به گزارش روز دوشنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا، حادثه تصادف اتوبوس خبرنگاران محیط زیست که به مرگ دو خبرنگار منجر شد، چندین سوال را در ذهن افکار عمومی و به ویژه فعالان رسانه زنده کرد. یکی از سوالات درباره نحوه استفاده از خبرنگاران ساکن تهران و ساکن شهرستان است. برخی معتقدند در حادثه ماموریت ستاد احیای دریاچه ارومیه اگر از خبرنگاران بومی استفاده می‌شد، این اتفاق تلخ رخ نمی‌داد. در پاسخ به این ادعا به این نکته باید اشاره کرد که بعضا به دلیل برخی محدودیت‌ها چاره‌ای جز اعزام خبرنگار از تهران وجود ندارد.
همه چیز به سوژه بستگی دارد
معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: استفاده از خبرنگاران تهرانی یا بومی در ماموریت‌های خارج از شهر تهران بستگی به سوژه خبری دارد و نمی‌شود درباره آن خط کشی کرد و حکم کلی داد.
محمد خُدادی، در پاسخ به این سوال که آیا موافق اعزام خبرنگاران تهرانی به گوشه و کنار کشور برای پوشش اخبار هستید توضیح داد: تجربه من می گوید نباید از خبرنگار به سوژه برسیم؛ بلکه باید از سوژه به خبرنگار برسیم. این که خبرنگار از تهران ببریم یا از خبرنگاران شهرستان استفاده کنیم، به سوژه خبری بستگی دارد. مساله این است که خبرنگار متخصص آن موضوع در کجاست. در مواقعی لازم است در یک سوژه ای از خبرنگار یک استان در استانی دیگر استفاده کنیم.
وی با بیان این نکته که نوع و حجم پوشش هم اهمیت دارد اظهار داشت: . ممکن است برنامه‌ای خبری نیاز به عکاس و فیلمبردار داشته باشد و در یک استان عکاس و فیلمبردار نداشته باشیم. نمی‌توانیم به یک خبرنگار بومی بگوییم تو مجبوری عکاسی هم بکنی. بنابراین باید عکاس ازتهران اعزام شود. همچنین ممکن است در یک موضوعی خبرنگار استان تخصص نداشته باشد.
مدیر رسانه باید تصمیم نهایی را بگیرد
خُدادی با تاکید بر این که مدیر رسانه باید تصمیم نهایی را بگیرد افزود: سازمان‌های اجرایی که برگزار کننده تورهای رسانه‌ای هستند، اگر خودشان تشخیص بدهند که خبرنگاری را به ماموریت ببرند اشتباه است. سازمان‌ها باید ماموریت را به رسانه واگذار کنند و رسانه تصمیم بگیرد که خبرنگار را از تهران یا از شهرستان اعزام کند. رسانه تصمیم می گیرد، عوامل کدام منطقه بهتر می توانند آن گزارش را پوشش دهند. در کار روزنامه نگاری اصل تولید بهترین محتواست. محتوای جامع و کامل با تمام ارزشهای خبری دغدغه اصلی ماست. این که چند نفر بروند و از کجا بروند بحث های بعدی است.
خبرنگار محیط زیست تخصص بیشتری نسبت به خبرنگار استانی دارد
دبیر گروه جامعه و سلامت خبرگزاری مهر در پاسخ به این سوال که چرا برای پوشش اخبار ستاد احیای دریاچه ارومیه از تهران خبرنگار اعزام شد بیان کرد: خبرنگاری که در استان فعالیت دارد، تمام اتفاقات از نمازجمعه گرفته تا حوادث را پوشش می دهد. خبرنگاری که در تهران در حوزه محیط زیست کار کرده، تخصص بیشتری دارد. آنجا اگر مسوولی عدد و رقمی بگوید، کسی که در طول سال دارد کار می کند، می تواند مسوول را به چالش بکشد. اما خبرنگار استانی شاید این تخصص را نداشته باشد. ما بر مبنای این استدلال با اعزام خبرنگار به ارومیه موافقیت کردیم.
میثاق بدیعی مقدم، درباره نحوه تقسیم کار بین خبرنگاران ساکن تهران و استانی این رسانه گفت: ما تعدادی خبرنگار استانی داریم که در طول سال راجع به یک منطقه گزارش تهیه می کنند. مساله احیای دریاچه ارومیه در چند سال اخیر تبدیل به یک مساله ملی شده است. همیشه در ماموریت‌هایی که ستاد احیای دریاچه ارومیه تعریف می‌کند و با خبرنگار استانی هماهنگ می‌کنیم و او از شهر خودش به محل ماموریت می‌رود. خبرنگار تهرانی هم از تهران اعزام می‌شود و گزارش های ملی می‌نویسد. خبرنگار استانی در این گونه مواقع مطلع می‌شود و در صورت لزوم کارهای پشتیبانی را انجام می‌دهد. در خبرگزاری مهر این مساله حل شده و نیروهای استانی ما در این رابطه توجیه هستند.
