اینکه برخی والدین به ناگاه متوجه شده اند که از پس اندازشان خبری نیست و حساب بانکی شان خالی است، داستان نیست بلکه واقعیت تلخ ورود به فضای مجازی است،  شاید در صفحات حوادث یا در فضای مجازی بارها این تیتر را خوانده باشید که «فرزند ۱۲ ساله از حساب والدینش سرقت کرد» یا خبری با این عنوان «خالی کردن حساب مادر یا پدر بزرگ توسط نوه»، برای والدینی که این اتفاق برایشان رخ داده، بسیار غیر قابل باور است که فرزندشان به راحتی از حساب آن‌ها سرقت کرده باشد، آری سارقان کوچکی که نمی دانند مرتکب جرم شده اند، جرمی که در پس بی توجهی والدین رخ می دهد.

این روزها به دلیل شیوع کرونا و خانه نشینی مردم و از سوی دیگر مدارس آنلاین، سبب شد تا جرایم دیگری رخ بنماید یا جرائمی از جنس خاص افزایش یابد، یکی از این دست جرایم، سرقت اطلاعات بانکی افراد است هر چند با فعال شدن رمز دوم، میزان سرقت های بانکی کاهش یافته و تنها راه سرقت اطلاعات بانکی در اختیار داشتن اطلاعات و رمز دوم کارت های بانکی است.

برخی والدین نه تنها به راحتی کارت های بانکی خود را در اختیار فرزندان خود می گذارند بلکه گوشی های خود را نیز در اختیار آن ها قرار داده و فرزندان با در اختیار داشتن گوشی همراه و اطلاعات بانکی به راحتی دست به سرقت از حساب نزدیکان خود می کنند.

روزهای خانه نشینی فرصتی برای جوانان و نوجوانان فراهم کرده که در پس اعتیاد به اینترنت و فضای مجازی وارد سایت های خرید بازی های آنلاین شوند، بازی های گرانی که از سقف ۱۰۰ میلیون تومان نیز می گذرد.

بازی‌های رایانه‌ای و آنلاین همواره مورد علاقه کودکان و نوجوانان بوده،  فارغ از مزایا و معایبی که در پی دارد با شیوع ویروس کرونا و خانه‌نشینی دانش‌آموزان، خطر اعتیاد به این بازی‌ها و سایر معایب آن خانواده‌ها را تهدید می‌کند و این مساله به یک چالش و دغدغه جدی والدین تبدیل شده است.

این در حالیست که در دنیای پیچیده امروزی با گسترش تکنولوژی، هر روز شاهد عرضه یک محصول جدید از بازی‌های رایانه‌ای در بازار هستیم جدای از اینکه این بازی ها می تواند منجر به افزایش خلاقیت و هوش آنها شود،  مضرات فراوانی دارد که شاید دیگر جبران ناپذیر باشد.

بازی‌های رایانه‌ای به خصوص بازی‌های آنلاین به شدت اعتیادآور هستند و کاربر خود را از شرایط عادی زندگی دور می‌کند و همین مساله سبب می شود برای ورود به این دنیا دست به هر کاری بزنند حتی سرقت از حساب بانکی والدین. علاوه بر این،  موضوع اعتیاد به بازی های رایانه ای به خصوص در کودکان می‌تواند باعث ایجاد مشکلات رفتاری و آسیب‌های جسمی شود. بازی‌های آنلاین به دلیل طراحی هوشمندانه‌ای که دارند گام به گام مخاطب را جذب می کند و به تدریج با شناسایی نیازهای عاطفی آن ها را مورد هدف قرار می‌دهند به همین دلیل این بازی ها انتها ندارد و مخاطب را تا آن جایی پیش می برد تا شکست را بپذیرد و در این راه از مخاطبان خود می خواهد که همواره هزینه هایی را بپردازند،  جذابیت این بازی ها سبب می شود تا مخاطب از کوشش دست برنداشته و مدام حساب شرکت هایی که این بازی ها را طراحی کرده اند، پر کنند.

همان طور که گفته شد، از دیگر خطرات این بازی ها، کلاهبرداری در قالب بازی‌های رایانه‌ای آنلاین است همان طور که پرونده‌های بسیاری در این زمینه در پلیس فتا تشکیل شده که برخی از کودکان و نوجوانان در بازی های رایانه ای و به ویژه آنلاین، حساب والدین و سایر نزدیکان خود را خالی کرده اند.

