کامران ندری، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتو گو با خبرنگار ایبِنا درباره نقش نظام بانکی در بروز تورمهای بالا گفت: تورم بالا، مستمر و مداوم نتیجه رشد نقدینگی زیاد است و این نقدینگی در نظام بانکی خلق میشود.
وی درباره خلق پول و رابطه آن با نرخ بالا تورم نیز ابراز کرد: خلق پول یا درونزا است، یعنی در واکنش به تکانهها، شوکها یا معضلات و مشکلاتی مانند کسری بودجه دولت به وجود میآید که در کشور با آن مواجه هستیم که جبران آن به خلق نقدینگی توسط نظام بانکی میانجامد یا گرفتاری بنگاههای تولیدی محسوب میشود که دانسته یا ندانسته، خواسته یا ناخواسته درصدد حل آن با خلق پول برمیآیند.
این استاد دانشگاه در ادامه اظهار داشت: نظام حکمرانی که بر حوزه پولی بانکی کشور حاکم است و آن را مدیریت میکند، وضعیت رشد نقدینگی در اقتصاد را به وجود آورده است زیرا این مسئله خارج از نظام بانکی روی نمیدهد، تورم هم محصول این رشد نقدینگی بالا در نظام بانکی محسوب میشود.
ندری درباره راهکار این مسئله اضافه کرد: حکمرانی درحوزه پول و بانک باید تغییر یابد. به این معنا؛ سیستمی اقتباس شده و از دیگر کشورها الگو برداری کردیم، اما نه تنها حکمرانی آن را خوب بلد نیستیم، بلکه راهبردها و خط مشیهایی که دراین حوزه وجود دارد را هم به شکل صحیحی اجرا نمیکنیم.
این کارشناس مسائل اقتصادی دراین رابطه ضمن بیان نمونهای ابراز کرد: برخی بر این تصور هستند که با تسهیلات بانکی میتوان تولید را در اقتصاد راه انداخت، این نگرش پرداخت تسهیلات کلان دائم به تولیدکنندهها با بهره پایین به نسبت نرخ تورم جهت کمک بوده است، درحالیکه مشاهده شده که چنین حرکاتی نه تنها کمکی به تولید نکرده، بلکه مانع از اعمال حکمرانی صحیح و درست هم شده است.
وی درادامه یادآور شد: اتومیبل از دنیا گرفته شده و به کشور آمده، کارخانه مربوط به آن را هم بنا نهادند، اما نهادهایی که باید در این زمینه وجود داشته باشد تا از این امکان در جهت منافع و رفاه عمومی استفاده کند، موجود نیست، بنابراین مشاهده میشود که هر ۲۴ ثانیه یک نفر در تصادفات رانندگی کشته میشود. مسئله مورد اشاره به دلیل نبود نظام حکمرانی است و صرفا تاسیس بانک و الگوبرداری از برخی کشورها کمک رسان نخواهد بود و تا زمانی که نهادهای تنظیم کننده در این حوزه ایجاد نشود، تکنولوژی هم به غلط مورد استفاده قرار میگیرد. اکنون بانکی وارد کشور شده که خلق پول میکند و قابل تنظیم و مدیریت هم نیست.
این استاد دانشگاه در رابطه با نهاد ناظر در این خصوص تاکید کرد: بانک مرکزی نهاد ناظر براین مسئله به حساب میآید، منتها بانک مرکزی کشور ایران با دیگر کشورها بسیار تفاوت دارد. اولویت اول بانک مرکزی ایران کمک به تولیدکننده است، مکانیزمی که سبب خلق پول میشود. نهادهای مقرراتی و نظامبخشی که هم ایجاد شده است، توان کنترل فرایند خلق پول در نظام بانکی را ندارد.
ندری در ادامه افزود: رشد اقتصادی در بخش واقعی بسیار کم است، اما رشد نقدینگی در قسمت نقدینگی و اسمی اقتصاد بسیار بالا است و اینها با یکدیگر همخوانی ندارد و نتیجه آن تورم بالا میشود.