امیر عباس میرزایی در گفتگو با خبرنگار ایبِنا، با اشاره به روند کار بازار متشکل ارزی اظهار داشت: در سال ۱۳۹۷ با دستور رئیس بانک مرکزی وقت و تصویب هیئت عامل بانک مرکزی و همچنین مصوبه شورای پول و اعتبار سنگ‌بنای بازار متشکل ارزی ایران نهاده شد و ارکان آن هیئت عامل بانک مرکزی، هیئت ناظر بر بازار متشکل ارزی و شرکت مدیریت بازار متشکل معاملات ارزی ایران هستند.
وی ادامه داد: این شرکت در اردیبهشت سال ۱۳۹۸ تأسیس شد و ۵ سهامدار شامل شرکت ملی انفورماتیک، کانون بانک‌های خصوصی، شورای هماهنگی بانک‌های دولتی، کانون صرافان ایرانیان و شرکت فرابورس ایران هر کدام ۲۰ درصد از سهام شرکت و یک نماینده در هیئت مدیره دارند.
میرزایی با بیان اینکه مقررات داخلی از جمله دستورالعمل انجام معاملات و دستورالعمل عضویت در بازار متشکل بلافاصله پس از تاسیس شرکت تهیه، تنظیم و تصویب شد، گفت: طی حدود دو سال و چهار ماهی که از تاسیس شرکت می‌گذرد بیش از ۶۰ درصد فعالان بازار ارز عضو بازار متشکل ارزی شده‌اند.
پیش‌بینی مبادله ۲ میلیارد دلار اسکناس ارز در سال ۱۴۰۰
مدیرعامل بازار متشکل ارزی تصریح کرد: بانک مرکزی در مجموع به حدود ۷۰۰ بانک، صرافی بانکی و صرافی خصوصی و شرکت‌های تضامنی مجوز داده که بیش از ۴۰۰ کارگزار امروز در بازار متشکل ارزی عضویت دارند و می‌توان گفت بیش از ۶۰ درصد فعالان بازار اکنون کارگزار بازار متشکل ارزی هستند. بنابراین با توجه به این تعداد از کارگزاران می‌توان گفت که ۹۰ درصد حجم مبادلات اسکناس کشور در بازار متشکل ارزی به صورت کاملا شفاف و در بستری امن انجام می‌شود.
این مسئول یادآور شد: حجم معاملات از تیرماه ۹۸ که بازار متشکل ارز آغاز به کار کرد تا پایان سال ۹۸ حدود ۵۰ میلیون دلار بود که در سال ۹۹ به ۷۰۰ میلیون دلار رسید و در شش ماهه سال ۱۴۰۰ معادل ۸۰۰ میلیون دلار در این بازار مبادله شده است و امیدواریم تا پایان سال به ۱.۵ تا ۲ میلیارد دلار برسد که این آمار نشان‌دهنده توسعه بازار و اقبال فعالان بازار بوده و بیانگر این است که بازار متشکل ارزی در سیستم اقتصادی و ارزی کشور جا افتاده است.
میرزایی خاطرنشان کرد: امروز می‌توان گفت اسکناس معامله شده در بازار متشکل ارزی نشان‌دهنده حجم اسکناسی است که در بازار بین صرافی‌ها و مشتریان مبادله می‌شود چرا که صرافانی که ارز را از بازار متشکل ارزی خریداری می‌کنند، باید به مشتریان خود بفروشند و آنها هم با توجه به مصارفی که بانک مرکزی اعلام کرده به خریداران خرد ارائه دهند.
بازار متشکل مشکل پرداخت اسکناس در شهرستان‌ها را حل کرد
وی در ادامه خاطرنشان کرد: از مزایا و خصوصیات بازار متشکل ارزی این است که معاملات در سامانه انجام می‌شود و همه کارگزاران اطلاعات یکسانی از وضعیت بازار دارند که به این شکل عدالت برقرار می‌شود و همه کارگزاران چه در تهران و چه در شهرستان‌ها به یک اندازه می‌توانند از این بازار منتفع شوند و خرید و فروش انجام دهند.
