به گزارش خبرنگار موسیقی ایرنا، حامد گارسچی که به عنوان رهبر مهمان از آلمان به ایران آمده و پنجشنبه و جمعه ـ ۳۰ و ۳۱ تیر ماه ـ ساعت ۲۱:۳۰ در تالار وحدت به روی صحنه می‌رود، وی طی گفت‌وگویی با خبرنگار موسیقی ایرنا، درباره راهکارهایی صحبت کرد که می‌توان برای بهبود وضعیت ارکستر سمفونیک تهران به کار گرفت.
گارسچی متولد ۱۳۶۴ در تهران، دانش‌آموخته رهبری ارکستر در دانشگاه موسیقی شهر کلن آلمان، فراگیری موسیقی را از کودکی با نواختن ساز سنتور آغاز کرد و با یادگیری ساز پیانو ادامه داد. او تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی در رشته پیانو و نوازندگی کلارینت در ایران سپری کرد و پس از آن برای تحصیل در رشته رهبری ارکستر به شهر کلن آلمان رفت و تحصیلاتش را زیر نظر اساتیدی همچون میشائیل لوییک، نیکلاس پاسکه، آلکساندر رومپف، فیلیپ آنتره مان و کورت مازور ادامه داد.
روز اولی که از ایران رفتم، یکی از دلایل مهم من این بود که بازگردم و با ارکستر همکاری کنم
گارسچی درباره بازگشت به ایران و رهبری ارکستر سمفونیک تهران اظهارداشت: روز اولی که از ایران رفتم، یکی از دلایل مهم من این بود که بازگردم و با ارکستر همکاری کنم، سال ۱۳۸۴ یک ارکستر سمفونیک بود که سمفونی نهم بتهوون را می‌نواخت و در تمرینات آن حضور داشتم و بعد از این اجرا با خودم فکر کردم که علاقه‌مندم رشته رهبری ارکستر را (در آلمان) ادامه دهم و اگر به آن سطحی که باید و شاید رسیدم و شایسته بودم، به ایران برگردم و خدمت کنم.
وی درباره اجرای کنسرت در تالار وحدت گفت: زمانی که در ایران دانشجو بودم، ساز تخصصی ام پیانو و ساز دومم کلارینت بود و آن زمان با ارکستری به نام ارکستر سازهای بادی تهران همکاری می‌کردم و دو شب هم در تالار وحدت اجرا داشتم و علاوه بر آن در جشنواره به عنوان پیانیست، اکومپانیمان بودم اما به عنوان سولیست فعالیت نمی‌کردم.
رهبر میهمان ارکستر سمفونیک تهران درباره وضعیت موسیقی و فعالیت نوازندگان این ارکستر در مقایسه با نوازندگان آلمانی بیان کرد: در حال حاضر به چند دلیل نمی‌توانیم مقایسه کنیم، یکی از دلایلش، بحث آموزش است، یکی از مباحث بسیار مهم برای نوازندگان ارکستر سمفونیک این است با وجود اینکه آنان ظرفیت، توانایی و دریافت بسیار بالایی دارند اما هم‌نوازی، کار گروهی و تیمی را از دوران نوجوانی و بیشتر در دانشگاه و ارکسترهای متعدد باید بیاموزند.
وی افزود: این موضوع مستلزم این است که ما در دانشگاه‌ها و هنرستان‌ها فعالیت‌های ارکسترها و آنسامبل‌ها را بیشتر کنیم یعنی روند فقط به صرف اینکه نوازنده وارد دانشگاه می‌شود، ساز تخصصیش را می‌آموزد، به عنوان سولیست اجرا می‌کند و از دانشگاه فارغ‌التحصیل و وارد ارکستر می‌شود، نباشد بلکه باید هم‌نوازی را بیاموزد، در کشوری مثل آلمان رشته نوازندگی ارکستر وجود دارد، یعنی فرد وارد دانشگاه می‌شود، پنج، ۶ سال فقط نوازندگی در ارکستر را می‌آموزد که چطور در ارکستر ساز بنوازد به مراتب رپرتوارها و برنامه‌ها متفاوت است و علاوه بر آن قطعات سولو و رپرتوارهای مهم را می‌نوازنند.
