حوزه بالادست زنجیره ارزش فولاد با توجه به نقش آن در تامین مواد اولیه برای حلقه‌های بعدی، نقش استراتژیکی بر عهده دارد و یکی از اصلی‌ترین محرک‌های رشد کمی و کیفی تولیدات در این صنعت به حساب می‌آید. در واقع رشد و توسعه عملکرد این بخش، فرصت نقش‌آفرینی پررنگ‌تر برای حلقه‌های بعدی زنجیره فولاد را نیز فراهم می‌کند. شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد (سیمیدکو) نیز از جمله نقش‌آفرینان برجسته زنجیره ارزش فولاد کشور در حوزه بالادست محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر همواره با بهره‌گیری از مزیت‌های رقابتی خود، نقش پررنگی را در تامین مواد اولیه صنعت فولاد ایفا کرده است.

شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد در ادامه مسیر، استراتژی‌ها و برنامه‌های خود را با هدف افزایش سهم خود از زنجیره فولاد و شکل‌دهی به یک توسعه فراگیر و پایدار اجرایی می‌کند. این شرکت در چشم‌اندازی که برای سال ۱۴۰۶ خود تعیین کرده، افزایش ظرفیت تولید کنسانتره و گندله هر یک تا پنج میلیون تن، تولید آهن‌اسفنجی به ظرفیت ۸۰۰ هزار تن و تولید شمش به ظرفیت یک میلیون تن را هدف‌گذاری کرده است. این دورنما در واقع به معنای حرکت سیمیدکو در مسیر تکمیل زنجیره فولاد از معدن تا شمش و خلق ارزش مضاعف و حداکثری است. علاوه بر آن، سیمیدکو که در حال حاضر از ظرفیت تولید کنسانتره و گندله هر یک به میزان ۵/۲ میلیون تن برخوردار است، سهم ۲۵ درصدی از تامین مواد اولیه شرکت فولاد خوزستان را به عنوان هلدینگ مادر به خود اختصاص می‌دهد. بنابراین می‌توان انتظار داشت که افزایش دو برابری ظرفیت تولید کنسانتره و گندله در سیمیدکو، چه تاثیر به‌سزایی بر پررنگ‌تر شدن نقش این شرکت در تامین خوراک کارخانه‌های فولادی، توسعه بازارها و به تبع آن افزایش درآمدهای این شرکت داشته باشد.  

اقدام فرصت‌ساز

در سال‌های اخیر، تامین مواد اولیه به عنوان یک گلوگاه جدی در توسعه صنعت فولاد و تحقق چشم‌اندازهای آن مطرح شده است و به همین سبب توسعه بخش بالادست این زنجیره نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشبرد فعالیت‌ها در سایر حلقه‌ها ایفا می‌کند. باید توجه داشت که بنیان صنعت فولاد در ایران بر پایه مزیت‌های ذاتی کشور در حوزه معدن و انرژی گذاشته شده است و توسعه متوازن این زنجیره نقش بسیار مهمی را بر رشد درآمدهای ملی و به طور خاص درآمدهای غیرنفتی خواهد داشت.

شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد نیز به عنوان یکی از بزرگترین بازیگران زنجیره فولاد کشور، اولویت‌های خود را بر محور مدیریت بهینه منابع و سرمایه‌ها، بهبود زیرساخت‌های عملیاتی و پشتیبانی، برنامه‌ریزی مالی و بهبود عملکرد قرار داده است و در مسیر مدیریت بهینه تولید با تمرکز بر کیفیت، زمان و هزینه حرکت می‌کند. نگاهی به عملکرد سیمیدکو در نیمه نخست سال جاری مهر تاییدی بر گام‌های بلند این شرکت در راستای تحقق اهداف و چشم‌اندازهای تعیین‌شده محسوب می‌شود. بی‌تردید تحقق چشم‌انداز ترسیم‌شده برای سیمیدکو، زمینه را برای رشد عملکرد فروش و به تبع آن، افزایش درآمدهای عملیاتی این شرکت فراهم خواهد کرد.

یکی از المان‌های مهمی که در اهداف و چشم‌اندازهای سیمیدکو به چشم می‌خورد، تکمیل زنجیره ارزش است که این مهم در گام نخست با ورود این شرکت به عرصه فروش آهن‌اسفنجی آغاز شده که به واسطه تولید این محصول میانی زنجیره فولاد در واحد احیای مستقیم مجتمع فولاد قائنات تحقق یافته است. اهمیت این رویکرد از چندین جنبه قابل بررسی است. حرکت به سمت حلقه‌های میانی زنجیره فولاد، از یک سو به معنای متنوع‌سازی سبد محصول و از سوی دیگر خلق ارزش افزوده بالاتر و به تبع آن رشد درآمدهای عملیاتی این شرکت است. نمود بارز این موضوع را در رشد بیش از ۲ برابری درآمدهای عملیاتی سیمیدکو در سال گذشته می‌توان نظاره کرد، به طوری که درآمدهای عملیاتی این شرکت که در سال ۱۴۰۱ برابر با ۷۰ هزار و ۴۸۳ میلیارد ریال بوده، در سال ۱۴۰۲ به بیش از ۱۵۱ هزار و ۸۲۲ میلیارد ریال افزایش یافته است. گفتنی است که درآمدهای حاصل از فروش محصول آهن‌اسفنجی در این شرکت از ۱۱ هزار و ۸۳۷ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۱ با رشد بیش از ۷ برابری به بیش از ۸۸ هزار و ۲۲۳ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۲ رسیده است.

شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد در ماه‌های اخیر رکوردهای جدیدی را در حوزه تولید به ثبت رسانده است. این شرکت در سومین روز از تیرماه سال جاری با تولید ۱۱ هزار و ۱۰۰ تن کنسانتره، رکورد جدیدی را در زمینه تولید روزانه کنسانتره به ثبت رساند. گفتنی است که این مقدار از تولید روزانه کنسانتره، در مقایسه با رکورد پیشین آن که به بیست‌و‌پنجم بهمن‌ماه ۱۴۰۰ باز می‌گردد، ۲۱۴ تن بیشتر بوده است. البته عملکرد درخشان تولید در شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد تنها به حوزه تولید کنسانتره محدود نشده، به طوری که این شرکت در شهریورماه سال جاری به رکورد جدیدی در زمینه تولید ماهانه گندله نیز دست یافته است. این شرکت با تولید ۲۳۶ هزار و ۶۳۹ تن گندله در شهریورماه امسال و پس از انجام تعمیرات اساسی سالیانه، جهش قابل توجه ۲۸ درصدی را در مقایسه با رکورد پیشین که با ۱۸۵ هزار و ۱۰ تن در شهریورماه ۱۴۰۰ به دست آمده بود، ثبت کرد. باید توجه داشت که این رکورد جدید در حالی حاصل شده که این شرکت با محدودیت‌های شدیدی در حوزه تامین انرژی مواجه بوده و برق مورد نیاز خود را در فصل تابستان به مدت دو ماه از بورس انرژی تامین کرده است. ثبت این رکوردهای جدید تولید تنها در نیمه نخست امسال، می‌تواند زمینه‌ساز رشد قابل توجه عملکرد تولید و فروش و در نتیجه، ثبت رکوردهای جدید درآمدها و سودآوری سیمیدکو در پایان سال جاری باشد.

راهبردهای اثربخش

کیفیت محصول بی‌تردید یکی از عواملی است که زمینه بهبود عملکرد کلی صنعت فولاد و نیز توسعه بازارها و در نهایت افزایش درآمدها را فراهم می‌کند. در همین راستا، شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد نیز همواره توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته، به طوری که یکی از مهمترین رویکردهای این شرکت در سال‌های اخیر، تولید باکیفیت و مطلوب محصول بر اساس گواهینامه‌های سیستم مدیریت کیفیت بوده است. این شرکت در شهریورماه سال جاری نیز نسبت به برگزاری فرایند ممیزی داخلی سیستم‌های مدیریتی خود اقدام کرده است تا از این طریق، در وهله نخست کیفیت بالای محصولات خود را حفظ کند و در وهله بعد آن را ارتقا ببخشد.

یکی از محورهای اصلی شرایط تحریم در کشور، محدودیت واحدهای صنعتی برای تامین و خریداری فناوری‌ها و تجهیزات مورد نیاز خود بوده است. سیمیدکو در راستای کاهش تاثیرپذیری خود از این مسئله و حفظ پایداری تولید، نسبت به بومی‌سازی بسیاری از تجهیزات و قطعات مورد نیاز خود از طریق مهندسی معکوس اقدام کرده است. این رویکرد مزیت‌های قابل توجهی را از افزایش سطح دانش فنی گرفته تا صرفه‌جویی ۴ میلیون یورویی (تنها در سال گذشته) برای این شرکت به همراه داشته است. همچنین ثبت رکوردهای متعدد تولید در سیمیدکو را نیز می‌توان به نوعی ثمره تمرکز این شرکت بر راهبرد بومی‌سازی قطعات و تجهیزات دانست. به علاوه، ارتقای بهره‌وری و راندمان تولید از جمله کلیدهای اساسی تحقق اهداف تولید و فروش به شمار می‌آیند که در دنیای امروز به واسطه بهره‌گیری از تکنولوژی‌های مدرن محقق می‌شوند. در همین راستا، این شرکت نیز طرح‌های متعددی را با هدف افزایش راندمان تولید و بهره‌وری در مرکز تحقیق و توسعه خود تعریف کرده است که از جمله آن‌ها می‌توان به طرح پردازش تصویر (Image Processing) در واحد گندله‌سازی و همچنین سیستم فلوتاسیون این شرکت اشاره کرد.

علاوه بر این ناترازی انرژی که در سال‌های اخیر در محدودیت تامین برق و گاز صنایع در فصول گرم و سرد سال نمود پیدا کرده، عملکرد تولید صنایع مختلف و به طور خاص صنایع معدنی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. از طرف دیگر، تامین پایدار آب نیز به دغدغه‌ای جدی در کشور تبدیل شده است. بدیهی است که اختلال در تامین انرژی و آب با تاثیر مستقیم بر عملکرد تولید صنایع، می‌تواند به طور زنجیره‌واری بر عملکرد فروش، کسب درآمد و سودآوری آن‌ها نیز تاثیر بگذارد.

در همین راستا، سیمیدکو نسبت به احداث نیروگاه گازی ۲۵ مگاواتی اقدام کرده است تا از این طریق، گامی در راستای تولید پایدار و رشد درآمدهای خود برداشته باشد. این شرکت همچنین با اجرای طرح‌های بزرگی  در زمینه توسعه زیرساخت‌های تصفیه و انتقال آب در راستای تامین پایدار آب و حفظ پایداری تولید حرکت کرده است تا به این ترتیب آب مورد نیاز خطوط تولید خود را به بهترین شکل تامین کند.

نمودار ۱. روند درآمدهای عملیاتی در شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد در سال‌های اخیر

نمودار ۲. سهم محصولات مختلف از سبد درآمدهای عملیاتی سیمیدکو در سال ۱۴۰۲