جعفر آهنگران، که با سه دهه شناخت از توانمندی ها و مشکلات مناطق آزاد و ویژه، عهده دار مدیرعاملی سازمان منطقه آزاد شده است، نشان داده که مایل است درمدت کوتاه به نتایج ملموسی در اصلاح رویه ها و تقویت جزیره کیش به عنوان مدرن ترین مقصد گردشگری کشور دست یابد. هرچند خود اذعان می کند که حل شماری از کمبودها، در میان مدت و درازمدت امکان پذیر است.

رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش در ماه مبارک رمضان و در روزهایی که کرونا، ارتباطات مجازی را جایگزین بسیاری از ارتباطات حضوری کرده است، در نشستی صمیمانه و صادقانه با شماری از فعالان اقتصادی و ساکنان کیش در یکی از شبکه های اجتماعی به سئوالات آنان پاسخ گفت. نشستی که بنا به قول ایشان، در هفته های پیش رو با هدف همفکری برای تصمیم سازی بهینه و عقلانی، استمرار خواهد یافت. در این نشست، سئوالات مهمی مطرح و خبرهای خوب و امیدوارکننده ای اعلام شد که نوید بخش روزهای بهتر و درخشان تر برای این جزیره دوست داشتنی است. این گفت و گو را بخوانید:

– آقای دکتر، چند روزی است پویش مردمی به نام ” نه به اجاره نامتعارف در جزیره کیش” به راه افتاده است. با توجه به نرخ بالای اجاره ها و همچنین مستاجر بودن شمار زیادی از ساکنان کیش، چرا از جانب هیچیک از مسئولان سازمان منطقه آزاد کیش، به این پویش واکنشی نشان داده نشد؟

– خدمت همه ساکنان کیش عزیز و حاضر در این گفت و گوی تعاملی سلام عرض می کنم و برای همه آرزوی بهروزی و سعادت دارم.  واقعیت این است که کار سازمان منطقه آزاد کیش در همه زمینه ها و از جمله مسکن، برنامه ریزی و اجرای کارهایی است که بتواند معضل را به صورت کارشناسی حل کند. در حال حاضر، موضوع اصلی این است که با اینکه عرضه مسکن در کیش بسیار زیاد است و ما با خیل عظیم خانه های خالی روبرو هستیم، ولی چون عرضه با قدرت خرید بخش اعظم ساکنان جزیره مطابقت ندارد، مشکل مسکن به طور جدی وجود دارد. راه حل هم یک شبه و کوتاه مدت نیست. باید به سمت ساخت و ایجاد خانه هایی برویم که بتواند قدرت خرید دهک های متوسط و پائین را پوشش بدهد.

در پیوند با این موضوع، دو برنامه در دستور کار ماست؛ یکی در جزیره کیش و دیگری در نزدیک ترین محل به جزیره کیش در سرزمین اصلی. در کیش برای این منظور، زمینی در نظر گرفته شده و با وزیر محترم راه و شهرسازی هم صحبت شده است تا خانه هایی با قیمت مناسب در کیش برای خریداران تهیه شود. این طرح در قالب استفاده از امکانات مسکن ملی است و وزیر راه و شهرسازی نیز برای شروع عملیات ساخت، به کیش خواهند آمد. نکته دیگر پیشنهاد انجمن های سرمایه گذاری اصناف کیش مبنی بر ساخت مسکن سازمانی است. این پیشنهاد ناظر به این موضوع است که صاحبان بخش ها و مجموعه ها، هریک بیایند و خانه هایی بسازند که در مدت همکاری در اختیار کارکنان قرار گیرد.

برنامه دوم ساخت مسکن در گرزه و بندر آفتاب در نزدیکترین نقطه به کیش است که با توافق صورت گرفته، این کار با مشارکت بخش خصوصی برای ساخت ۱۰ هزار واحد مسکونی همراه با طرح گردشگری اجرا خواهد شد. در این باره به دلیل ادعای یکی از نهادهای نظامی، مساله زمین وقفه ای یافت که با مذاکرات صورت گرفته، بزودی حل خواهد شد. حمل و نقل رایگان هم برای رفت و برگشت شاغلان ساکن در این خانه ها در نظر گرفته شده است.