لازم است در هر شهر و شهرستان ارکسترهایی را از سنین پایین تأسیس کرد، ولی این امر مستلزم داشتن رهبر ارکستر است. به همین جهت در ابتدا باید رهبرهای جوان و علاقه‌مندان به این رشته را جذب کرد و آموزش داد
این نوازنده درباره نبود رشته رهبری ارکستر در ایران نیز گفت: لازم است در هر شهر و شهرستان ارکسترهایی را از سنین پایین تأسیس کرد، ولی این امر مستلزم داشتن رهبر ارکستر است. به همین جهت در ابتدا باید رهبرهای جوان و علاقه‌مندان به این رشته را جذب کرد و آموزش داد که این افراد در ادامه در نقاط مختلف ایران ارکسترها را تأسیس و با آنها کار کنند؛ هر چقدر تعداد ارکسترها و میزان تجربه بیشتر شود، در نهایت نتیجه بهتری حاصل می‌شود. ولی از آنجایی که لازمه این امر داشتن رهبر ارکستر است و در ایران رهبر ارکستر نداریم، اکنون وضعیت به این گونه است.
گارسچی با تاکید بر آموزش نوازندگان خاطرنشان کرد: آموزش موضوع بسیار مهمی است و روند آموزش نوازندگان آلمانی با نوازندگان ایرانی بسیار متفاوت است و نمی‌توان آنها را باهم مقایسه کرد اما ارکستر سمفونیک تهران، جوان و نسبت به ارکسترهای چند سال گذشته، یک برگه جدیدی از ارکستر سمفونیک ما است، بیشتر نوازندگان جوان و ظرفیت و شور و شوق بسیاری دارند و مبحث آموزشی باید در کنار مبحث هنری، پابه پای هم در مدت زمان دو تا سه سال پیش بروند.
وی با اشاره به اینکه ارکسترهای متعدد از زمینه‌های لازم برای آموزش هم‌نوازی نوازندگان است، گفت: در هر شهری از آلمان دو تا چهار ارکستر فعالیت می‌کنند و فکر می‌کنم نه تنها در تهران بلکه باید در شهرستان‌ها که نوازندگان با استعدادی هستند، ارکسترهایی تاسیس شود، به همین دلیل هم ما باید رهبر تعلیم بدهیم.
گارسچی درباره قطعاتی که ارکستر سمفونیک تهران قرار است ۳۰ و ۳۱ تیرماه اجرا کند، گفت: پس از چهار، پنج ماه، فکر و مشورت با شورای پیشین ارکستر به این نتیجه رسیدیم قطعاتی را اجرا کنیم که نوازندگان الزاما در چند سال گذشته، اجرا نکردند تا قطعات تکراری نباشد، ارکستر سمفونیک چند سالی است که در کنار رپرتوار کلاسیک، قطعات کلاسیک از آهنگسازان ایرانی هم اجرا می‌کند که خیلی مثبت است، ارکستر قرار است در برنامه پیش‌رو قطعات اورتور جیبسی بارون با آهنگسازی یوهان اشتراوس، قطعه برای فلوت و ارکستر با آهنگسازی حسین ناصحی که جزو موسیقی معاصر و نوکلاسیسم است در مدت زمان ۶ تا هفت دقیقه و سمفونی شماره هشت آنتونین دورژاک در سل ماژور، اپوس ٨٨ را اجرا کند و در این رپرتوار متاسفانه کنسرتو پیانو وجود ندارد.
رهبر میهمان ارکستر سمفونیک تهران درباره چگونگی تمرین‌های نوازندگان بیان کرد: از تمرینات خیلی راضی بودم، تمرین‌هایی که روز اول برنامه‌ریزی کردیم، حدود ۱۰ تا ۱۲ جلسه بود که به دلایلی این تمرین‌ها تغییر کرد و ۹ تا ۱۰ جلسه تمرین شد اما با این روند می‌توانیم رپرتوار را به کنسرت برسانیم.
وی افزود: اگر فاصله‌ای بین تمرین‌ها ایجاد نشود، بسیار خوب است، در چهار هفته‌ای که در خدمت ارکستر سمفونیک هستم، سه روز در هفته؛ روزهای یکشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه تمرین داشتیم و روزهای پنجشنبه، جمعه و شنبه تعطیل است و بار دیگر تمرین را یکشنبه آغاز می‌کنیم، این موضوع هم باید در نظر گرفته شود که سه جلسه تمرین هم ممکن است به دلیل تعطیلات و اتفاقات دیگر کنسل شود و بعد فاصله زمانی زیادی بین تمرین‌ها به وجود می‌آید و باعث می‌شود هر جلسه‌ای ابتدا نیم ساعت زمان صرف شود که ارکستر را به بخشی برسانم که روز گذشته تمرین بود، اگر تمرین‌ها هر روز و کمی فشرده‌تر باشد و به جای سه تا چهار هفته تمرین، ۱۰ تا ۱۲ روز تمرین و ۲ روز اجرا داشته باشیم، نتیجه بهتری خواهیم داشت.