بسیاری از کارشناسان پلیس فتا و حتی روانپزشکان کودک و نوجوان نسبت به اعتیاد جبران ناپذیر این رایانه ای هشدار داده اند و اینکه امروزه کودکان در معرض اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای قرار دارند و در صورت عدم کنترل و استفاده صحیح،  ممکن است فرصت‌های مفید و مثبت در بستر اینترنت به خطرات جبران‌ناپذیری تبدیل شود.

تغییر در روند شکل‌گیری شخصیت کودکان و نوجوانان از تبعات زیان‌بار بازی‌های رایانه‌ای است، حتی در بعضی از کاربران می‌تواند باعث تغییر در نوع ارتباط با جوامع هدف، رفتارهای اجتماعی و نهایتا تغییر سبک زندگی و هویت فردی شود، براین اساس ضروری است تا والدین باید برای مصون ماندن کودکان و نوجوانان از اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای و آنلاین با اشرافیت کامل بازی‌های مناسب سن فرزندان را در اختیارشان قرار دهند و در خصوص زمان بازی نیز نظارت کاملی داشته باشند.

ضرورت محدودیت زمانی استفاده از گوشی برای فرزندان

به گفته کارشناسان پلیس فتا، باید محدودیت زمانی برای استفاده از گوشی و تبلت به منظور فعالیت در فضای مجازی در نظر گرفته شود و سعی کنند در زمان استفاده از دستگاه‌های هوشمند بیشترین زمان ممکن را در کنار این قشر آسیب‌پذیر جامعه سپری کنند. از سوی دیگر ضرورت دارد تا والدین نسبت به فضای گسترده اینترنت بروز شوند چرا که امروزه با رشد فزاینده بازی‌های رایانه‌ای، میلیون‌ها کودک و نوجوان با رویگرداندن از بازی‌های پرتحرک و شادی آفرین، ساعت‌ها مانند مسافری یکه و غریب بی‌هیچ همراهی وارد دنیای بازی‌های بی‌انتهای رایانه‌ای شده و در نهایت با تذکرات مکرر والدین آن را رها می‌کنند.

در واقع رعایت نکردن نکات ایمنی برخی از کاربران در بهره‌گیری از فضای مجازی منجر به از دست رفتن اطلاعات شخصی افراد می شود به گفته کارشناسان پلیس فتا برای پیشگیری از سرقت اطلاعات کارت بانکی باید اطلاعات بانکی را مخفی کرده و از در اختیار گذاشتن گوشی همراه به سایرین نیز اجتناب کرد. در این گزارش به نمونه ای از این سرقت ها اشاره می شود:

برداشت غیرمجاز ۳۰۰ میلیون ریالی برای خرید اکانت بازی آنلاین

سرهنگ مرتضی ابوطالبی رئیس پلیس فتا استان یزد گفت: پسری که برای خرید بازی رایانه‌ای اقدام به برداشت غیرمجاز ۳۰۰ میلیون ریال از حساب بانکی پدربزرگ خود کرده بود؛  شناسایی شد. با مراجعه یکی از شهروندان و ارائه مرجوعه قضایی مبنی بر برداشت غیرمجاز مبلغ ۳۰۰ میلیون ریال طی پنج مرحله از حساب بانکی خود، موضوع در دستور کار کارشناسان این پلیس قرار گرفت.

وی ادامه داد: با بررسی‌های به عمل آمده در روند رسیدگی به پرونده اقدامات لازم  توسط کارشناسان پلیس فتا برای ردیابی وجوه برداشت شده صورت پذیرفت که مشخص شد تمامی مبالغ صرف خرید اکانت های بازی‌ آنلاین شده است که با بررسی دقیق‌تر اطلاعات بدست آمده، عامل برداشت غیر مجاز وجه شناسایی شد.

این مقام مسئول افزود: پس از مطلع ساختن شاکی در خصوص فرد برداشت کننده از حساب او مشخص شد متهم نوه شاکی بوده که از کارت و مشخصات حساب بانکی پدر بزرگ خود سوء استفاده  کرده است. متهم درابتدا منکر هرگونه بزه ارتکابی شد ولی با روبه ‌رو شدن با ادله دیجیتال جمع‌آوری شده، لب به اعتراف گشود و اظهار داشت همه مشخصات کارت بانکی پدربزرگم برای پرداخت قبوض در اختیار من بود که توسط دوستانم اغفال شدم و از حساب بانکی پدر بزرگم برای خرید اکانت بازی آنلاین استفاده کردم و از کرده خود پشیمان هستم.

