محمدیاسر طیب‌نیا، مدیرعامل فولاد مبارکه: فولادمبارکه امروز به وسعت ایران توسعه یافته و الگوی به واقعیت رساندن چشم‌اندازها و برنامه‌هایی است که براساس یک استراتژی بزرگ پدید آمده‌اند. ورود به کسب‌وکارهای جدید، توسعه اشتغال، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، تدوین سند شفافیت و حکمرانی، تعامل با جوامع محلی، استفاده از فناوری‌های جدید و ایجاد اکوسیستم نوآوری از اقداماتی که براساس این نگاه تازه در این مجموعه شکل گرفته است. این نگاه متعالی باعث شده تا این بنگاه‌ توسعه‌ساز با درک مناسبات انسانی، سربلندی و کامیابی خود را در گروه خوشبختی، رفاه و تامین نیازهای جامعه جست وجو کند و با درک و عمق‌بخشی به این نیازها و تطبیق خود با خواسته‌های انسانی، رشد و تعالی خود را در این مسیر دنبال کند.

در چارچوب مناسبات بین‌المللی، توسعه پایدار به عنوانی الزامی برای برنامه‌ریزی هدفمند شرکت‌ها تعریف شده تا امکان بقای آنها را در اکوسیستم جهانی فراهم سازد و ضرورت دارد صنایع مختلف با لحاظ کلان روندهای مرتبط با صنعت خود، در این راستا حرکت ‌کنند. کلان‌روندهای جهانی طی دهه‌های گذشته به‌صورت مستمر در حال رشد و تعالی هستند و موضوعات متنوعی را در چارچوب هژمونی‌های سیاسی و پارادایم‌های اقتصادی پیرامون خود مدنظر قرار داده‌اند. براین اساس، راهبری محیطی، اجتماعی و حاکمیتی ایجاب می‌کند که بنگاه‌های بزرگ نقشی فراتر از یک شرکت برای به حداکثر رساندن سود قائل شوند. این اهداف شامل تلاش برای دستیابی به میزان مشخصی از استانداردهای زیست محیطی، توسعه صنایع پاک و تجدیدپذیر و به طور ویژه تغییر مدل کسب و کار به سمت ایجاد یک بنگاه مبتنی بر دانش و فناوری روز است که در عین تامین منافع مالی خود الزامات جامعه و محیط زیست را نیز رعایت کند.

فلسفه وجودی بنگاه آینده

چنین دارایی‌های نامشهودی روز به روز میزان بیشتری از ارزش شرکتی بنگاه‌های آینده را تشکیل می‌دهند. بنگاه‌هایی ارزشمند که قادرند با درک مخاطرات و فرصت‌های پیرامونی، تاثیر شگرفی بر صنایع بالادست و پایین دست خود نیز داشته باشد. از سوی دیگر، نگاه ارزشمندی که در سازمان‌ها طی دهه اخیر به طور جدی مطرح شده آن است که سازمان باید فلسفه وجودی خود را بر پایه گرایش‌های انسانی استوار سازد. این نگاه متعالی باعث شده تا بنگاه‌های پیشران و توسعه ساز با درک مناسبات انسانی، سربلندی و کامیابی خود را در گروه خوشبختی، رفاه و تامین نیازهای جامعه جست‌وجو کنند و با درک و عمق‌بخشی به این نیازها و تطبیق خود با خواسته‌های انسانی، رشد و تعالی خود را در این مسیر دنبال کنند.

