برخی هنجارشکنان و قانون شکنان گمان می کنند که همیشه در روی یک پاشنه می چرخد، اما چنین نیست یک روزی قانون شکن به دست قانون افتاده و به جزای عمل خود می رسد، این افراد به گمان خود زرنگی کرده و به راحتی با مخدوش کردن پلاک هایشان از روی قوانین عبور می کنند و بار مسئولیت بی قانونی خود را بر دوش دیگری که هیچ گونه نقشی در بروز جرم نداشته، می گذارند.
به نظر می رسد که این روزها آمار خودروهای بدون پلاک و پلاک‌های مخدوشی بسیار شده و پلیس راهنمایی و رانندگی برای جلوگیری از عادی شدن قانون گریزی برخی رانندگان وارد عمل شده، گناه آن عده از افرادی که خودروهای خود را در پارکینگ خانه ها پارک کرده و با وسائل نقلیه عمومی، عبور و مرور می کنند و به ناگاه برای آن ها جریمه راهنمایی و رانندگی می آید، چیست که باید تاوان بی قانونی عده ای را پس دهند.
اکنون که در عصر تکنولوژی هستیم باید بیش از گذشته قانونمدار بوده و همچون شهروندی که در عصر مدرنیته زندگی می کند، رفتار کنیم.
اگر از بعد اخلاقی و شرعی بگذریم که مخدوش کردن پلاک حق الناس است، جرم محسوب شده و قانون شکن براساس ماده ۷۲۰ قانون مجازات اسلامی در صورتی که در ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیه موتوری زمینی، آبی یا کشاورزی تغییر دهد یا پلاک وسیله نقلیه موتوری دیگری را به آن الصاق کرده یا برای آن پلاک تقلبی بکار برد یا چنین وسایلی را با علم به تغییر یا تعویض پلاک تقلبی مورد استفاده قرار دهد به حبس از ۶ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.
تردد خودروهایی بدون پلاک در سطح شهر یک جرم محسوب می شود، کنترل تردد و عبور و مرور خودرو در داخل شهر و محورهای مواصلاتی نیاز به ابزار و امکانات هوشمند دارد تا رضایت شهروندان از عملکرد پلیس بیشتر شود. چراغ های راهنمایی و رانندگی و دوربین های هوشمند و چراغ های چشمک زن باید توسط شهرداری خریداری و در معابر اصلی و پرتردد شهر برای نظارت دقیق بر نحوه عبور و مرور بررسی شود.
برخی کارشناسان حوزه شهری معتقدند که در برخورد با قانون شکنان و افرادی که پلاک خودروهای خود را مخدوش می کنند باید دستگاه قضایی و دادستانی مجازات در نظر گرفته مجرمان را به خرید و تهیه اموال عمومی به ویژه در خصوص تابلو و علایم راهنمایی و رانندگی تغییر دهد.
از سوی دیگر امروزه شهرهای بسیاری در دنیا ورود خودروها به منطقه مرکزی شهر را به منظور کنترل ترافیک آن محدود ساخته‌اند. از آنجا که استفاده از روش‌های سنتی یعنی قرار دادن نیروهای پلیس در تمام مبادی محدوده پر هزینه و کم دقت است، راه حل‌های جدیدی برای کنترل ورود خودروها به محدوده پرتردد شهرها پیشنهاد شده‌است.
یکی از این راه حل‌ها که برای مثال در استکهلم و لندن استفاده می‌شود، استفاده از فناوری تشخیص پلاک خودرو است. در این راه حل، دوربین‌های تشخیص پلاک خودرو در تمامی مبادی طرح نصب می‌شوند و ورود هر خودرو به محدوده طرح ثبت می‌شود.
سپس مانند روش اخذ عوارض، فرصتی به راننده داده می‌شود تا عوارض ورود به طرح را تا زمان مقرر پرداخت کند در غیر اینصورت، راننده طبق قانون ملزم به پرداخت جریمه خواهد بود.
