به گزارش پایگاه خبری تجارت گردان به نقل از ایسنا، دکتر مهدی شادنوش در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران، گفت: امروز ویروس کرونا به عنوان آزمونی برای جوامع بشری شناخته میشود و میتوان امکانات و توانمندیهای یک جامعه را در این شرایط ارزیابی کرد که امیدواریم همه ما بتوانیم از این آزمون با موفقیت عبور کنیم و حوزه سلامت بتواند به خوبی دین خود را به جامعه ادا کند و افتخاری به افتخارات کشور بیفزاید.
وی افزود: در سال ۱۹۱۸ با آنفلوآنزای اسپانیایی که اتفاق افتاد و اثرات مخربی داشت، اما بشر توانست از آن مانع بزرگ عبور کند و امروز هم یقینا این شرایط سخت خواهد گذشت و امیدواریم بتوانیم به خوبی و با کمترین عوارض از این شرایط عبور کنیم و زندگی آرامی را داشته باشیم و به زندگی عادی برگردیم.
جداسازی بخشهای ارائه خدمت به بیماران خاص در بیمارستانها
جایگزینی دستگاههای فرسوده دیالیز
وی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت بیماران دیالیزی از ابتدای شیوع کرونا، گفت: از ابتداییترین روزهایی که تمهیدات برای مقابله با این ویروس اندیشیده میشد، بیماران خاص در اولویت بودند و تلاش شد تا بیماران بتوانند خدماتشان را دریافت کنند. در بخش های مختلف هموفیلی، تالاسمی و دیالیز و… در مواردی که نیاز به مراجعه حضوری داشتند، بلافاصله تلاش شد که محلهای جداگانهای برای بیماران خاص در نظر گرفته شود و از سایر بیماران جدا شوند که این اتفاق افتاد. تقریبا همه تلاشمان را کردیم تا در همین مدت کوتاه دستگاههای فرسوده دیالیز با دستگاههای نو جایگزین شوند و در همین مدت به کار اجرایی آن سرعت دادیم و تقریبا اکنون دانشگاهی نیست که از ما درخواست دستگاه داشته باشد و نتوانیم برایشان تامین کنیم، بلکه در حال حاضر ما داریم به دانشگاهها اصرار میکنیم که حوالههایی را که برای دستگاه دیالیزشان صادر شده را دریافت کنند.
تامین ماسک و مواد ضدعفونی کننده برای بیش از ۵۰۰هزار بیمار خاص
شادنوش افزود: برای بیش از ۵۰۰ هزار بیماری که شرایط ویژه و خاص داشتند و در کشور تحت درمان بودند، با همکاری سازمان داوطلبان هلال احمر تلاش شد تا ماده ضدعفونی کننده و ماسک در اختیارشان قرار گیرد. در هفته گذشته در در ۱۰ استان این اقدام انجام شد، برخی از این بیماران که مراجعات منظمی به مراکز ما نداشتند، درب منزل این بستهها را تحویل گرفتند که شامل ماده ضدعفونی کننده و ماسک بود و آموزشهایی هم بر روی آن درج شده بود. افرادی مانند دیالیزیها که مراجعه مکرر داشتند، در بخشهای دیالیز این امکانات در اختیارشان قرار گرفت. برخی بیمارانی هم که در مناطق دورتر بودند، از طریق انجمنهایشان این امکانات را در اختیارشان قرار دادیم.
وی تاکید کرد: بیماران خاص باید مراعات و ملاحظه بیشتری داشته باشند تا مبتلا به کووید-۱۹ نشوند، اما اگر مبتلا شدند مانند سایر بیماران مبتلا، امکان درمان آنها وجود دارد، اما اصل بر این است که با توجه به بیماری زمینهایشان در معرض قرار نگیرند.