ارکستر سمفونیک تهران مانند تمامی ارکسترهای بزرگ دنیا به یک رهبر دائم نیازمند است که به رپرتوار بسیار مسلط و تجربه زیادی داشته باشد البته می‌تواند جوان باشد
گارسچی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا ارکستر سمفونیک تهران بهتر است رهبر ثابت داشته باشد یا میهمان؟ گفت: این ارکستر توامان به رهبر ثابت و میهمان نیازمند است؛ ارکستر سمفونیک تهران مانند تمامی ارکسترهای بزرگ دنیا به یک رهبر دائم نیازمند است که به رپرتوار بسیار مسلط و تجربه زیادی داشته باشد البته می‌تواند جوان باشد، منظور از تجربه الزاما این نیست که سال‌های متوالی کار کند؛ یعنی تعداد رپرتوارهایش زیاد باشد.
وی افزود: رهبر میهمان هم برای ارکستر سمفونیک بسیار مهم است اما در حال حاضر برای ارکستری مثل ارکستر سمفونیک تهران که تعداد نوازندگان جوان بسیار زیاد هستند، بحث آموزش باید در کنار مبحث هنری مورد توجه قرار گیرد، رهبر میهمان هم نباید خیلی زیاد در سال بیاید، چون تغییر زیاد ممکن است نوازندگان را دچار سردرگمی کند.بنابراین علاوه بر رهبر دائم، در سال هم برای سه یا چهار پروژه، باید از رهبران میهمان بهره برد، ارکستر الزاما هم نباید هر دفعه یک رهبر میهمان داشته باشد، می‌تواند با سه تا چهار رهبر به عنوان میهمان در قالب قرارداد و پروژه دو بار در سال همکاری کنند.
گارسچی در پاسخ به سوالی مبنی بر چگونگی وضعیت مالی نوازندگان ارکستر و اینکه سال‌های گذشته نوازندگان به دلیل مشکلات مالی از ارکستر رفتند، آیا وضعیت فعلی به گونه‌ای هست که آنان بازگردند؟ گفت: مسایل مالی ارکستر سمفونیک؛ دستمزد نوازنده‌ها و دیرکرد در پرداخت آنها از سال‌های گذشته و زمانی که به خاطر دارم، وجود داشته که مسئولان در مدیریت باید پیگیری کنند، البته در حال حاضر نظمی در این پرداخت‌ها هست.
رهبر میهمان ارکستر سمفونیک تهران اظهارداشت: اینکه ما از همه نوازندگان، از نوازندگانی که در گذشته در ارکستر سمفونیک بودند و هم نوازندگان جدید استفاده کنیم، خیلی بهتر است، به هر حال نوازندگانی که قبل از نوازندگان فعلی در ارکستر بودند، سال‌ها تجربه دارند که این تجربه باید به نسل جوان منتقل شود، نباید همه در یک زمان از ارکستر بروند و تنها نوازندگان جوان باشند، این اتفاق باید به تدریج رخ دهد؛ نوازندگان جوان اضافه شوند و نوازندگانی که سال‌ها تجربه دارند، بازنشسته شوند، در این زمان، بحث آموزشی هم هست، یعنی نوازندگان جوان در کنار نوازندگانی که سال‌ها سولیست هستند، تجربه‌ها را می‌آموزند که خیلی مهم است.
اینکه چراغ این تالار، اجرا و ارکستر سمفونیک روشن باشد، نیازمند این است که نوازندگان نگران مسائل مالی نباشند
وی گفت: اگر این اتفاق بیفتد که نوازندگان قدیم هم حتما در ارکستر سمفونیک حضور داشته باشند، هم برای جوانان و هم برای نوازندگانی که با سنین کم وارد ارکستر می‌شوند، خیلی موثر و خوب است اما من باز هم از تک تک نوازندگان تشکر می‌کنم، اگر از نظر اقتصادی آن چیزی که باید و شاید لایقشان باشد، هنوز نیست، باید تلاش کرد که به حقشان که در این سال‌ها زحمت کشیدند، برسند و می‌دانم که مدیریت تلاش می‌کند، همین که رهبرهای میهمان در این مدت حضور پیدا می‌کنند، اقدامی شایسته است و اینکه چراغ این تالار، اجرا و ارکستر سمفونیک روشن باشد، نیازمند این است که نوازندگان نگران مسائل مالی نباشند.