عامل برداشت غیر مجاز از حساب بانکی فرزند شاکی از آب در آمد

سرهنگ حسن کیخا رئیس پلیس فتا استان سیستان و بلوچستان از شناسایی فردی خبر داد که با هدف خرید اکانت و شارژ بازی‌های رایانه‌ای اقدام به سرقت از کارت بانکی مادرش کرده بود.  با مراجعه یکی از شهروندان به پلیس فتا استان و اعلام شکایت خود در خصوص برداشت غیر مجاز مبلغ ۱۱۰ میلیون ریال وجه از حساب او، موضوع در دستور کارشناسان این پلیس قرار گرفت.

وی افزود: با بررسی‌های به عمل آمده در روند رسیدگی به پرونده اقدامات لازم  توسط کارشناسان پلیس فتا برای ردیابی وجوه برداشت شده صورت پذیرفت که مشخص شد تمامی مبالغ صرف خرید اکانت های بازی‌های آنلاین شده است که با بررسی دقیق‌تر اطلاعات بدست آمده، عامل برداشت غیر مجاز وجه شناسایی شد.  پس از دعوت شاکی و مطلع ساختن او در خصوص فرد برداشت کننده از حساب او مشخص شد متهم فرزند شاکی بوده که از وجوه سرقتی برای خرید شارژ بازی های آنلاین بدون اطلاع پدر و مادرش استفاده کرده است.

برداشت غیرمجاز از حساب بانکی پدر

سرهنگ علی جمالی رئیس پلیس فتا استان ایلام از شناسایی عامل برداشت غیرمجاز از حساب بانکی یکی از شهروندان خبر داد و گفت : متهم پسر شاکی از آب در آمد. یکی از شهروندان با همراه داشتن مرجوعه قضایی به این پلیس مراجعه و اعلام داشت که طی چند مرحله مبالغی به صورت غیرمجاز از حساب بانکی وی برداشت شده است. پس از اخذ اظهارات شاکی و بررسی مستندات شناسایی عامل یا عاملین در دستور کار کارشناسان این پلیس قرار گرفت.

این مقام مسئول ادامه داد: با بررسی‌های به عمل آمده مشخص شد که مبالغ مدنظر جهت خرید و شارژ حساب‌های کاربری بازی‌های آنلاین استفاده شده است. با انجام اقدامات فنی و تخصصی کارشناسان پلیس فتا مشخصات هویتی فرد برداشت کننده از حساب بانکی مشخص گردید که احدی از فرزندان شاکی بوده است. فرزند شاکی با دسترسی به حساب‌های بانکی و دریافت رمز دوم از طریق گوشی پدر خود دست به چنین اقدامی زده بود، عنوان کرد: پرونده جهت ادامه رسیدگی تحویل مراجع قضایی داده شد.

پسری که حساب بانکی پدر را خالی کرد

سرهنگ ابراهیم پرسا رئیس پلیس فتا استان گلستان از شناسایی و دستگیری متهمی خبر داد که اقدام به برداشت غیرمجاز از حساب بانکی پدرش کرده بود.

وی افزود: با وصول مرجوعه قضایی مبنی بر برداشت غیرمجاز از حساب بانکی شهروند گرگانی، موضوع در دستور کار کارشناسان پلیس فتا استان قرار گرفت. با بررسی‌ها و تحقیقات صورت گرفته مشخص شد مبلغ ۱۲۶ میلیون ریال طی چندین مرحله از حساب بانکی شاکی برداشت غیرمجاز صورت گرفته است.  با تکمیل تحقیقات صورت گرفته، متهم که فرزند شاکی پرونده بود مورد شناسایی قرار گرفت و با هماهنگی مراجع قضایی به اداره پلیس احضار شد و از اقدام مجرمانه خود اظهار ندامت کرد وعنوان داشت که مبالغ برداشت ‌شده از حساب پدرش را در یک بازی رایانه‌ای استفاده کرده و قصد ارتقاء اکانت بازی خود را داشته است.