پیوند قلب نوجوان ۱۱ ساله در اپیدمی کرونا
رییس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماریهای وزارت بهداشت همچنین گفت: در بین همه اخبار سخت و آزادهندهای که از هر طرف میآید، علی رغم اینکه در حوزه پیوند در دنیا شاهد کاهش شدید بودهایم، در کشور ما هم به دلیل همین تمهیدات مقابلهای با کرونا از ابتدا قرار شد که پیوند فقط برای بیماران اورژانس انجام شود. در همین زمان نوجوان ۱۱ سالهای بود که ماهها به سختی زندگی میکرد و با مرگ مغزی که در استان دیگری اتفاق افتاده بود، قلب اهداکننده به بیمارستان شهید رجایی تهران منتقل شد و با تمهیدات بسیار خاص و آزمایشات متعدد بر روی اهداکننده و گیرنده هم تحت حفاظت بهداشتی کاملی قرار داشت، قلب در کوتاهترین زمان ممکن مستقیما از اهداکننده دریافت و پیوند شد و بیمار امروز از بیمارستان مرخص شده و به زندگی عادی خودش بازگشته است.
۲۰ پیوند کبد در شیوع کرونا
توقف پیوندکلیه از زنده
شادنوش در پاسخ به سوال ایسنا، درباره زمان بازگشت به وضعیت عادی پیوند، گفت: کمیته های مشورتی ما مرتبا در حال رصد کشور هستند و شرایط را تطبیق داده و از تجربیات جهانی استفاده میکنند. به مرور در هر حوزهای که بتوانند امور را پیش برند، اقدام میکنند. البته پیوند عضو ما در این مدت به طور کامل تعطیل نشده بود و در همین مدت ۲۰ پیوند کبد در کشور انجام شده است که موارد بسیار اورژانسی بوده است که اهداکنندگان مناسب یافت شدند و مطمئن شدیم که آلودگی نداشتند و پیوند قلب هم انجام شده است. اگر چه پیوند از جسد در پیوند کلیه برای موارد بسیار اورژانسی انجام شده است، اما پیوند از زنده بنابر دلایل خاص خود متوقف شده است. مرتب کمیتههای مشورتی با کارشناسان در ارتباط هستند و به میزانی که امکانپذیر باشد، پیوند انجام میشود.
جداسازی محل توزیع داروهای بیماران خاص در داروخانهها
وی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا، درباره تامین داروی بیماران خاص و کاهش مواجهه آنها با سایر بیماران در داروخانهها، گفت: در داروخانههای سراسر کشور محل توزیع داروهای بیماران خاص از سایر بیماران مجزا شده و دستورالعمل خاص خود را دارد تا هیچ اختلالی در این زمینه ایجاد نشود. این تمهیدات هم به همه کشور ابلاغ شده و در حال اجرا است.
شادنوش با بیان اینکه توصیه کلی ما این است که بیماران خاص باید نهایت مراعات بهداشتی را بیش از سایر افراد جامعه انجام دهند، درباره میزان خطر استفاده از داروهای تضعیف کننده ایمنی در بیماران پیوندی، گفت: اگر سایر افراد جامعه در منزل قرنطینه اختیاری انجام میدهند، بیماران خاص بیشتر باید این موضوع را رعایت کنند. با توجه به گزارشاتی که از سایر نقاط جهان مورد مطالعه قرار گرفته است، بحث تضعیف سیستم ایمنی در پیوندی ها، به اندازه بیمارانی مانند دیابت، فشار خونیها و… ریسک فاکتور محسوب نمیشود. البته بیتاثیر هم نیست. نکته مهم این است که همه این بیماران باید مراعات کنند، یقینا اگر به این ویروس آلوده شوند به زحت می افتند و درمانشان هم زمان طولانیتری طول میکشد. بنابراین با رعایت کامل نکات بهداشتی به زندگی خود ادامه دهند.
وی در پاسخ به سوالی درباره توقف صدور کارت اهدای عضو، گفت: خیر. چنین اتفاقی نیفتاده است. در عین حال در این ایام با پیام رسانی خوب رسانهها، مقداری هم اعلام آمادگی افراد برای اهدای عضو افزایش هم داشته است، اما صدور کارت اهدای عضو به این معنی نیست که پیوند عضو روند عادی خود را پیش میبرد.