در هر حال، حل مشکل مسکن در کنار بهبود زیرساختها و تقویت گردشگری از محورهای تحقق رویکرد کیش برای همه است.

– مشکلات جزیره متعدد است. یکی از آنها درباره قطع واردات خودرو است که معضلات زیادی را در پی دارد. آیا برای حل این مشکل برنامه ای در دست دارید؟

– قطع واردات خودرو در کیش سیاست درستی نبوده است. کیش از جهاتی با تمام مناطق آزاد ایران تفاوت دارد. متاسفانه در بحث ممنوعیت ثبت سفارش کالاهای خارجی، واردات خودرو به کیش هم به موضوع اضافه شد. کارهایی را دنبال می کنیم و امید داریم با همکاری انجمن ها با متقاعد سازی دولت، واردات را مجدد برقرار کنیم. در این باره باید به دنبال وارد کردن خودروهای تمام الکتریکی باشیم تا کیش را به جزیره بدون کربن تبدیل کنیم. در باره دغدغه عدم خروج ارز که در بانک مرکزی مطرح است،  سرمایه گذار خارجی حاضر به واردات ۱۵۰۰ خودرو برقی به کیش است تا به صورت لیزینگ و با نرخ معقول به علاقمندان واگذار نماید.

متقاعد سازی دولت در ماه های پایانی کار سختی است ولی به طور جدی در حال پیگیری هستیم. در عین حال از سایر پیشنهادها استقبال می کنیم.

– راجع به موضوع مالیات در مناطق آزاد چه تصمیماتی اتخاذ شده است؟

– در رابطه با مالیات، دو تا موضوع مطرح است؛ یکی مالیات موضوع ماده ۱۳ مربوط به مالیات مستقیم بر عملکرد و فعالیت های اقتصادی در مناطق آزاد است. معافیت ۲۰ ساله کیش در سال ۱۳۹۲ تمام شد و الان مشمول پرداخت مالیات شده است. لایحه ای در مجلس مطرح است که ما پیشنهاد پرداخت پلکانی مالیات را داده ایم که با نظر مساعد دولت، به صورت لایحه به مجلس رفته است. قرار است کمیسیون اقتصادی موضوع پرداخت مالیات به صورت پلکانی را بررسی کند.

موضوع دیگر، مالیات بر ارزش افزوده است. مجلس متوجه شده که باید در این زمینه تجدید نظر شود تا قیمت ها در مناطق آزاد بالا رود و حتی موضوع واردات را هم تقویت می کند. ما در این زمینه با بخش خصوصی تعامل خوبی داشتیم. بخشی از نمایندگان طرح یک فوریتی به هیات رئیسه داده اند تا مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد حذف شود و بزودی توسط هیات رئیسه اعلام وصول می شود. دکتر مومنی مشاور محترم رئیس جمهوری و دبیر شورای عالی مناطق آزاد هم به دنبال هماهنگی های لازم جهت طرح موضوع در جلسه آتی سران قواست تا مساله به صورت فراقانونی حل شود.

– افزایش نرخ ها در سال جاری چگونه خواهد بود؟ آیا با توجه به رکود دوران کرونا، امکان عدم افزایش نرخها توسط سازمان وجود دارد؟

– در این خصوص، باید گفت که این دغدغه درستی است که فعالان کسب و کار دارند. ما در سازمان منطقه آزاد کیش در حال بررسی همه جانبه این موضوع  هستیم. اردیبهشت هم فصل اعلام نرخ های تازه است ولی سعی کرده ایم کمی صبر کنیم و در حال مذاکره با سازمانهای نظارتی برای یافتن راهکار و تامین نظر آنها در این باره هستیم. البته باید بدانید در این زمینه محدودیت هایی داریم که با توجه به آنها ناچار به تصمیم گیری هستیم.

– در زمینه تعداد دانشجویان، اکنون ۷ هزار دانشجو در پردیس ها داریم ولی اینها فقط آموزش آکادمیک را دنبال می کنند و اصلا موضوع مهارت آموزی دنبال نمی شود.