به گزارش ایرنا، فعالیت ارکستر سمفونیک تهران به عنوان قدیمی‌ترین ارکستر سمفونیک ایران سال ۱۳۱۲ توسط غلامحسین مین‌باشیان با نام ارکستر بلدیه آغاز شد، این ارکستر در طول سال‌های فعالیت با فراز و نشیب‌هایی مواجه بود.
فعالیت ارکستر سمفونیک تهران طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ با وقفه روبه رو شد تا اینکه اسفندماه ۱۳۹۳ با رهبری علی رهبری آغاز به کار کرد. پس از استعفای رهبری در اردیبهشت سال ۱۳۹۵ و عدم دعوت دوباره از وی، ارکستر سمفونیک تهران توسط شورای هنری با حضور شهرداد روحانی به عنوان رهبر، اداره شد. در مرداد سال ۱۳۹۵، علی‌اکبر صفی‌پور مدیرعامل بنیاد رودکی اعلام کرد که شهرداد روحانی به عنوان رهبر ثابت ارکستر سمفونیک تهران انتخاب شده است.
زمستان ۱۳۹۸ با خروج ناگهانی شهرداد روحانی از ایران، ارکستر سمفونیک تهران دچار حاشیه‌هایی شد تا اینکه وی که در آمریکا به سر می‌برد اول خرداد ۱۳۹۹، از طریق فضای مجازی استعفای خود را اعلام کرد. پس از استعفای شهرداد روحانی، ارکستر سمفونیک تهران تاکنون یک رهبر ثابت نداشته و با رهبران میهمان به روی صحنه رفته است.
با توجه به شیوع ویروس کرونا از اواخر سال ۱۳۹۸، به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی، امکان اجرای زنده و حضوری و تمرین گروهی برای نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران وجود نداشت. این ارکستر سال ۱۳۹۹ در جشنواره موسیقی فجر به رهبری نصیر حیدریان روی صحنه رفت. ارکستر سمفونیک تهران بهمن سال ۱۴۰۰ نیز به مدت دو شب به رهبری حیدریان اجرا داشت.
نخستین اجرای این ارکستر در سال ۱۴۰۱ به رهبری ولفگانگ ونگنروت هنرمند آلمانی، دانش‌آموخته دانشگاه موسیقی و هنرهای نمایشی گراتس اتریش و دانشگاه موسیقی سار در آلمان، ۱۵ و ۱۶ اردیبهشت در تالار وحدت برگزار و قطعات سمفونی شماره ۲ به آهنگسازی یوهانس برامس، دو موومان برای ارکستر زهی به آهنگسازی محمدتقی مسعودیه و اورتور هبرید به آهنگسازی فلیکس مندلسون اجرا شد.
ارکستر سمفونیک تهران به رهبری نصیر حیدریان ۱۱ و ۱۲ خرداد با اجرای قطعات زیگفریدایدیل به آهنگسازی ریشارد واگنر، پروانه به آهنگسازی امانوئل ملیک اصلانیان و سمفونی شماره یک در دومینور به آهنگسازی فلیکس مندلسون در تالار وحدت به روی صحنه رفت. همچنین این ارکستر دوم و سوم تیر به رهبری حیدریان با اجرای قطعات شُلَیل، ویرانه (ثمین باغچه‌بان)، سمفونی شماره ۱۰۴ (ژوزف هایدن)، سمفونی کنسرتانت برای ویلن، ویولا و ارکستر (ولفگانگ آمادئوس موتسارت) روی صحنه رفت.
ارکستر سمونیک تهران قرار است ۳۰ و ۳۱ تیر ساعت ۲۱:۳۰ با رهبری حامد گارسچی برای نخستین بار به پیشنهاد شورای پیشین، به عنوان رهبر میهمان، در تالار وحدت به صحنه برود. مهرداد غلامی سولیست فلوت این اجرای ارکستر سمفونیک است.