چگونگی ارائه خدمت به بیماران دیالیز در بحران کرونا
شادنوش با اشاره به وضعیت بیماران دیالیزی نیز گفت: تقریبا مراکز دیالیزیمان را به صورت محافظت شده مورد استفاده قرار میدهیم و حتی مسیرهایی را که بیماران باید از آنجا عبور کنند، تا حد امکان جدا کردیم. از قدیم برخی مراکز ما خارج از مراکز درمانی بودند. در عین حال در مراکز دیالیز معاینات لازم و تستهای لازم نیز اتفاق میافتد. اگر فردی را هم داشتیم که دچار این ویروس شده بود، محل دیالیزش از سایرین جدا شد و خدمات جداگانهای را با دستگاههای مجزا به آنها ارائه دادیم.
تمهیدات تامین داروی بیماران خاص در ماههای آینده
وی درباره وضعیت دارویی بیماران خاص، گفت: در اینجا باید به تحریمهای ظالمانهای اشاره کنم که سیستم اداره سلامت را با مشکل مواجه میکند. در عین حال این اطمینان خاطر را به بیماران خاص می دهم که با توجه به تلاشهای همکارانمان در سازمان غذا و دارو همه تلاشها شده که این بیماران دچار مشکل نشوند. همچنین تمهیدات برای ماههای آینده در نظر گرفته شده است. امروز در قرارگاه دارو تصمیمات خوبی برای ماههای آینده در زمینه تامین داروهای بیماران خاص اخذ شده که اجرایی میشود. جای نگرانی برای بیماران نیست. در عین حال باید بدانیم که تحریمهای ظالمانه آمریکا، سرسختانه و ظالمانه است. خود این ویروس هم شرایط ما را تحت تاثیر قرار داده است. امیدوارم هیچ بیماری دچار مشکل برای تامین دارو نباشد، اگر هم دچار مشکل شدند حتما اداره بیماران خاص وزارت بهداشت را در جریان بگذارند. همکاران من به صورت شبانه روزی تلاش می کنند که این شرایط کمترین عارضه را برای بیماران خاص داشته باشد. همه در وزارت بهداشت این دغدغه را دارند که کمترین تبعات برای بیماران خاص ایجاد شود. امیدواریم شرایط به گونهای باشد که کمترین عوارض را در آینده برای این بیماران رنج کشیده داشته باشیم.
وی در پاسخ به سوالی درباره تعداد افرادی که به دلیل مصرف مواد الکلی دیالیز شدهاند، گفت: یکی از معضلات ما اطلاعرسانیهای غلطی بوده که به برخی افراد انجام شده و یا اینکه افراد در معرض سوءاستفاده برخی سودجویانی که در ملاکهای کاریشان هیچگونه مبنای انسانی وجود ندارد، قرار گرفتهاند. آنها در معرض الکلهایی قرار گرفتند که میتواند عوارض سنگینی را از کوری تا فوت فرد در بر داشته باشد و دچار مشکل شدهاند. البته هنوز از جمع بندی از اینکه چه تعدادی به دلیل مصرف این الکلها کلیههایشان را از دست دادند، نداریم، اما طبق روال عادی کشور هرکس که نیازمند دیالیز در کشور شود، خدمات را به او ارائه میکنیم.
مواد مخدر از کرونا پیشگیری نمیکند
شادنوش تاکید کرد: این هشدار را به افرادی که به آنها اطلاع رسانیهای نادرست شده و به آنها گفته شده که کسانیکه مواد مخدر مصرف میکنند، کمتر در معرض این ویروس قرار میگیرند، میگویم که اولا هیچ استنادی در دنیا وجود ندارد که کسانی که از مواد افیونی استفاده میکنند، کمتر در معرض این ویروس قرار میگیرند. از طرف دیگر از محمولههای مکشوفه نیروی انتظامی اخیرا شاهدیم که برای افزایش حجم مواد خدر، مواد افزودنی در آنها وجود دارد که برخی از این مواد میتواند بسیار خطرناک و کشنده باشد. بنابراین کسانیکه بر اساس این اطلاعات و آدرس های غلط دست به این اقدامات پرخطر میزنند، باید بدانند که کار بیهودهای انجام میدهند که میتواند منجر به خطر برای کل زندگیشان شود. بنابراین در این شرایط به مشکلات موجود، مشکلی را اضافه نکنند و خودداری کرده و صرفا به دستورات بهداشتی وزارت بهداشت توجه داشته باشند.
نحوه ارایه خدمت به معتادان مبتلا به کرونا
شادنوش در پاسخ به سوالی درباره دستورالعملهای معتادانی که به کرونا مبتلا میشوند، گفت: این دستورالعمل برای بیماران سرپایی در مراکز MMT صادر و ابلاغ شده است که نحوه مراجعه، دریافت دارو و… در آنها اعلام شده؛ به طوری که بیماران مراجعه کمتری به این مراکز داشته باشند و مراکز MMT این دستورالعملها را اجرا میکنند. هدفمان هم این بوده که اولا مراجعه افراد به این مراکز با دریافت سهمیه دارویی بیشتر، کاهش یابد و از طرف دیگر در زمان مراجعه هم در فواصل زمانی مراجعه کنند که ازدحام جمعیت در این کلینیکها کمتر باشد.
وی افزود: از طرفی برای معتادان متجاهری که نیازمند اقدامات درمانی اورژانسی هستند، در بیمارستانها تمهیداتی چیده شده که در بخشهای مجزا این خدمات را دریافت کنند. تاکنون بیش از ۶۰ بخشنامه و ۳۰ دستورالعمل برای مدیریت سایر بیماریهایی که نیازمند خدمات هستند در معاونت درمان از سوی کمیتههای کارشناسی تدوین و به دانشگاههای علوم پزشکی ابلاغ شده است. در عین حال بیمارستانهایی که مراجعات کمتری در حوزه کرونا در طول زمان داشتند، به تدریج بیماران آنها را در بیمارستانهایی که به عنوان مرکز مراجعه بیماران کرونایی هستند، ادغام کنیم تا مراکزی پاک از کرونا را داشته باشیم تا بتوانیم به سایر بیماران خدمت رسانی کنیم. البته با توجه به شرایطی که پشت سر میگذاریم، برای دوران بعد از کرونا، زمان می برد تا بیماران بتوانند از نظر روحی در شرایطی باشند که مسائل درمانیشان را پیگیری کنند.
وی افزود: در وزارت بهداشت یکی از نگرانیهایمان این است که نکند بیماری به دلیل نگرانی و اضطراب از مراجعه به بیمارستان مسائل اورژانسی خود را فراموش کند. بر همین اساس به تدریج در حال ایجاد تمهیداتی هستیم تا از سلامت بیمارستانهایی که در آینده پاک شده و برای مراجعه سایر بیماران غیرکرونایی اعلام می شوند، اقدام کنیم تا امکان ارائه خدمت ایجاد شود.
طول دوره درمان کرونا چقدر است؟
شادنوش در ادامه درباره نحوه مراقبت از بیماران کرونایی، گفت: از زمانی که علائم در فرد بروز پیدا میکند، اگر خوب استراحت کند و در قرنطینه باشد، حدود دو هفته زمان میبرد که این علائم برطرف شوند. حتی اگر علائم هم پیدا نکرده باشد و براساس آزمایش مثبت شده باشد و یا علائم محدودی داشته باشد، حدود دو هفته کاهش علائم طول میکشد. براساس تجربه شخصی میگویم که ممکن است تا روز سیزدهم و چهاردهم هم فرد احساس ناراحتی در بدن کرده و تصور کند که این علائم باز میگردد.