– بله. با این موضوع موافقم. من اخیرا در دیدار با روسای پردیس های دانشگاهی در کیش به این خلاء اشاره کردم. در حال حاضر،۷ پردیس دانشگاهی در کیش فعال است و من به دوستان مدیر در این سازمان ها اعلام کردم که به موازات آموزش، نیاز به آموزش های کاربردی داریم. توسعه آموزش از این منظر خوب است که کیش، یکی از مقاصد مهم آموزش عالی در کشور و حتی منطقه باشد. ولی در عین حال، ما نیاز به توسعه و ترویج مهارت آموزی در عرصه های گوناگون داریم. معاون فرهنگی و اجتماعی هم مامور پیگیری برای به نتیجه رساندن این رویکرد و سیاست گذاری تازه شده است.

– با توجه با سابقه فعالیت حضرتعالی در شورای عالی مناطق آزاد، چه تدابیری برای حمایت مالی و اقتصادی از بخش خصوصی در دستور کار دارید؟

– به دلیل تجربه موفق کیش در استفاده از ابزارهای جدید مالی، به دنبال بسط آن در سایر مناطق آزاد و نیز در بخش خصوصی هستیم. بخش خصوصی هم باید بتواند از این ابزارها بخوبی استفاده کند و طرح های نیمه تمام و راکد را فعال سازند. شاید بجای استفاده از تسهیلات بانکی که مشکلات خودش را دارد، این نگاه تازه بسیار خوب و اثرگذار است و ما نیز تسهیل های لازم را برای رفع موانع توسعه وتولید که مورد تاکید مقام معظم رهبری است، دنبال می کنیم. ابزارهای مالی خود یکی از روش های از بین بردن موانع است.

– چرا در سازمان منطقه آزاد کیش، بسیاری از کارها با روشهای سنتی انجام می شود و از  تجربه های موفق سازمان ها دیگر برای از بین بردن دیوانسالاری زائد استفاده نمی شود؟

– ۲۵ سال پیش در دوره مدیرعاملی آقای یزدان پناه ، کیش پیشتاز اتوماسیون و کاهش بروکراسی سازمانی در کشور بود. این تحول بزرگی و ارزشمندی بود. اینکه ما پس از نزدیک به سه دهه، در کیش، شاهد فرایندهای حضوری، دستی، طولانی و خسته کننده هستیم، بسیار تاسف آور است. یکی از برنامه های من، توسعه اتوماسیون در تمام روش ها و فرایندها نظیر ثبت شرکت، انتخاب زمین، پرداخت تعرفه ها بدون نیاز به حضور است. کیش باید بار دیگر در این زمینه پیشرو باشد و می توان نتیجه بخشی از کار را ظرف دوسه ماه دید.

– جناب دکتر شما به عنوان یک مدیر ارشد و استاد دانشگاه، چقدر حوزه ها و موضوعات فرهنگی و هنری را رصد می کنید؟ علائق شما در زمینه هنرهای هفتگانه چیست؟

– جنس این سئوال با سئوالهای پیش تفاوت دارد و برای من دوست داشتنی است. من در میان حوزه های فرهنگی، بیش از هرچیز به کتاب علاقمندم. کتاب زیاد می خوانم و از میان کتابها، به کتابهای تاریخی علاقه بیشتری دارم. به هر حال چون معلم دانشگاه هستم، در زمینه مدیریت هم کتاب زیاد می خوانم. کتابی که الان می خوانم درباره مدیریت جامع کیفیت است. در کل، همه فعالیت های فرهنگی و هنری را دوست دارم به خصوص سینما و تئاتر را. به دلیل مشغله های فراوان فرصت رفتن به سینما و تئاتر فراهم نیست، ولی پیگیر حوزه فیلم و تلویزیون هستم. سبک کار علی حاتمی و بهرام بیضایی را بسیار دوست دارم و آثار ابراهیم حاتمی کیا را دنبال کرده ام. همین الان هم در بحث کیش به دنبال رونق اقتصادی کیش، به توسعه فعالیت های فرهنگی بیش و پیش از هر چیز نظر دارم.