به گزارش تجارت گردان، با اینکه در سال های گذشته تجهیز و توسعه شعب بانک های مختلف به سامانه بانکی نابینایان روند قابل قبولی را شروع کرده است، اما بانک های بزرگ و دولتی مثل ملی، صادرات، مسکن، کشاورزی و پست بانک در این زمینه کوتاهی کرده و به تعهدات خود در حوزه مسئولیت های اجتماعی برای نابینایان عمل نکرده اند.
پنج سال است که از نصب اولین سامانه خدمات بانکی نابینایان در شعب  می‌گذرد. از ۲۳ مهر ۹۴ تاکنون، ۲۱۰ شعبه از ۲۴ بانک کشور به سامانه خدمات بانکی نابینایان تجهیز شده است. برای آگاهی از روند تجهیز و توسعه بانک ها به این سامانه، با مهندس منصور شادکام، قائم مقام انجمن نابینایان ایران به گفتگو نشستیم.
وی ابتدا ضمن تقدیر و تشکر از سیستم بانکی کشور گفت: یکی از بزرگترین طرحهای مناسب سازی و دسترس پذیری نابینایان کشور در بانکها انجام شده است. به طوری که تاکنون، ۲۴ بانک کشور به این طرح پیوسته اند و ۲۱۰ شعبه در ۳۱ استان کشور به این سامانه تجهیز شده است. این امر میمون و مبارک را مدیون بخشنامه های بالادستی بانک مرکزی خطاب به بانک ها، پیگیری های انجمن نابینایان ایران و شرکت پکتوس مجری طرح هستیم.
مهندس شادکام بیان داشت: در حال حاضر علاوه بر پیگیری دسترس پذیری شعب بانکی، دسترس پذیری همراه بانک، اینترنت بانک و سایت چهار بانک کشاورزی، مسکن، بانکداری اینترنتی بانک ملت و سایت بانک سپه را پیگیری می کنیم. در سال گذشته نیز همراه بانک و اپلیکیشن تولید رمز پویای بانک شهر برای نابینایان دسترس پذیر شد. همچنین در سال های قبل، اینترنت بانک، بانک تجارت و اپلیکیشن پات که وابسته به شرکت ایران کیش و بانک تجارت است، برای نابینایان دسترس پذیر شده بود.
وی در خصوص مناسب سازی صحیح عابر بانک های کشور برای نابینایان نیز گفت: کارهایی که تا به حال در خصوص گویاسازی عابر بانک ها انجام شده، همگی نمادین بوده و هیچ کدام پاسخگوی نیاز نابینایان نیست.
در سال گذشته، همکاری شرکت پکتوس با شرکت سداد برای دسترس پذیری عابر بانک های بانک ملی برای نابینایان آغاز شد و تا جایی که ما پیگیری کردیم روند خوبی را طی می کرد. اما متأسفانه در سال جاری این پروژه متوقف شده است. از بانک ملی که یکی از قدیمی ترین و بزرگترین بانک های کشور است انتظار بیشتری داریم. به گفته کارشناسان شرکت دانش بنیان پکتوس، با استفاده از نرم افزار تبدیل متن به گفتار فارسی آن شرکت، می توان به راحتی تمام بخش های عابر بانک را برای نابینایان قابل دسترس کرد. اما به جای توسعه این سیستم، مسئولان بانک ملی در سال ۹۸ از سامانه ای تحت عنوان BTM برای نابینایان رونمایی کردند که در عمل کاربردی نبود و دیگر توسعه پیدا نکرد.
قائم مقام انجمن نابینایان ایران در خصوص همکاری بانک های مختلف در طرح سامانه خدمات بانکی نابینایان در شعب اظهار کرد: بانک تجارت بیشترین همکاری را با ما داشته و در زمینه سامانه خدمات بانکی نابینایان تا کنون، ۳۷ شعبه را تجهیز کرده است. بانک ملت نیز سال گذشته ۱۳ شعبه را تجهیز کرده و در سال جاری، ۲۴ شعبه در حال انعقاد قرارداد است که در صورت محقق شدن آن، این بانک هم می تواند امسال تمامی استان های کشور را تحت پوشش قرار دهد.
شادکام تصریح کرد: بانک سپه در سال جاری ۲۰ شعبه را تجهیز کرده است که جای دارد از آنها نیز صمیمانه تشکر کنیم. بانک توسعه تعاون در چند روز گذشته دستور تجهیز ۲۵ مرکز استان را که فاقد سامانه نابینایان بوده‌اند را صادر نموده که از مدیریت و کارکنان بانک توسعه تعاون تشکر و قدردانی می نمائیم.