وی افزود: برخی مواقع مسوولان اعزام خبرنگاران به سفر و ماموریت را یک لطف و مزیت محسوب می کنند. در حالی که این اعزام‌ها وظیفه شان است.
بسیاری از رسانه‌ها در شهرستان خبرنگار ندارند
روزنامه‌نگار فعال در سرویس اجتماعی روزنامه همشهری ضمن موافقت با اعزام خبرنگاران ساکن تهران به شهرستان‌ها گفت: وقتی خبرنگاری از تهران به شهرستان می‌رود، موضوع برای مسوولان شهرستان جدی‌تر می‌شود.
فهیمه طباطبایی افزود: برخی خبرنگاران استانی با مسوولان استانی این قدر رفاقت دارند، که نواقص را نمی‌بینند و وارد چالش نمی‌شوند. البته در شهر تهران هم می‌بینیم که برخی خبرنگاران روابط عمومی‌چی برخی مسوولان هستند. ولی این مساله در استان‌ها به خاطر روابط دوستانه و خانوادگی پررنگ‌تر است. درواقع این گونه خبرنگاران چیزی را می‌نویسند که آنها می‌خواهند. به همین خاطر خبرنگاران رسانه‌های مستقر در تهران ترجیح می‌دهند برای کسب خبر خودشان سفر کنند و وارد عمل شوند.
وی با اشاره به فعال نبودن برخی نمایندگی‌ها در استان‌ها توضیح داد: غیر از سه چهار رسانه، بسیاری از رسانه‌های مکتوب و اینترنتی در شهرستان خبرنگار ندارند. خیلی از سایت‌های خبری فقط در تهران خبرنگار دارند. ضمن این که اگر این اتوبوس از ارومیه حرکت می‌کرد و خبرنگاران استانی سوارش می‌شدند، تغییری در اصل ماجرا ایجاد نمی‌شد. این شکلی نیست که فکر کنیم اگر هزینه پرواز نباشد، اتوبوس بهتری برای خبرنگاران می‌گیرند. در حوزه‌های اجتماعی معمولا با کمترین هزینه خبرنگار را به ماموریت می‌فرستند.
طباطبایی راه‌حل مشکل را در اعزام خبرنگاران توسط رسانه و نه سازمان دانست و گفت: رسانه‌ها باید بودجه خوبی برای سفرهای استانی خبرنگاران کنار بگذارد و خبرنگاران ساکن تهران هم باید انفرادی و نه گروهی سفر بروند. چرا یک سازمان باید خبرنگاران را دسته جمعی به سفر ببرد؟ آنها خبرنگاران را به جاهایی می‌برند که خودشان دوست دارند. در این سفرها خبرنگاران مکان‌های مساله‌ساز را نمی‌بینند. وظیفه یک رسانه این است که هزینه‌های سفر خبرنگاران را خودش تامین کند. خبرنگاران تلاش می‌کنند گزارش خودشان را سفارشی ننویسند. ولی وقتی هزینه را یک سازمان داده‌است، احتمالا خروجی هم چیزی می‌شود که آنها می‌خواهند.
به گزارش ایرنا، ۲۵ نفر از خبرنگاران رسانه های کشور صبح چهارشنبه دوم تیرماه برای بازدید از طرح های ستاد احیای دریاچه ارومیه عازم پیرانشهر شدند که اتوبوس آنان در ۱۵ کیلومتری این شهرستان دچار حادثه شد.
این حادثه بعدازظهر چهارشنبه در منطقه بیگم قلعه پیرانشهر رخ داد.
ریحانه یاسینی و مهشاد کریمی خبرنگاران پرتلاش و متعهد خبرگزاری‌های ایرنا و ایسنا در این حادثه جان خود را از دست دادند.
خبرنگاران و اهالی رسانه چه از تهران عازم شوند چه از شهرهای دیگر؛ ضروری است در فضایی سرشار از امنیت، کار حرفه‌ای‌شان را انجام دهند. استانداردها اگر رعایت نشوند، تلخ‌ترین اخبار جای اخبار مفید و آگاهی‌بخش خبرنگاران را می‌گیرند.