وی افزود: علائم به شکل تدریجی کم نمیشوند، اما بعد از روز چهاردهم به خوبی برطرف میشوند. البته به این معنا نیست که فرد نمیتواند ناقل باشد. روشهایی که برای اطمینان خاطر از بهبود فرد وجود دارد، این است که دو بار آزمایش کووید را که از مخاط بینی یا حلق برداشته میشود تا ۲ بار منفی شود یا نتایج آنتیبادیهای فرد مثبت شود. البته بر سر روشهای تشخیصی آن و نوع آزمایشات در دنیا همچنان بحث است. بنابراین خیلی بهتر است که فرد شرایط بهداشتی را تا مدت مدیدی مراعات کند که اگر خود او هم بهبود پیدا کرد، افراد سالم دیگر را در معرض آلودگی قرار ندهد.
۲۵هزار تن در لیست انتظار پیوند
شادنوش در پاسخ به سوال دیگری درباره محل انتقال بیماران پیوندی بیمارستان مسیح دانشوری، گفت: در بیمارستان مسیح دانشوری از زمانی که این بیمارستان به مرکز کرونا تبدیل شد و خدمات شایستهای هم طی این مدت ارائه کرد، در حوزه پیوند کاملا متوقف شده است. پیوندهای دیگری که در آنجا انجام میشده به بیمارستانها و مراکزی که برای چنین پیوندهایی امکانات داشتند، منتقل شدند. در حال حاضرحدود ۲۵ هزار نفر در کشور در لیست انتظار پیوند داریم. در گذشته دغدغه ما اهدای عضو بود که با کار خوب اصحاب رسانه، شاخص PMP کشور در سال گذشته سه پله ترقی کرد و از ۱۱.۵ به ۱۴.۲ ترقی داشت. البته این ویروس منحوس اجازه نداد که این حلاوت در کام ما بنشیند و جشن بگیریم، اما این آگاهی در کشور به میزان خوبی افزایش یافته است. امیدواریم با این روحیه همکاری در کشور، باز هم پیوند به شرایط خود بازخواهد گشت تا بتوانیم از درد و رنج بیماران نیازمند پیوند بکاهیم.
رییس مرکز مدیریت پیوند و بیماریهای وزارت بهداشت در ادامه صحبتهایش، گفت: بحران کرونا امروز بهعنوان یک آزمون برای جوامع بشری تبدیل شده و باید به این ویروس غلبه کنیم. در عین حال در این شرایط کشور، باید چرخ زندگی مردم بچرخد و فعالیتها تا آنجا که امکانپذیر است به صورت روزمره در جریان باشد، اما با این حال نباید ویروس را یک امر عادی تلقی کنیم. این خطر در کمین ما و خانوادههای ماست.
ارایه خدمات اورژانسی دندانپزشکی در مراکز منتخب وزارت بهداشت
تعطیلی کلینیکها و مطبهای شخصی دندانپزشکی تا اطلاع ثانوی
وی درباره خدمات دندانپزشکی نیز گفت: طی روزهای گذشته برای اینکه خدمات به بیماران عرضه شود، دستورالعملها و راهنماهای بالینی متعددی در حوزه مدیریت بیماریهای مختلف ابلاغ شده است. در حوزه دندانپزشکی نیز که از طرف سازمان جهانی بهداشت به عنوان شغل پرخطر معرفی شده، دستورالعمل هایی ابلاغ کردیم و خدمات اورژانسی در مراکز منتخب دانشگاه های علوم پزشکی ارائه میشوند، اما کلینیکها و مطب های شخصی دندانپزشکی تا اطلاع ثانوی اجازه فعالیت ندارند.
شادنوش افزود: براساس اعلام مراکز جهانی سلامت از جمله سازمان جهانی بهداشت، دندانپزشکی از مشاغل بسیار پرخطر محسوب شده است، به همین دلیل طی دستورالعملی که طی دو روز گذشته به سراسر کشور ابلاغ شد، مطبهای دندانپزشکی هنوز اجازه فعالیت ندارند. زیرا میتوانند موجب اشاعه این ویروس پرخطر باشند. صرفا کارهای اورژانسی دندانپزشکی میتواند انجام شود که کلینیکهای معاونت درمان دانشگاههای علوم پزشکی در استانهای مختلف معرفی میشوند تا با رعایت تمهیدات سختگیرانه که برای آنها در نظر گرفته شده است، فعالیت کنند. چون قریب به اتفاق این مراکز دولتی هستند، هزینههای آن با تعرفههای دولتی است.