وی ضمن انتقاد شدید از بانک های بزرگ دولتی که بیشترین شعب در سطح سیستم بانکی دارند را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: ما از بانک های دولتی انتظار همکاری بیشتری داریم. بانک هایی مثل صادرات و ملی، به نسبت تعداد شعبی که دارند شعب کمتری را تجهیز کرده اند. انتظار ما از این دو بانک، به جهت امکانات و منابع بیشتری که در اختیار دارند، بسیار بالا تر از سایر بانک ها است. بانک های کشاورزی و پست بانک و در ادامه بانک مسکن که به این پویش پیوسته بودند، سال ها است که هیچ شعبه ای را برای نابینایان دسترس پذیر نکرده اند و از آنها گلایه مندیم و انتظار بیشتری داریم.  از وزیران کشاورزی، راه و شهرسازی و ارتباطات و فناوری اطلاعات درخواست می کنم از مدیران این سه بانک پاسخ بخواهند، علیرغم پیگیری های متعدد ما و جلسات زیادی که داشتیم و قول هایی که مدیران این بانک ها داده اند، چرا روند توسعه و تجهیز سامانه بانکی نابینایان در بانک کشاورزی، مسکن و پست بانک متوقف شده است.
مهندس شادکام اظهار کرد: ما از شرایط فعلی کشور، تحریم ها و محدودیت های منابع مالی بانک ها مطلع هستیم اما توقع ما هم حداقلها است. بر خلاف بخشنامه بانک مرکزی که خواستار مناسب سازی کلیه شعب بانکها برای معلولین شده است، ما اعتقاد داریم با توجه به وضعیت فعلی کشور و به تبع آن وضعیت بنگاه های اقتصادی، بانک ها حداقل ها را در نظر بگیرند و یک شعبه در هر مرکز استان، یک شعبه در شهر های پر جمعیت و چندین شعبه در کلانشهر هایی مثل تهران، اصفهان، مشهد و شیراز را به سامانه خدمات بانکی نابینایان تجهیز کنند.
بانک های بزرگی مثل صادرات و ملی پتانسیل و امکانات تأمین این حداقل ها را دارند اما تاکنون به تناسب جایگاهی که دارند، با ما در زمینه تجهیز شعب بانکی همکاری خوبی نداشته اند. بانک های بزرگ و دولتی حداقل ۶۰ شعبه را باید تجهیز کنند تا انتظارات حداقلی ما در زمینه مراکز استان ها، شهر های پر جمعیت و کلان شهر ها برآورده شود. در حالی که تاکنون چنین نبوده و آنها در زمینه توسعه خدمات بانکی نابینایان در شعب به مسئولیت های اجتماعی خود عمل نکرده اند.
شادکام در ادامه به همکاری ضعیف بانک های خصوصی مثل پارسیان و پاسارگاد اشاره کرد و افزود: در میان بانک های خصوصی، این دو بانک همکاری کمتری با انجمن نابینایان ایران داشته اند. هر دو تنها در سطح پایتخت شعب محدودی را به سامانه خدمات بانکی نابینایان تجهیز کرده اند و در سایر استان ها هنوز هیچ شعبه ای تجهیز نشده است.
وی در ادامه تصریح کرد: بحث دسترس پذیری خدمات فیزیکی و فضای مجازی، نکته ای است که در ماده ۲ قانون حمایت از حقوق معلولان هم بدان اشاره شده و ما در کنار مسئولیت های اجتماعی، پشتوانه قانونی هم در این ارتباط داریم.
قائم مقام انجمن نابینایان ایران در پاسخ به این سؤال که در دیدار با مسئولان بانک های مختلف با چه چالش هایی مواجه هستید گفت: بسیاری از بانکها می گویند تعداد مراجعین نابینا به شعب بانک ها کم است. آنها معتقدند با میزان پایین مراجعه برای بانک توجیه اقتصادی ندارد تا شعب بانکی را برای نابینایان دسترس پذیر کند. این در حالی است که در تمام دنیا پروژه های معلولین مبتنی بر مسئولیت اجتماعی است و نباید با فرمول هزینه درآمد به آن نگاه شود. بانک ها نیز نباید در این ارتباط نگاه اقتصادی داشته باشند. به طور کلی، کاربری گسترده از فناوری های نوین نیاز به زمان دارد و این فرهنگ سازی به مرور شکل خواهد گرفت.
مهندس منصور شادکام با اشاره به توسعه محدود دسترس پذیری خدمات غیر حضوری برای نابینایان در سیستم بانکی گفت: توسعه کم دسترس پذیری خدمات مجازی برای نابینایان به علت عدم همکاری پیمانکاران مجری درگاه های مجازی در بانک ها است که روند تکمیل پروژه ها را کندتر می کند.
قائم مقام انجمن نابینایان ایران در پایان گفت: در خوشبینانه ترین حالت، تاکنون یک درصد از بانک های کشور برای نابینایان دسترس پذیر شده اند. لذا علیرغم اینکه بانک های کشور بیشترین همکاری را با ما در زمینه مناسب سازی خدمات بانکی برای نابینایان داشته اند، اما هنوز در ابتدای راه قرار داریم. انجمن نابینایان ایران پیگیری های خود را تا زمانی که حداقل ها در کلیه بانک های کشور ایجاد شود ادامه خواهد داد و از بانک مرکزی تقاضا داریم نظارت بیشتری در این زمینه داشته باشد.
جدول شعب بانک های دسترس پذیر در ادامه اشاره می شود: