فرزانه مروستی (مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره ایراداتی که به طرح جمع‌آوری کودکان کار و خیابان وارد می‌شود و همچنین ادعای رد مرز کودکان افغانستانی که به صورت غیرقانونی در تهران حضور داشتند، گفت: بحث رد مرز کودکان کار توسط یک مدیر بی‌اطلاع از ماجرای طرح مطرح شده است و قویا تکذیب می‌شود. ایران طبق تعهدات بین‌المللی در خصوص کودکان عمل کرده و می‌کند و ما وضعیت کودک را فارغ از هر ملیتی که دارد، در نظر می‌گیریم و قاعدتا بحث رد مرز وجود ندارد.

هیچ کودکی به تنهایی رد مرز نمی‌شود

وی ادامه داد: مهمترین موضوع برای ما در این طرح این است که این کودکان به آغوش خانواده باز گردند و بحث رد مرز کودک به تنهایی اصلا مطرح نیست. چنانچه خانواده این افراد در ایران باشند و این کودکان از طریق خانواده وارد خیابان شده باشند، پس از شناسایی خانواده‌ها و اخذ تعهدات لازم از آنها کودک به خانواده تحویل داده می‌شود.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران تصریح کرد: اگر خانواده کودک واقعا نیازمند باشند، از طریق سازمان‌‌های حمایتی حتما به آنها رسیدگی می‌شود، اما چنانچه خانواده کودک در ایران نباشد از طریق سفارت افغانستان و وزارت امور خارجه پیگیری لازم انجام می‌شود و از آنها کمک می‌خواهیم تا بتوانیم ساز و کارهای حقوقی را انجام داده تا کودک به آغوش خانواده باز گردد.

مروستی خاطرنشان کرد: از آنجا که ما عضو کنوانسیون حقوق کودک هستیم، تعهداتی در خصوص شرایط تحصیلی و زندگی کودک داریم، اما به دلیل قوانین کلی که در سازمان بهزیستی و کمیته امداد وجود دارد، این خانواده‌ها نیز تحت حمایت این سازمان‌ها قرار ‌نمی‌گیرند و از طریق سازمان‌های مردم نهاد بین‌المللی و دستگاه‌های بین‌المللی به آنها کمک می‌شود.

کمک به خانواده مهاجران بی‌بضاعت از طریق نهادهای بین‌المللی

وی با بیان اینکه بخشی از این کودکان مهاجر قانونی و بخشی مهاجر غیرقانونی هستند، ادامه داد: بخشی از مهاجران مجاز و بخشی غیرمجاز هستند، مهاجران مجاز اگر نیازمند باشند، قطعا از طریق کمیساریای عالی پناهندگان و دستگاه‌های ذیربط به آنها کمک می‌شود، اما اگر غیرمجاز باشند مانند سایر کشورهای دنیا که ساز و کارهای حقوقی در خصوص مهاجران غیرقانونی وجود دارد در خصوص این مهاجران غیرمجاز نیز این ساز و کارها انجام می‌شود. قطعا کودکی که به صورت غیرمجاز وارد ایران شده به همراه خانواده رد مرز می‌شود و اگر تنها باشد از طریق هماهنگی با سفارت افغانستان و وزارت امور خارجه و در سطح ملی این موضوع پیگیری می‌شود.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران با تاکید براینکه موضوع رد مرز کودک به تنهایی در این طرح اصلا مطرح نیست، بیان کرد: جامعه هدف ما در این طرح کودکانی هستند که تکدی‌گری کرده یا شبه متکدی‌ و دستفروش هستند و در سر چهارراه‌ها لابه‌لای ماشین‌ها حرکت می‌کنند و تفاوتی ندارد که این کودکان چه ملیتی دارند. حتی کودکان ایرانی هم جزو این جامعه هدف هستند و در حقیقت کودکانی که در خیابان مشغول تکدی‌گری و شبه تکدی‌گری هستند، مشمول این طرح هستند.

اغلب کودکان جمع‌آوری شده پاکستانی و افغانستانی هستند

مروستی خاطرنشان کرد: در این طرح تاکنون فراوانی کودکان بیشتر از دو کشور افغانستان و پاکستان  بوده‌است و البته میزان قابل ملاحظه این کودکان افغانستانی هستند و تعداد اندکی پاکستانی هستند. یک سری از این کودکان توسط شبکه‌های قاچاق وارد ایران شده‌اند و یک عده نیز کودکانی هستند که خانواده‌های آنها سال‌هاست در ایران حضور دارند و با یکی از اقوام خود زندگی می‌کنند.