شادنوش درباره اینکه قبل از شیوع کرونا صف طویل پیوند عضو را شاهد بودیم اما پس از بحران کرونا پیوند عضو متوقف شده و بیماران زیادی در انتظار پیوند هستند و این مسئله خطر مرگ و میر را افزایش می دهد، گفت: همه اینها از عوارض بیماری شایع و پاندمی شده در دنیاست. کسانی در لیست انتظارهای پیوند بودند، در شرایط کنونی دچار مشکل میشوند و حتی ممکن است از دنیا بروند و این مسئله جهانی است و در همه دنیا این اتفاق میافتد. در کشوری مثل اسپانیا که رتبه یک جهانی در پیوند عضو را داراست، تعداد پیوند عضو کاهش پیدا کرده است، اما چارهای غیر از این نیست؛ چراکه کرونا به صورت مرموز میتواند در همه جا نفوذ کند.
وی ادامه داد: در طول یک پیوند قلب چهار ساعته تیمی بالغ بر ۱۵۰ نفر درگیر هستند و همه این عوامل باعث بالا رفتن خطر میشود و ما هم نمیخواهیم کار بیهودهای انجام شود و فرد سالم با این پیوند به کرونا آلوده شود. بنابراین در همه دنیا پروتکلی را به صورت محلی در نظر می گیرند و اجرا میکنند. در کشور ما هم همینطور است. بزرگان پیوند کشور ما شرایط کشور را رصد و به اقتضای شرایط آن را مدیریت میکنند. امیدواریم طی این مدت هیچ کس در لیست انتظار پیوند عضو ما به شرایط بحران نرسد.
بیماران پیوندی با پزشک خود در ارتباط باشند
شادنوش درباره وضعیت داروهای بیماران پیوندی در صورت ابتلا به کرونا، اظهار کرد: ما همیشه بحث تداخل دارویی را داریم و شرایط افراد ممکن است متفاوت باشد. بیماران پیوندی با پزشک خود در ارتباط باشند؛ چرا که پزشک با توجه به شرایط، ممکن است داروی دیگری تجویز کند. توصیه اصلی و مهم ما این است که بیماران پیوندی در معرض ابتلا به کرونا قرار نگیرند؛ چرا که افراد عادی هم واکنش های مختلفی نسبت به کرونا نشان می دهند و عاقلانه ترین و بهترین اقدام این است که با رعایت کامل بهداشت در معرض ویروس منحوس کرونا قرار نگیرند.
وی تاکید کرد: در اینجا لازم است از روسای محترم بیمارستانها تشکر کنم. زیرا در زمانهای مختلف از پزشکان و پرستاران و … تشکر کردیم اما در حوزه مدیریتی در معاونت درمان وزارت بهداشت در جریان کرونا شاهد ایثارگری خاص روسای بیمارستانها بودیم که با توجه به کمبودها هر کسی در شهرستان و منطقه و بیمارستان خود تلاش کرد که خدمات دچار توقف نشود. در روزهای ابتدایی که با حجم زیادی از درخواست خدمات مواجه بودیم و شرایط سختی حاکم بود، روسای بیمارستانها تلاش مضاعفی کردند که این کمبودها جبران شود. امیدوارم همچنان بیمارستانها را رصد کنند و تلاش کنند که ناگهان دوباره دچار پیکی در شهرستانی نشویم و نتوانیم پاسخگو باشیم. امیدواریم شرایط را با هوشمندی پشت سر بگذاریم. ما هم تلاش می کنیم که از هیچ پشتیبانی دریغ نکنیم. در عین حال به مردم توصیه می کنم که اگر مجبورند در بخش های مختلف کشور زندگی روزمره خود را پیش برند، اصلا به این معنا نیست که از شر ویروس رها شدیم، بلکه همچنان خطر آن وجود دارد و شرایط را عادی نپندارند، بلکه مسائل بهداشتی را در اولویت قرار دهند.