این مقام انتظامی ادامه داد: شاکی با حضور در پلیس فتا و پس از ابراز ندامت فرزندش خواهان مختومه شدن پرونده شد و در نهایت پرونده جهت سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی ارسال شد.

خالی کردن حساب بانکی مادر توسط فرزند

سرهنگ محمدپور رئیس پلیس فتا خراسان جنوبی از کشف یک پرونده برداشت غیرمجاز از حساب بانکی مادر توسط فرزند خبر داد و گفت: با مراجعه خانمی به پلیس فتا مبنی بر اینکه مدتی است از حساب وی مبالغی توسط شخصی برداشت شده است، رسیدگی به این موضوع در دستور کار این پلیس قرار گرفت. با بررسی‌های به عمل‌ آمده در روند رسیدگی به پرونده اقدامات لازم  توسط کارشناسان پلیس ‌فتا برای ردیابی وجوه برداشت شده صورت پذیرفت که مشخص شد تمامی مبالغ صرف خرید اکانت‌های بازی‌ آنلاین شده است که با بررسی دقیق‌تر اطلاعات بدست آمده، عامل برداشت غیر مجاز وجه شناسایی شد.

این مقام مسئول افزود: پس از مطلع ساختن شاکی در خصوص فرد برداشت کننده از حساب او مشخص شد متهم پسر شاکی بوده که از کارت و مشخصات حساب بانکی مادرش سوء استفاده کرده است.  با توجه به اینکه متهم پسر شاکی بوده، وی از شکایت خود صرف‌ نظر و رضایت خود را اعلام داشته است و پرونده به همراه مستندات مربوطه جهت سیر مراحل قضایی به دادسرا ارجاع داده شده است.

نوه‌ی خلافکار حساب مادر بزرگش را خالی کرد

سرهنگ سامع خورشاد رئیس پلیس فتا استان مازندران از خالی شدن حساب بانکی یکی از شهروندان توسط نوه خلافکارش خبر داد و گفت: با مراجعه یکی از شهروندان به پلیس فتا استان مازندران مبنی بر اینکه برداشت غیر مجاز از حساب  وی به صورت اینترنتی به مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال صورت پذیرفته است؛ پرونده اولیه با هماهنگی مقام قضائی تشکیل شد و با ثبت اظهارات شاکی موضوع در دستور کار کارشناسان این پلیس قرار گرفت.

این مقام انتظامی افزود: با توجه به ارائه مستندات از سوی شاکیه و با بررسی‌های اولیه و اقدامات تخصصی صورت گرفته توسط تیم کارشناسان این پلیس مشخص شد متهم نوه‌ی شاکیه بوده است که در نهایت با هماهنگی مقام قضائی نامبرده مورد شناسایی قرار گرفت و به پلیس فتا منتقل شد.  متهم پس از دستگیری در ابتدا منکر هرگونه بزه ارتکابی شد و با سخنان گمراه کننده قصد فریب پلیس را داشت که با هوشیاری کارشناسان پلیس فتا و روبه‌رو شدن با ادله دیجیتال انکارناپذیر جمع‌آوری شده لب به سخن گشود و انگیزه این کار خود را خرید بازی آنلاین اعلام داشت.

ارائه کارت بانکی و گوشی همراه به فرزندان ممنوع

سرهنگ رامین پاشایی معاون اجتماعی پلیس فتا در گفت وگو با ایرنا در توصیه به والدین گفت: از در اختیار قرار دادن کارت بانکی حساب اصلی خود به فرزندان خودداری کنید و در صورت در اختیار قرار دادن کارت بانکی‌ حتما نظارت کافی داشته و فرزندان خود را تنها نگذارید.

وی افزود: با توجه به ایام کرونا سطح درستی کودکان و نوجوانان به فضای مجازی افزایش یافته و با در اختیار داشتن کارت بانکی والدین قصد خرید آنلاین اسباب بازی یا اپلیکیشن های بازی را داشته و به راحتی با در اختیار داشتن اطلاعات بانکی والدین، حساب آن ها را خالی می کنند.

معاون اجتماعی پلیس فتا اضافه کرد: والدین به جای همراهی با فرزندان خود در فضای مجازی یا بستر اینترنت، اطلاعات کارت بانکی خود را در اختیار آن ها قرار داده و آن عده ای که جسور و ناآگاه هستند، اقدام به تخلیه حساب والدین خود می کنند و از آن جایی که والدین گوشی های خود را در اختیار آن ها می گذارند، از تخلیه حساب های خود بی اطلاع هستند چرا که کودکان و نوجوانان بعد از خرید تمام پیامک های ارسالی را حذف می کنند.

سرهنگ پاشایی افزود: در یک پرونده ای که اخیرا در استان خراسان رضوی تشکیل شد، یک کودک ۱۲ ساله از حساب بانکی مادرش که ۱۰۰ میلیون بود، حدود ۶۰ میلیون را برای خرید بازی های آن لاین هزینه کرد از آن جایی که گوشی مادر در اختیار فرزند بود، در جریان کم شدن حسابش نبود چرا که این کودک پیامک های ارسالی را پاک کرده بود.

به گفته وی رسیدگی به پرونده های این چنینی ظرافت های خاص قضایی دارد و عموما والدین از فرزندان خود شکایت نکرده و چنانچه بعد از شکایت متوجه می شوند که تخلیه حساب های بانکی،  کار فرزندشان بوده است از شکایت خود صرف نظر می کنند.

پاشایی افزود: در پرونده دیگری، یک کودک تمام عکس های خصوصی و خانوادگی را برای همه ارسال کرده بود براین اساس والدین باید هوشیار بوده و از در اختیار قرار دادن گوشی همراه به فرزندان اجتناب کنند.

رعایت نکاتی چند در انتخاب بازی های آنلاین 

آمارها نشان می دهد حدود ۱۹ میلیون کاربر اینترنت در کشور زیر ۱۸ سال سن دارند، با رشد فناوری اطلاعات و گوشی های هوشمند، جرایم سایبری افزایش یافته است. رشد جرایم اینترنتی نشان از افزایش تهدیدات سایبری برای کاربران فضای مجازی اعم از کودکان و نوجوانان دارد که لازمه کاهش این آمار و پیشگیری از وقوع جرایم سایبری، افزایش آگاهی عمومی و اطلاع از آسیب ها و تهدیدات فضای سایبر خصوصا از سوی والدین است. کارشناسان پلیس فتا به والدین توصیه می کنند که در انتخاب نوع بازی رایانه ای و همچنین رده سنی بازی ها نظارت کافی داشته باشد زیرا انزوا یکی از مهم ترین تاثیرات منفی بازی های آنلاین است.

به گفته کارشناسان پلیس فتا باید در انتخاب بازی برای کودکان به رده سنی و نوع بازی دقت داشته باشند و بازی‌های متناسب با سن، جنس و روحیات فرزند انتخاب شود براین اساس ضرورت دارد تا قبل از خرید هر بازی رایانه‌ای، از سایت اینترنتی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای برای شناسایی تهدیدات بازی مورد نظر فرزند خود کمک بگیرید و در خرید بازی به نظام رده بندی سنی بازی، توجه کنید.  برای پیشگیری از آسیب ‌های مربوط بازی‌ های رایانه ‌ای باید از نظام ملی رده‌ بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای(ESRA) استفاده کنند و در هنگام خرید یا دانلود بازی ‌های رایانه‌ای به نماد رده‌بندی سنی بازی توجه کنند و تنها بازی ‌هایی را برای کودکان خود تهیه کنند که از نظر سنی مناسب آنها و مورد تایید بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای باشد.

همچنین با نصب نرم افزارهای کنترلی، بر روی گوشی تلفن همراه یا کامپیوتر شخصی کودک علاوه بر نظارت بر فعالیت وی، می توان محدودیت‌های را نیز در میزان ساعات استفاده از بازی‌های رایانه‌ای تعیین کرد که از اعتیاد کودک به بازی و سایر آسیب ‌های احتمالی پیشگیری خواهد کرد.

علاقه مندان به بازی‌های آنلاین و پرمخاطب نیز در صورت نیاز به خرید امتیاز بازی‌ها می‌توانند به سایت‌های معتبر که دارای نماد اعتماد الکترونیکی هستند مراجعه کرده و به صورت کاملا قانونی و بدون به خطر افتادن اطلاعات بانکی، خرید خود را انجام دهند.

از: معصومه نیکنام