توجه به شرایط جهانی قیمت منطقی است.