مهندس بهزاد ولی‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به آخرین آمار مصرف دخانیات که مربوط به سال ۱۴۰۰ است، توضیح داد: از میان ۵ عامل خطر بروز بیماری‌های غیرواگیر، دخانیات مهم‌ترین عامل خطر بیماری‌های غیرواگیر شناخته شده است. بر اساس آخرین آمارها در ایران، ۲۵.۸۸ درصد مردان و ۴.۴۴ درصد زنان مصرف کننده دخانیات بودند و به طور متوسط ۱۴ درصد گروه سنی بالای ۱۸ سال مصرف کننده انواع محصولات دخانی بودند.

رشد ۵۴ درصدی مصرف قلیان

وی افزود: در این میان مصرف قلیان ۴.۵ درصد برآورد شد که نسبت به سال ۱۳۹۵ حدود ۵۴ درصد رشد مصرف داشته است. قلیان محصولی است که به دلیل افزودنی‌ها و مواد معطری که در آن به کار می‌رود، باعث می‌شود از بین محصولات دخانی، بیشتر مورد انتخاب افراد قرار گیرد و جوانان و نوجوانان به دلیل وجود همین مواد معطر در تنباکوی معسل و میوه‌ای قلیان فکر می‌کنند که ماده مفیدی را مصرف می‌کنند.

افزایش ۱۹۰ درصدی مصرف سیگار در زنان

ولی‌زاده ادامه داد: مقایسه مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال در سال ۱۴۰۰ نسبت به مطالعه‌ قبلی که سال ۱۳۹۵ انجام شده بود نشان می‌دهد که در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال مصرف زنان از ۰.۱ درصد به ۰.۲۹ درصد افزایش یافته است و این یعنی ۱۹۰ درصد مصرف روزانه سیگار در این گروه سنی افزایش یافته است. همچنین در مردان این مصرف از حدود ۵ درصد در سال ۱۳۹۵ به ۷.۱۶ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است که این یعنی ۴۶ درصد مصرف روزانه سیگار در این گروه سنی افزایش یافته است.

او تاکید کرد: در این سال، ۱۵.۴۳ درصدِ گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال مصرف کننده انواع محصولات دخانی بودند که ۶.۲۸ درصد زنان و ۲۶.۹۱ درصد مردان را شامل می‌شود. مقایسه این درصدها با دوره قبلی مطالعه در سال ۱۳۹۵ نشان داد که در مردان ۱۵.۶ درصد و در زنان ۹۰.۸۸ درصد افزایش مصرف دخانیات را داشتیم.

از بین رفتن قبح مصرف دخانیات

رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت افزایش مصرف دخانیات در زنان را نگران‌کننده خواند و اظهار کرد: این افزایش مصرف عوامل مختلفی از جمله پایین بودن قیمت محصولات دخانی، نوع بسته‌بندی سیگار و تنباکو، دسترسی آسان، از بین رفتن قبح مصرف دخانیات و … دارد.

وی کل میزان مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال را در سال ۱۴۰۰ میزان ۱۰.۵۸ درصد اعلام کرد (۳.۷۹ درصد زنان و ۱۸.۱۵ درصد مردان) و گفت: این عدد در سال ۱۳۹۵ حدود ۷.۳ درصد بوده است. مصرف دخانیات در زنان ۹۰ درصد و در مردان ۳۴ درصد افزایش یافته است. به طور کلی افزایش مصرف درگروه‌های سنی حساس بسیار نگران کننده بوده است.

وضعیت مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال

ولی‌زاده درباره مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال، توضیح داد: بر اساس مطالعه سال ۱۳۹۵ در این زمینه مشخص شد که ۳.۴ درصد این گروه سنی مصرف کننده سیگار بودند که از این بین سهم پسران ۴.۸ درصد و سهم دختران ۲.۱ درصد بوده است.

وی افزود: همچنین در این گروه سنی ۵.۷ درصد مصرف کننده قلیان بودند که ۷.۳ درصد پسران و ۴.۳ درصد دختران بودند. مقایسه این ارقام با مطالعه قبلی که در سال ۱۳۸۶ انجام شده است نشان داد که مصرف سیگار دربین دختران از ۰.۹ درصد به ۲.۱ درصد افزایش یافته است که این یعنی شاهد ۱۳۳ درصد افزایش مصرف دختران هستیم.

او با اشاره به عدم آگاهی کامل مردم از مضرات مصرف دخانیات و خصوصا قلیان، این موضوع را عاملی برای افزایش مصرف مواد دخانی، بخصوص قلیان دانست و تاکید کرد: مصرف قلیان، دروازه ورود به مصرف سیگار برای نوجوانان و جوانان است.

۷۰ ماده شیمیایی سرطان‌زا در دود دخانیات

وی با تاکید بر اینکه مصرف دخانیات مهم‌ترین عامل مرگ‌های قابل پیشگیری است، اظهار کرد: دود تنباکو و سیگار حاوی بیش از ۷۰۰۰ ماده شیمیایی است که سمیت بیش از ۴۰۰ نوع آن و سرطان‌زایی بیش از ۷۰ نوع این مواد شیمیایی به اثبات رسیده است. ترکیبات معطر، علاوه بر تاثیری که بر جذابیت و افزایش گرایش افراد به مصرف دارد، با ایجاد ترکیبات حلقوی سرطان‌زا در فرایند سوختن، تاثیر بیماری‌زایی این محصولات را به مراتب افزایش می‌دهد. هر وعده قلیان معادل مصرف ۱۰۰ تا ۲۰۰ نخ سیگار است.