تشخیص خودکار شماره پلاک خودرو نیز سامانه‌ای برای خواندن پلاک وسیله نقلیه با استفاده از نویسه‌خوان نوری است. شماره پلاک خودرو یکی از مناسب‌ترین اقلام اطلاعاتی برای احراز هویت خودروها است. تشخیص خودکار شماره پلاک خودرو سامانه‌ای کاملاً مکانیزه است که با استفاده از پردازش تصویر خودروهای عبوری از یک مکان، شماره پلاک آنها را استخراج می‌کند. برای استفاده از این سامانه، نیازی به نصب و تجهیز خودروها به وسیله دیگری مانند جی پی اس یا برچسب‌های رادیویی وجود ندارد. این سامانه با استفاده از دوربین‌های مخصوص، تصویری از خودرو در حال عبور اخذ می‌کند و آن تصویر را برای پردازش توسط نرم‌افزار تشخیص پلاک خودرو به رایانه ارسال می‌کند.
این مطالب گفته شد تا آن دسته از فانون شکنان بدانند که در عصر تکنولوژی، ابزارهایی آمده است که دیگر نمی توان به راحتی پا روی قوانین گذاشت و دیر یا زود در چنگ قانون گرفتار خواهند شد. براین اساس با فراگیر شدن استفاده از دوربین‌های پلاک خوان در کشور به راحتی می توان دست متخلفان را رو کرد. مأموران پلیس راهور در مواجهه با خودروهایی که دارای پلاک مخدوش ضمن اعمال قانون، راننده را به دستگاه قضایی معرفی می کند.
این دست از متخلفان برای فرار از قانون روش‌های مختلفی برای ناخوانایی پلاک استفاده می‌کنند که می‌توان به پخش روغن‌های تیره بر روی پلاک، گلی و خاکی کردن پلاک، استفاده از اسپری های مخصوص، استفاده از کاورهای پلاستیکی تیره اشاره کرد در هر صورت تغییر اعداد و ارقام پلاک خودرو خلاف است و در صورت مواجهه پلیس با این دسته از رانندگان متخلف، این افراد ملزم هستند که خلافی پلاک جدید را پرداخت کرده و صفر کنند.
همان طور که گفته شد بر اساس قانون دستکاری و تغییر در ارقام و مشخصات پلاک عنوان مجرمانه در نظر گرفته شده است در واقع افرادی که اقدام به این عمل می‌نمایند علاوه بر فرار از قانون، جریمه اعمال غیر قانونی خود را به حساب دیگر شهروندان می‌گذارند. به همین منظور خلافی هر دو پلاک باید توسط فرد خاطی پرداخت شود.
برخورد پلیس با پلاک های مخدوش
سردار سیدکمال هادیانفر رئیس پلیس راهور ناجا در مورد سرانجام ارسال پیامک هایی برای شهروندان و شکایت از این که در مکان خاصی که برای آنها پیامک ارسال شده، حضور نداشته اند؟ گفت: تردد همه خودروها در هر نقطه و ساعتی از شبانه روز در چک اپراتورهای قابل رویت است اما بعضا برخی ترددها در شب انجام شده و دوربین در ثبت شماره پیامک شاید دچار خطا می شود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر ممکن است شماره همراه صاحبان خودروها، شماره دیگری باشد که باید افراد با تغییر مکان و شماره همراه در اسرع وقت موضوع را به پلیس اطلاع رسانی کنند تا دچار مشکل نشوند اما در کل جریمه پیامک های ارسال شده دو مرحله‌ای است، ما در چند مرحله اعمال جریمه را کنترل می‌کنیم، به طور مثال وقتی خودرویی تخلف می‌کند یک پیامک برای راننده ارسال می‌شود که شما با مثلا این شماره خودرو مرتکب تخلف شده اید اما در حال بررسی است بعد از آن نرم‌افزاری به صورت سیستمی پلاک و خودرو را بررسی می‌کند سپس عامل انسانی به صورت اپراتوری کنترل را انجام می‌دهد و در صورت انطباق مشخصات موجود با ارکان وسیله نقلیه، پیامک جریمه برای فرد ارسال می‌شود.
رییس پلیس راهور ناجا به هوشمندسازی پلیس راهور اشاره کرد و گفت: با هوشمندسازی انجام شده امکان اینکه با تغییر پلاک جریمه برای فرد دیگری صادر شود، وجود ندارد زیرا در زمان شماره‌گذاری خودرو، رنگ، نوع و مدل خودرو در سامانه پلیس ثبت می‌شود.
هادیانفر درباره پوشاندن پلاک خودروها گفت: از آن جایی که امکان تشخیص پلاک خودرو وجود دارد، پلیس می تواند پلاک اصلی این خودروها را نیز با استفاده از ارکان وسیله، تجهیزات و نوع آن شناسایی کند.