مدیرعامل بازار متشکل ارزی ادامه داد: امروز حدود ۱۵۰ کارگزار در شهرستان‌ها داریم که به راحتی می‌توانند ارز مورد نیاز خود را از بازار متشکل ارزی تهیه کنند و از نزدیک‌ترین بانک عامل ما اسکناس را در همان شهرستان تحویل بگیرند و مشکلی که در گذشته در شهرستان‌ها برای تهیه ارز وجود داشت و باید برای دریافت اسکناس به مراکز استان‌ها یا تهران می‌آمدند، حل شده است.
میرزایی افزود: مزیت دیگر بازار این است که معاملات به صورت عمده در بازار انجام می‌شود و در پایان وقت نیز به صورت امن تسویه صورت می‌گیرد، بازار متشکل به صورت سیستماتیک به کارگزاران و بانک‌ها متصل است و تسویه به صورت خودکار انجام می‌شود و با توجه به اینکه مبالغ از قبل مسدود شده است، مشکلی نیز از بابت آورده مشتریان وجود ندارد.
بانک مرکزی در سال ۱۴۰۰ حتی یک مورد مداخله هم نداشت
مدیرعامل بازار متشکل ارزی اظهار داشت: هر صرافی، صرافی بانکی و بانکی می‌تواند عرضه‌کننده ارز در بازار متشکل باشد و ارزی در بازار عرضه می‌کنند ارز حاصل از صادرات است، در گذشته اگر بانک مرکزی ارزهای خود را وارد و مداخله می‌کرد امروز چنین بحثی وجود ندارد و فقط ارز حاصل از صادرات در بازار متشکل به صورت اسکناس توسط تمام کارگزاران و نه فقط یک یا چند صرافی خاص عرضه می‌شود.
وی افزود: بنابراین آمار حجم عرضه در بازار متشکل ارزی تا حدود ۹۰ درصد آمار ارز حاصل از صادرات است و آن ۱۰ درصد هم به این دلیل است که امکان دارد، کارگزاری نتواند ارزهای خریداری شده را ظرف مدت ۳ روز بفروشد و آن را مجدداً در بازار عرضه کند.
میرزایی تاکید کرد: بانک مرکزی در سال ۱۴۰۰ چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم از طریق صرافی‌های عامل خود، حتی یک بار هم مداخله‌ای در بازار متشکل ارزی انجام نداده است و خرید و فروش و کشف قیمت توسط خود کارگزاران در بازار انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه نرخی که در بازار متشکل ارزی کشف می‌شود، در سایت www.ice.ir و کانال بازار متشکل در فضای مجازی هر ساعت به روزرسانی و از طریق رسانه‌های جمعی نیز اعلام می‌شود، تاکید کرد: این نرخ امروز به عنوان نرخ مرجع مورد توجه قرار گرفته و به جرات می‌توان گفت نرخ بازار متشکل ارزی همان نرخ اسکناس در سطح جامعه و برای استفاده صرافی‌ها و خرده‌فروش‌ها و بانک‌ها است.
افزایش سقف خرید ارز به ۵۰۰ هزار یورو
مدیرعامل بازار متشکل ارزی یادآور شد: سقف خرید ارز در بازار متشکل ارزی ابتدا ۱۰ هزار یورو بود که در دو مرحله به ۵۰ هزار یورو و ۷۰ هزار یورو افزایش یافت و در حال حاضر هر کارگزار تا سقف ۵۰۰ هزار یورو یا معادل آن به دلار می‌تواند روزانه در بازار خرید انجام دهد و همچنین فروش و عرضه ارز نیز سقف و محدودیتی ندارد. سقف دریافت اسکناس از بانک‌ها برای صرافی‌های عضو بازار متشکل ارزی هم ۱۰۰ هزار یورو یا معادل آن به دلار در روز است که می‌توانند ارز را به صورت اسکناس از بانک دریافت کنند.
وی با اشاره به یکی دیگر از قوانین بازار متشکل ارزی تصریح کرد: کارگزاران باید ظرف سه روز ارزی را که از بازار خریداری کرده‌اند در کانتر خود به قیمت یک درصد بالاتر از قیمت خرید به فروش برسانند و در صورت عدم فروش باید ارز را دوباره در بازار عرضه کنند.