اما توسعه صنعتی مرحله‌گذار به توسعه پایدار است و عامل کلیدی توسعه صنعتی نیز ارتقای بهره‌وری و توسعه دیگر بخش‌های اقتصاد است. بنابراین دستیابی به توسعه‌ای پایدار در گرو تداوم صنعتی شدن کشور با در اختیار گرفتن فناوری‌های روز دنیا و بهره‌گیری حداکثری از دستاوردها و سرمایه‌های انسانی و ملی است. در این میان، توجه به صنایع معدنی به دلیل نقش اساسی آنها در توسعه و رشد تمدن جوامع انسانی دارای اهمیت والایی است. تمدن بشری از عصر تولید برمبنای انرژی‌های هیدروکربنی به تمدن بر مبنای انرژی‌های تجدیدپذیر پای نهاده و این گام متعالی در آینده، مبنای استفاده افزون‌تر از منابع معدنی برای تولید انرژی خواهد بود. اگرچه این تغییر بنیادین ممکن است تا سالیان طولانی محقق نشود، اما حرکت به سمت استفاده از منابع معدنی برای تولید و استفاده بیشتر از انرژی پاک به عنوان جایگزین انرژی‌های فسیلی رشد چشمگیری خواهد داشت. به همین دلیل نقش صنایع معدنی در توسعه تمدن بشر بیش از پیش احساس خواهد شد. با وجود این ، نیاز ویژه تمدن بشر به منابع معدنی، مانع از توجه به عملکرد شرکت‌های معدنی در زمینه معیارهای زیست محیطی و انسانی نخواهد بود. رویکرد جهانی، تولید و توسعه پایدار جوامع است و بر این اساس رویکرد توسعه پایدار تمدن بشری با گفتمان اصالت سود در فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی جایگزین شده است.

روایت خلق آینده بهتر

آنچه در سیر تحول صنعت در اعصار و انقلاب‌های گوناگون تمدن بشری بربنگاه‌های بزرگ و توسعه‌ساز جهانی گذشته در کشورمان بر صنعت فولاد و بنگاه فولادمبارکه نیز گذشته است. با این تفاوت که بسیاری از شرکت‌های بزرگ بین المللی از یک کارگاه کوچک شروع به کار کرده‌اند و آرام آرام به رشد و تعالی دست یافتند؛ اما داستان فولاد مبارکه، داستانی است که ریشه در دوران سخت دفاع مقدس و رشادت غیورمردان این سرزمین در دفاع از خاک و جان و ناموس کشور دارد. فولادمبارکه در ابتدا با هدف رسیدن به ظرفیت تولید اسمی با شعار «کار زندگی است» فعالیت خود را آغاز کرد و امروز این شرکت به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در خاورمیانه و شمال آفریقا شناخته می‌شود. عناوین و افتخارات فولادمبارکه بی‌شمارند؛ اما آنچه اهمیت دارد، کار مشارکتی و تعهد کارکنان به بومی‌سازی و خودکفایی در این شرکت است که این بنگاه بزرگ ایران را از بسیاری وجوه با سایر شرکت‌ها و رقیبان بین‌المللی متمایز می‌کند.

اما مهم‌ترین داستانی که در گام دوم انقلاب از دل فولاد مبارکه بر ذهن جامعه‌ ایرانی متبلور خواهد شد، خلق آینده‌ای بهتر است. فولادمبارکه در صدر بنگاه‌های پیشران و توسعه‌ساز کشور به درک این مفهوم رسیده است که راه تعالی کشور از دل خلق آینده‌ای بهتر برای جامعه پیرامون میسر است. اما اگر قرار باشد فولادمبارکه با بهره‌گیری از تمامی سرمایه‌های انسانی، مالی و زیرساختی خود، راه ورود به فرصت‌های جدید و گسترش مرزها به صنایع دانش‌بنیان و توسعه‌ساز را داشته باشد، چه فرصت‌های جدیدی پیش روی اوست و چه معیارهایی، اولویت‌ بین فرصت‌ها را تعیین‌ می‌کند. بی شک عامل کلیدی در انتخاب فرصت‌های‌ نوین، ظرفیت‌های سرزمینی است. معیاری کلیدی که می‌تواند توانمندی یک بنگاه بزرگ اقتصادی را دوچندان سازد و مزیت‌های رقابتی آن را چند برابر کند. استخراج مواد معدنی مغفول و با ارزش‌افزوده بالا، توجه به انرژی تجدیدپذیر و استفاه بهینه تر از منابع انرژی موجود مانند آب و گاز نمونه این فرصت‌های اقلیمی هستند که یک بنگاه پیشرو بدون لحاظ آن به سرمنزل مقصود نخواهد رسید. از سوی دیگر، همسویی فرصت‌های نوین با کلان روندهای آینده و قرار گرفتن در آن مسیر اولویت بالایی دارد. تحول دیجیتال، اقتصاد گردشی و گذار سبز و حذف کربن از فرآیندهای تولید، ایجاب می‌کند تا بنگاه‌های بزرگ از رقابت در این عرصه غافل نمانده و با درک مناسبات ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک سیاستگذاری و برنامه‌ریزی‌های خود را انجام دهند. آلودگی هوا، بحران آب، بحران سوخت‌های فسیلی و آلودگی‌های ویروسی از جمله مسائلی هستند که در ایران نیز همانند سایر نقاط جهان با آن روبه رو هستیم و رسالت بنگاه‌های مختلف است که با درک این بحران‌ها چاره‌اندیشی کنند و متعهد به تامین حقوق انسانی و منافع‌جمعی باشند. چنین بنگاه‌هایی در نهایت، اجتماعی کامیاب و جامعه‌ای پرنشاط را پیرامون خود خواهند داشت و مشتریان، تامین‌کنندگان، اعتباردهندگان و ناظران با ضریب‌نفوذ بسیار بیشتری را با خود همراه خواهند کرد.