چک اپراتورها، راهی برای شناخت پلاک های مخدوش
سرهنگ عین الله جهانی معاون اجتماعی پلیس راهور نیز در این زمینه گفت: چنانچه برای افرادی پیامکی با این مضمون آمده باشد که تردد مالک خودرو در حال بررسی است؛ این افراد نگران نباشند زیرا این پیامک در چک اپراتورهای بخش اجرائیات پلیس راهور به صورت سیستمی بررسی می شود و چنانچه رنگ و نوع خودرو با پیامک ارسالی هماهنگی نداشته باشد، حذف می شود.
وی تصریح کرد: البته اگر پیامک دومی آمد که در آن ذکر شده، مرتکب فلان تخلف شده اید و این پیامک دارای شناسه پرداخت باشد، یعنی تخلفی صورت گرفته و باید جریمه پرداخت شود.
جهانی اضافه کرد: چنانچه فردی در فلان جاده و مسیر ترددی نداشته اما پیامک دریافت کرده است، این نوع پیامک ها نیز در چک اپراتورهای پلیس راهور بررسی و از سیستم حذف می شود.
معاون اجتماعی پلیس راهور در پاسخ به این سئوال که تکلیف پیامک های ارسالی برای افرادی که دارای مجوز تردد در طرح شبانه و ورودی و خروجی برخی از شهرهای نارنجی هستند، چیست؟ گفت: چنانچه نام دارندگان مجوز فرمانداری ها در سیستم اجرائیات راهور ثبت شده اما برای آن ها پیامک هشداری آمده است، نگران نباشند، زیرا با ارسال این پیامک جریمه ای برای آنها منظور نمی شود.
برخورد قاطع با مخدوش کنندگان پلاک
سردار سیدتیمور حسینی جانشین رئیس پلیس راهور ناجا از برخورد قاطع پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا با مخدوش کنندگان پلاک خودروها خبر داد و گفت: پلاک مهمترین مشخصه شناسایی وسیله نقلیه، مالک و ثبت تخلفات می باشد که ضوابط مرتبط با آن در قانون مجازات اسلامی، آیین نامه راهور و جداول تخلفات رانندگی تعیین شده است
وی ادامه داد : اخیراً در پی توسعه سامانه های هوشمند ثبت تخلفات و اعمال محدودیت و ممنوعیت تردد ناشی از شیوع بیماری کرونا برخی از رانندگان متخلف و هنجار شکن برای دور زدن قانون و فرار از مجازات تعیین شده اقدام به دستکاری در ارقام و اعداد و استفاده از پلاک سایر وسایل نقلیه به صورت غیرمجاز کرده اند.
سردار حسینی از اهتمام جدی پلیس برای برخورد با مخدوش کنندگان پلاک خودروها خبر داد و گفت : به لحاظ ضرورت کنترل و برخورد با این گونه رانندگان پرخطر در چرخه ترافیک و جلوگیری از تسری قانون گریزی به سایر رانندگان دستورالعمل عمل برخورد شدید با مخدوش کنندگان پلاک وسایل نقلیه به مأمورین این پلیس در سراسر کشور ابلاغ شده است
جانشین رئیس پلیس راهور ناجا با اشاره به مستندات قانونی برخورد با رانندگانی که اقدام به مخدوش کردن پلاک خودرو می‌کنند اظهار داشت : طبق ماده۷۲۰ قانون مجازات اسلامی و ماده یک آیین نامه راهنمایی رانندگی مصوب سال ۱۳۸۴ و ماده ۲۱ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب سال ۱۳۸۹ مجلس شورای اسلامی پلیس موظف به برخورد با اینگونه تخلفات و جرائم است.
وی تصریح کرد: علاوه بر اعمال جریمه و توقیف، باتوجه به اینکه هرگونه دست کاری پلاک وسیله نقلیه جرم محسوب می شود، لذا مخدوش کنندگان پلاک خودروها به مراجع قضایی نیز معرفی می شوند و دادگاه می تواند از ۶ ماه تا یک سال مجازات حبس تعیین کند
سردار حسینی اضافه کرد: هدف پلیس اجرای قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی، توسعه انضباط ترافیکی پایدار و برخورد هدفمند و موثر با تخلفات رانندگی و پیشگیری از سایر جرائم مرتبط است
از: معصومه نیکنام