برخی کودکان متکدی ماهیانه سه میلیون تومان درآمد دارند

وی تاکید کرد: بررسی‌ها در این طرح نشان می‌دهد که در شش ماهه اخیر تعداد زیادی از این کودکان از طریق قاچاق وارد ایران شده‌اند. در حقیقت این کودکان هزینه‌ای را به قاچاقچی پرداخت کرده‌اند و وارد کشور شده‌اند. این کودکان بیشتر در مشاغلی مانند زباله‌گردی و تکدی‌گری در سر چهارراه‌ها فعالیت می‌کنند و با گفتگوهایی که با بچه‌ها داشتیم، متوجه شدیم که آنها درآمدهای خوبی دارند و حتی کودکانی بوده‌اند که با کار در سر چهارراه‌ها ماهیانه بین دو تا سه میلیون تومان هم درآمد داشتند و این شغل به عنوان یک کار خوب برایشان قلمداد می‌شود.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران بیان کرد: این کودکان هزینه قاچاقچی را در ماه‌های ابتدای ورودشان پرداخت کرده و پس از آن بقیه درآمدشان برای خانواده ارسال می‌شود و بخشی نیز به سرکرده باند آنها پرداخت می‌شود.

مروستی درباره برخورد قانونی با سرکرده این باندها گفت: پیگیری‌های قضایی برای برخورد با این سرکرده‌ها در حال انجام است، بخشی از این پیگیری‌ها مربوط به حقوق بین‌الملل و در خصوص قاچاقچیان کودک است و از آنجا که ما متعهد به کنوانسیون حقوق کودک هستیم، گزارش مفصلی در خصوص برخورد با این افراد به دستگاه‌های امنیتی، سفارت‌خانه‌ها و دستگاه‌های بین‌المللی ارسال می‌کنیم، چراکه این موضوع را یکی از تعهدات خودمان به کنوانسیون‌‌های بین‌المللی می‌دانیم و قطعا نباید در این باره سکوت کنیم و اجازه دهیم کودکان سرگردان در خیابان باشند.

تعداد پسرها در برخی روزها از ظرفیت مرکز یاسر بیشتر بود

وی در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود با کمبود فضا برای نگهداری بچه‌ها در دو مرکز یاسر و شهدای افسریه مواجه هستید، گفت: قطعا تا تعیین‌تکلیف این کودکان و پیدا شدن خانواده‌هایشان، این کودکان فقط برای چند روز در مراکز یاسر و شهدای افسریه نگهداری می‌شوند. در مرکز شهدای افسریه که مرکز نگهداری دختران است، هیچ مشکل زیرساختی وجود ندارد و یک مرکز مناسب با زیرساخت‌های لازم است، اما مرکز یاسر به دلیل اینکه تعداد پسرها بیشتر در این طرح بیشتر بوده است، در یک دوره چند روزه از سقف ظرفیت بالاتر رفته است.

او ادامه داد: در حال حاضر نیز تعداد ۳۷ الی ۳۸ نفر بیشتر در مرکز یاسر حضور ندارند و بیشتر بچه‌ها از طریق بهزیستی تعیین‌تکلیف شده‌اند و چنانچه خانواده‌هایشان در تهران بوده‌اند به آنها تحویل داده‌ شده‌اند و در حال حاضر کودکانی همچنان در این مرکز هستند که هیچ مدرک اقامتی نداشتند و افرادی که مدعی سرپرستی آنها شده‌اند، نتوانستند هیچ مدرک هویتی دال بر اینکه سرپرست این کودک هستند، ارائه دهند و قطعا طبق ضوابط بهزیستی قابلیت تحویل کودک به آن فرد مدعی وجود نداشته است.

۹۰ درصد کودکان خیابانی خارجی هستند

به گفته مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران تا پایان هفته گذشته ۲۶۷ کودک جمع‌آوری شده‌اند که ۲۳۸ نفر آنها خارجی هستند.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا کودکان ایرانی بی‌هویت نیز در این طرح جمع‌آوری شده‌اند، تصریح کرد: در طرح‌های سال‌های قبل کودکانی بودند که از منطقه سیستان و بلوچستان‌ آمده بودند، اما در حال حاضر به مورد اینچنینی برخورد نکرده‌ایم. همانطور که گفتم از میان کودکان جمع‌آوری شده ۱۰ درصد ایرانی و ۹۰ درصد خارجی هستند که بخش اعظمی از آنها توسط باندهای قاچاق وارد کشور می‌شوند و این موضوع به صورت جدی از طریق استانداری و معاونت امنیتی وزارت کشور پیگیری می‌شود و به سفارت افغانستان گزارش داده می‌شود.