اما درس بزرگ فولادمبارکه آن است که اگر بخواهیم در بین بنگاه‌های پیشران دنیا جایی داشته باشیم ، باید از امروز برای آن تمرین و برنامه‌ریزی کنیم و ضرورت دارد با توسعه مدل کسب و کار خود به سمت جذب بهترین تکنولوژی روزجهانی، ارتقا و متنوع‌سازی سبد محصول، بهبود مستمر فرآیندهای کاری مرتبط با الزامات زیست‌محیطی وبهره‌گیری از پتانسیل‌های اقلیمی حرکت کنیم. ورود به کسب‌وکارهای جدید، اشتغال‌آفرینی، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، کاهش آلایندگی، تدوین سند شفافیت و حکمرانی، تعامل با جوامع محلی، به‌روزشدن تکنولوژی و استفاده از فناوری‌های جدید نظیر هوش مصنوعی، تحلیل داده‌ها، تحول دیجیتال و ایجاد اکوسیستم نوآوری از اقداماتی که براساس این نگاه تازه در این مجموعه شکل گرفته و گام‌های نخستین خود را برمی‌دارد.

این پایان راه نیست

بدون شک خلق ایده‌ای‌ بزرگ و تبدیل آن به پروژه‌های عملیاتی و اجرایی و به سرانجام رسیدن آن در راستای تامین منافع جامعه و محیط‌زیست و البته سودآوری بیشتر، کاری بزرگ و طاقت فرساست که تنها از مردان و زنانی برمی‌آید که ایمانی قوی و اراده‌ای راستین داشته باشند؛ صنایع زیادی به برکت این شرکت در بالادست و پایین‌دست فولادمبارکه به وجود آمده که این اتفاق، سرمنشأ بسیاری از دستاوردهای حال و آینده آنها خواهند بود. البته این پایان راه نیست و چالش‌های زیادی نظیر تحریم‌ها، محدودیت انرژی و سایر موانع داخلی و خارجی پیش روی این راه مقدس وجود دارد. در عین حال پیشرفت تکنولوژی و انقلاب صنعتی نسل چهارم و بسیاری از تحولات دیگر در حال وقوع است و فولاد مبارکه در تلاش است همگام با تحولات تکنولوژی، دستاوردهای بسیاری رقم بزند.

بدون تردید اگر امروز نتوانیم به‌درستی داستان آینده فولاد را بنویسیم، دیگران این داستان را برای ما خواهند نوشت و اگر امروز نتوانیم جایگاه خود را در میان فولادسازان جهان مشخص کنیم، دیگران این جایگاه را از ما خواهند گرفت.

منبع: ماهنامه تحلیلی کارخانه