رییس کمیسیون معدن ‌وصنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران معتقد است: یکی از مشکلاتی که در بخش معدن و صنایع معدنی وجود دارد محاسبه ارز برمبنای نیمایی است که گاهی فاصله زیادی را با بازار آزاد دارد و این موضوع به دغدغه ای برای فولادی‌ها تبدیل شده است.
بهرام شکوری در گفتگو با پایگاه خبری تجارت گردان با بیان اینکه فولاد بخش مهمی در اقتصاد است که بخش عمده ای از ارز آوری صادرات غیرنفتی را نیز تشکیل می دهد؛ تصریح کرد: براین اساس همه نیز در تلاش هستند که به نوعی مشکلات زنجیره فولاد را حل کنند. در نتیجه هر چقدر بتوانیم شفافیت ایجاد کنیم و رانت را از بین ببریم خدمت بزرگی به تولید و اشتغال کشور خواهیم کرد.
وی ادامه داد: اختلاف ارز با بازار آزاد باعث ایجاد رانت و سود دلالان می شود که علاوه بر ایجاد مشکلات بسیار در زنجیره تولید، مردم به عنوان مصرف کنند نهایی هیچ سودی نخواهند برد. در واقع با نگاهی به خروجی زنجیره فولاد یعنی کالاهای مصرفی مانند خودرو لوازم خانگی، در کف بازار هیچ اثری از این اختلاف قیمت ارز و رانت هایی که ایجاد شده، نمی‌بینیم.
رییس کمیسیون معدن ‌وصنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران گفت: در نتیجه این رانت‌ ها باعث می‌شود مصرف کاذبی در جامعه شکل بگیرد. زمانی محصولات با ارز ۴۲۰۰ تومانی در بورس عرضه می‌شد که اختلاف قیمت بسیار بالا بود و شاهد بودیم که به عنوان نمونه در حوزه مس تقاضا برای مفتول ۵ برابر اضافه شده، اما ظرفیت افزایشی نداشت.
به گفته شکوری، دغدغه دیگر فعالان حوزه فولاد این است که در زنجیره، نسبت های متوازنی وجود ندارد. به عنوان نمونه متاسفانه درصدی را نسبت به فولاد خوزستان در نظر گرفتند که فعلان معدنی و صنایع معدنی به آن معترض هستند که اعتراض منطقی هم دارند. چرا که در دنیا هر کدام از این بخش های زنجیره از سنگ آهن و گندله گرفته تا فولاد و نهایتا محصولات پایین دستی آن در بازار معامله می شوند و عرضه و تقاضا قیمت را تعیین می‌کند.
وی ادامه داد: زمانی که قیمت داخلی را با قیمت فولاد جهانی که در دنیا معامله می شود را می سنجیم تفاوت بسیاری دارند. به عنوان نمونه برای کنسانتره ۱۶ درصد از قیمت فولاد خورستان را در نظر گرفتند در حالی که این نسبت بیش از ۲۵ درصد است و بعضی مقاطع بین ۱۹ تا ۲۵ درصد بوده در حالی که هیچگاه زیر ۱۹ درصد نبوده که متاسفانه این میزان کم در حال اعمال در داخل کشور است. در بخش فولاد کشور، در حالی مواد اولیه را با حدود ۵۰ درصد زیر قیمت جهانی تهیه می‌کنند که محصول نهایی را بعضا با قیمت بالاتر از قیمت جهانی در داخل کشور به فروش می رسانند. این مشکل هم به این دلیل است که همه محصول را در بورس عرضه نمی کنند و به نظر می رسد حداکثر فقط ۲۰ درصد در بورس عرضه می شود.
پیشنهاد شما چیست؟
رییس کمیسیون معدن ‌وصنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران با اشاره به راهکارهای حل مشکلات موجود می گوید: اولین پیشنهاد این است که تمام زنجیره فولاد باید در بورس عرضه و قیمت ها به نوعی تنظیم شود که نسبتی از قیمت های جهانی باشد و حداقل ۱۰ تا ۱۵ درصد زیر قیمت های جهانی در داخل کشور فروش برود. البته این موضوع در تمام زنجیره اعمال شود تا هم مصرف کننده منتفع شوند و هم به سود تولیدکننده باشد.
شکوری افزود: پیشنهاد بعدی اینکه ارز نیمایی باید حذف شود و به سمت تک نرخی شدن ارز برویم. مورد بعدی اینکه عوارض صادراتی هم باید حذف شود، در واقع هر محصولی که در بورس عرضه می شود و مشتری ندارد باید بدون عوارض صادر شود.
وی تصریح کرد: برای محصولاتی مانند سنگ آهن که برای کشور ارزشمند است، اگر تولید مازاد بر نیازی وجود داشته باشد، طبیعتا تحت مجوزهای اعطایی صورت گرفته و اگر برای این تولید در بورس هم مشتری نداشت، باید بدون ایجاد مانع و عوارض امکان صادرات آن را فراهم کرده تا با سرمایه گذاری در صنایع پاییندستی زنجیره را به تعادل برسانیم. همچنین باید به صنایع پایین دستی اجازه دهیم اگر تولیدکننده تصمیم گرفت قیمت محصول را افزایش دهد امکان واردات برای آن نیز فراهم شود که در نتیجه با تعرفه واردات نیز به عنوان یکی از ابزارهای کنترلی دولت، می‌توان قیمت محصولات را کنترل کرد.