دکتر مهدی غضنفری، مدیرعامل صندوق توسعه ملی به مفهوم حاکمیت شرکتی اشاره کرد و گفت: در زمان ورود این مفهوم به ادبیات علمی و شرکتی ایران، به دلیل کمبود دانش حکمرانی در کشور، معادل‌سازی این واژه با چالش‌هایی همراه بوده است.

او ادامه داد: در زمان ورود این واژه به ادبیات ما، بسیاری از مترجمان از انتخاب واژه‌ای که با “حاکمیت ملی” تشابه معنایی داشته باشد، خودداری می‌کردند و به همین دلیل واژه‌هایی مانند “حاکمیت شرکتی” یا “راهبری شرکتی” مطرح شد. این معادل‌سازی‌ها باعث شد تا بخش مهمی از ادبیات غنی حکمرانی در دنیا نادیده گرفته شود.

وی ادامه داد: انتخاب دقیق واژه “حکمرانی” برای “حاکمیت شرکتی” می‌تواند به درک بهتر این مفهوم کمک کند. به گفته دکتر غضنفری، حکمرانی شرکتی اکنون به یکی از افتخارات شرکت‌ها تبدیل شده و نهادهایی مانند بورس انتظار دارند که این مفهوم در بالاترین سطح خود در شرکت‌ها اجرا شود.وی افزود: در گذشته، به دلیل کوچک بودن شرکت‌ها و محدودیت فعالیت‌هایشان، اطلاق واژه “حکمرانی” به آن‌ها چندان مناسب نبود، اما اکنون با رشد و گسترش شرکت‌ها، این واژه اهمیت بیشتری یافته است. مدیرعامل صندوق توسعه ملی، در سخنانی به موضوع توسعه لیبرالیسم اقتصادی در کشورهای غربی و تاثیر آن بر شرکت‌ها پرداخت. وی توضیح داد: با گسترش اقتصاد بازار و واگذاری برخی وظایف دولتی به شرکت‌ها، نقش و حوزه فعالیت این شرکت‌ها به قدری وسیع شد که بخش عظیمی از مردم در داخل و خارج کشور تحت تاثیر محصولات و خدمات آنها قرار گرفتند.

دکتر غضنفری به این نکته اشاره کرد که با افزایش قدرت و تاثیرگذاری شرکت‌هایی مانند مایکروسافت و آمازون، ضرورت کنترل و نظارت بر عملکرد آن‌ها برای جلوگیری از فساد و تضاد منافع بیش از پیش احساس شد. به گفته وی، از دهه ۱۹۷۰ میلادی به بعد، این موضوع به صورت جدی در محافل علمی و اقتصادی مطرح شد که شرکت‌ها نیز باید مانند دولت‌ها تحت نظارت و کنترل‌های خاص قرار گیرند تا منافع تمامی ذی‌نفعان، نه فقط سهام‌داران، رعایت شود.

به گفته مدیرعامل صندوق توسعه ملی، یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که به شکل‌گیری حکمرانی شرکتی منجر شد، تضاد منافع بین سهام‌داران و سایر ذی‌نفعان بود. در گذشته، هیئت‌های مدیره غالباً تحت فشار قرار داشتند تا بیشتر به منافع سهام‌داران توجه کنند و در حق سایر ذی‌نفعان، از جمله مشتریان و حتی دولت‌ها (از طریق پرداخت مالیات)، کم‌کاری‌هایی صورت می‌گرفت.وی افزود: در پی ورود مفاهیم مرتبط با حکمرانی خوب به دنیای غرب، انتظار می‌رفت که اصولی مانند پاسخگویی، عدالت، شفافیت و برابری نه تنها در دولت‌ها، بلکه در شرکت‌ها نیز رعایت شود و حکمرانی شرکتی به عنوان یک الزام در مدیریت بنگاه‌ها مطرح شد.

دکتر غضنفری به ضرورت شفافیت در عملکرد شرکت‌ها و روشن بودن حساب‌های مالی آن‌ها اشاره کرد و گفت: دولت، سهامداران، و سایر ذی‌نفعان باید قادر باشند از اتفاقات داخلی شرکت‌ها، به ویژه در زمینه‌های مرتبط با محیط زیست و دیگر امور عمومی، مطلع شوند.غضنفری به مباحث مرتبط با ترجمه اصطلاح “حاکمیت شرکتی” پرداخت و گفت: برخی از متخصصان معتقدند که باید از واژه “راهبری” به جای “حکمرانی” استفاده شود، زیرا واژه “راهبری” به پویایی اشاره دارد، در حالی که “حکمرانی” بیشتر به قدرت و اقتدار مرتبط است.

او توضیح داد که در شرکت‌ها، اقتدار نیز معنا دارد و نباید از آن اجتناب کرد. در حکمرانی شرکتی، برنامه‌ریزی استراتژیک یکی از وظایف کلیدی است که شامل تدوین راهبردهای شرکت، شایسته‌سالاری، جانشین‌پروری، استعدادیابی، و رعایت عدالت بین کارکنان و ذی‌نفعان می‌شود. غضنفری همچنین تاکید کرد: شرکت‌های بزرگ با استخدام یا اخراج کارکنان و رقابت در بازار، نوعی قدرت و اقتدار را اعمال می‌کنند. به گفته وی، تسلط بر بازار و رهبری آن، یکی از اهداف کلیدی شرکت‌هایی است که به تولید محصولات با کیفیت می‌پردازند. با رشد اقتصاد آزاد و افزایش نقش شرکت‌ها در انجام وظایفی که پیش‌تر توسط دولت‌ها انجام می‌شد، شرکت‌ها باید مانند دولت‌ها در مقابل رفتار و تصمیمات خود پاسخگو باشند.

غضنفری شرکت‌های بزرگ را به دولت‌های کوچک تشبیه کرد و توضیح داد: این شرکت‌ها وظایفی مشابه دولت‌های سنتی دارند و به مردم خدمات ارائه می‌کنند.

غضنفری تاکید کرد: همان‌طور که دولت‌ها در مقابل تصمیمات خود به مردم پاسخگو هستند، شرکت‌های بزرگ نیز باید این مسئولیت را بپذیرند. ازاینرو در ایران نیز باید مفهوم “حاکمیت شرکتی” به “حکمرانی شرکتی” ترجمه شود تا بتوان از ادبیات گسترده حکمرانی در شرکت‌ها استفاده کرد و شرکت‌ها احساس کنند که در مقابل ذی‌نفعان خود، مانند مشتریان، سهامداران و سپرده‌گذاران، مسئول هستند.به گفته غضنفری، اولین ویژگی پذیرش واقعی حکمرانی شرکتی این است که هر ذی‌نفعی بتواند به طور شفاف ببیند چه اتفاقی در شرکت رخ می‌دهد، مدیران چگونه انتخاب و عزل می‌شوند و فرآیندهای مدیریتی چگونه عمل می‌کنند.

مدیرعامل صندوق توسعه ملی، در سخنانی به اهمیت پیاده‌سازی حکمرانی شرکتی در ایران پرداخت و آن را ابزاری برای کاهش فساد و هدررفت منابع دانست.غضنفری اظهار داشت: اجرای حکمرانی شرکتی در شرکت‌های وابسته به دولت می‌تواند به جلوگیری از فساد و هدررفت منابع کمک کرده و سطح بالایی از اعتماد را در میان مردم و ذی‌نفعان ایجاد کند. وی خاطرنشان کرد: حکمرانی شرکتی با ویژگی‌های مطلوب خود، از جمله شفافیت، مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی، می‌تواند اطمینان خاطر را برای سهامداران و مشتریان به همراه داشته باشد.