اقتصاد دریامحور، فولاد سبز و اقتصاد چرخشی، راه نجات شرکت‌های فولادی ایران

امین ابراهیمی مدیرعامل شرکت فولاد خوزستان در این همایش اظهار داشت: فولاد خوزستان در یک دهه گذشته بالغ بر ۱۶ میلیون تن صادرات معادل ۷/۵ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور داشته است. صنعت فولاد ایران به واسطه منابع اولیه عظیم، نیروی انسانی متخصص و دسترسی به آب‌های آزاد رتبه ۷ از نظر میزان ظرفیت و رتبه ۱۰ در تولید را دارد. سرانه مصرف فولاد در کشور ۲۰۰ کیلوگرم به ازای هر نفر است و این میزان در کشورهای مختلف دنیا ۲ تا ۵ برابر است. در کشور فاصله ۲ برابری بین نیاز مصرفی و تولید تقاضا داریم.

وی افزود: بعد از پتروشیمی، فولاد سهم قابل‌ توجه ۸ میلیارد دلاری در صادرات غیرنفتی و از سویی سهم ۵ درصدی در تولید ناخالص ملی دارد و پتانسیل رسیدن به ۱۰ میلیارد دلار یعنی سهم ۲۵ درصدی صادرات غیرنفتی وجود دارد. عمده صادرات فولاد از راه دریا و بنادر انجام می شود و این موضوع اهمیت جانمایی فولادی‌ها در کنار دریاها، دسترسی به منابع از جمله سنگ آهن و … را آسان می کند. در آینده احساس نیاز به واردات مواد اولیه افزایش می یابد و این جانمایی در نزدیکی سواحل به هزینه کمتر تامین مواد اولیه، کمک خواهد کرد.

ابراهیمی گفت: چین و آمریکا ۲ تولید کننده عمده فولادی محسوب می شوند که در دو کشور تمرکز احداث شرکت های فولادی نزدیک آب ها و مسیرهای دریایی است اما در ایران و برنامه های توسعه ای پراکندگی صنعت فولادی، کویر محور دیده می شود.

امین ابراهیمی افزود: کاهش هزینه حمل و نقل یکی از موضوعاتی است که باید درنظر گرفته شود و باید به سوی مسیرهای دریایی و کاهش و کم کردن هزینه حمل و نقل رفت. یکی از چالش‌های مهم در صنعت فولاد علاوه بر موضوع زیرساخت و حمل و نقل، انرژی  است که ۵ تا ۶ میلیارد دلار محدودیت های انرژی سالانه به درآمد و ارزش درآمدهای فولادی ضرر می رساند و باید برای رفع آن تلاش کنیم.

وی ادامه داد: اولین و مهم ترین چالش اقتصاد و فولاد دریا محور، عدم وجود زیرساخت‌های دریایی است که شرکت‌های فولادی برای تامین مواد و فروش با مشکل مواجه می‌شوند. اما این تنها چالش صنعت فولاد ایران نیست، از جمله چالش های دیگر؛ رقابت ناتراز و توسعه پرسرعت کشورهای همسایه  در مقایسه با ایران است که بازارهای فروش را محدود می کند. چالش های انرژی، زیست محیطی و تحریم ها همگی برای صنعت فولاد تهدید محسوب می شوند.

ابراهیمی گفت: اگر بخواهیم به افق تولید ۵۵ میلیون تن در صنعت فولاد برسیم باید زیرساخت ها و سایر چالش ها را اصلاح کنیم و یکی از چالش های پنهان و خاموش برای صنعت فولاد حمل و نقل و زیرساخت ها و لجستیک است که اکنون نیاز به ۲۵ هزار متر خطوط ریلی داریم و باید سهم ۴۵ میلیون تن از ۲۲۰ میلیون تن را از خطوط ریلی انجام دهیم، اما بستر آن وجود ندارد و با چالش‌ها روبه‌رو هستیم. در صنعت فولاد مهم‌ترین عامل حاشیه سود است که امروز به زیر ۸ درصد رسیده و این امر تهدید برای تصمیم سازان و تصمیم گیران صنعت فولاد است، در حالی که فولاد سهم چشم گیر ۱۶ درصدی در بازار سرمایه را دارد، اما تصمیم ها و چالش ها و قوانین و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه در حوزه کسب و کار، ناترازی نرخ ارز نیمایی، اجازه کارت‌های بازرگانی و فروش های غیرمستقیم برای این صنعت پیچیدگی ایجاد می‌کند.

ابراهیمی گفت: یکی از بحث های مطرح در فولاد حرکت به سوی فولاد سبز است که جاماندگی از این مولفه از دست دادن بازارهای فولاد را خواهد داشت و اقتصاد چرخشی بحث مهم دیگر در فولاد است. استفاده از پسماند و زایده ها در صنعت فولاد کمک کننده و موجب بقا است.

وی در پایان سخنان خود افزود: برنامه توسعه تا سال ۱۴۱۰ در فولاد خوزستان انجام شده و ظرفیت از ۴ میلیون تن به ۶ میلیون تن می رسد و به سمت فولاد سبز حرکت خواهیم کرد و این برنامه ریزی نیازمند به‌حداقل رساندن چالش‌هاست. همچنین توسعه و همجواری بیشتر به دریا از دیگر برنامه های فولاد خوزستان است. همچنین احداث شهرک خصوصی_صنعتی با محوریت فولاد سبز و اقتصاد چرخشی برای فولاد خوزستان در منطقه تعریف شده‌ است. حرکت به سمت اقتصاد چرخشی و فولاد سبز می تواند تولید فولاد را تا ۲۵ درصد افزایش دهد و اختلاف عرضه و تقاضا را برطرف کند و صادرات را افزایش دهد.