پکتوس از چه سالی و با چه اهدافی تأسیس شد؟

ما چهار نفر از دانشجویان دانشکده برق دانشگاه صنعتی شریف بودیم که این شرکت را در زمینه کامپیوتر برای نابینایان تأسیس کردیم. شرکت پکتوس از سال ۶۹ شروع به کار کرد و سال ۷۰ نیز به ثبت رسید. زمینه اصلی فعالیت آن در حوزه کامپیوتر است. پکتوس به معنای درخت «غان بزرگ» است که در مناطق کویری رشد می‌کند. بعدها این نام را مخفف کلمات فارسی پشتیبانی، کیفیت، تحقیقات و ساخت کردیم.

چطور به ایده کامپیوتر در خدمت نابینایان رسیدید؟

یک دستگاه چاپگر بریل برای نابینایان متعلق به مدرسه شهید محبی، بزرگترین مدرسه نابینایان کشور، خراب شده بود و آن را برای تعمیر به مرکز تحقیقات الکترونیک دانشگاه آورده بودند. از آنجا با این بحث (کامپیوتر در خدمت نابینایان) آشنا شدیم. تا قبل از سال ۷۶ کار ما بر مبنای علاقه و انگیزه‌های شخصی بود اما این مقطع نقطه عطفی برای پکتوس شد. دستگاه‌های ما جوایز مهمی را کسب کردند و توجه سازمان‌های مختلف به بحث کامپیوتر برای نابینایان بیشتر جلب و این باعث شد فعالیت ما به‌عنوان یک کسب‌وکار بتواند برای شرکت، بازگشت مالی داشته باشد. از آن به بعد توانستیم با سازمان‌های مختلف قرارداد ببندیم و تولیداتمان را به آن‌ها عرضه کنیم. دهه ۸۰ ، این موضوع فعالیت اصلی شرکت شد و بعد از سال ۸۵ تاکنون تنها فعالیت اصلی شرکت، کامپیوتر برای نابینایان است. ۱۰ ثبت اختراع داشتیم و سال ۸۴ اولین واحد تحقیق و توسعه ممتاز کشور شدیم. این موفقیت‌ها، توجه سیستم‌های دولتی را به سمت پکتوس جلب و کسب‌وکار شرکت رونق پیدا کرد.

نابینایان چه نیازهایی دارند که به آن‌ها پرداخته نشده و در برنامه کاری پکتوس پیش‌بینی شده است؟

به جرأت می‌توانم بگویم که دستگاه برجسته‌نگار هوشمند، جزو پیشرفته‌ترین ابزارهایی است که حدود شش کشور در جهان تولید می‌کنند که یکی از آن‌ها ما هستیم. نقطه ضعفی را که فعلاً درباره زبان فارسی دستگاه داریم، O.C.R فارسی است. تنها چیزی که در کشورهای پیشرفته با سرمایه‌های بالا محقق شده است اما در ایران به نرم‌افزار O.C.R با صحت بالا دست نیافته‌ایم.

پروژه سامانه خدمات بانکی نابینایان در شعب بانک‌ها چه سالی آغاز شد؟

یکی از معضلات نابینایان در کشور این بود که این افراد با هر سطحی از تحصیلات مجبور بودند برای استفاده از خدمات بانکی، یک همراه با خود به بانک ببرند. پروژه سامانه خدمات بانکی نابینایان در سال ۹۰ با درخواست بانک مرکزی آغاز شد. اعتراضات شدید نابینایان به بانک مرکزی موجب شد تا بخشنامه‌ای به همه بانک‌ها و مؤسسات مالی ابلاغ شود تا نابینایان دیگر ملزم به داشتن همراه برای استفاده از خدمات بانکی نیستند. بخشنامه خوبی بود اما مشکل حل نمی‌شد. حل این مشکل نیاز به ابزارهایی داشت تا به کمک آن فرد نابینا قادر به پر کردن فرم‌های بانکی با خط  بریل باشد. این پروژه مشترکی با انجمن نابینایان ایران بود. حدود ۲۳ سال است که مشاور فناوری انجمن هستم و ارتباط بسیار نزدیکی با آن‌ها دارم.

در سامانه خدمات بانکی تمام فرم‌های بانکی پیاده شده و در کنار آن دستگاه برجسته‌نگار تعبیه شده است که کیبورد و مانیتور بریل را تأمین می‌کند. به این ترتیب مشتری نابینا به راحتی فرم بانکی مورد نظر خود را پُر می‌کند.

در حال حاضر ۲۰ بانک در سطح کشور و حدود ۱۷۰ شعبه مجهز به این سامانه هستند. در این میان بیشترین تعداد شعب را بانک تجارت با ۳۷ شعبه دارد. بانک تجارت از قدیم نیز تعامل بسیار خوبی با نابینایان داشت و همین موجب شد تا استقبال بیشتری از سامانه خدمات بانکی نابینایان کنند.

بعد از تهران، استان‌های اصفهان، شیراز، مشهد و تبریز و بعد از آن استان‌های قزوین، کرج و قم بیشترین سامانه‌های خدمات بانکی نابینایان را در شعب بانک خود دارند.

از همه بانک‌ها درخواست کرده‌ایم مراسم افتتاحیه را همراه با یک رونمایی برگزار کنند تا پوشش خبری عمده‌ای داشته باشد. از طرف دیگر، سایت پکتوس نیز تمامی اخبار مرتبط را منعکس می‌کند که بازدید بالایی هم دارد.

چه تعاملات دیگری با بانک تجارت دارید؟

اولین تسهیلاتی که گرفتیم از طریق بانک تجارت و دقیقاً بعد از دریافت جایزه جشنواره خوارزمی بود. وام کم‌بهره طولانی‌مدتی را برای ساخت تجهیزات نابینایان دریافت کردیم.

چه افقی را برای پکتوس ترسیم می‌کنید؟

تا الأن ۱۰ ثبت اختراع داشتیم. ما روی پروژه‌های «مناسب‌سازی» و «دسترس‌پذیری» که سال ۹۷ در قانون جدید معلولان، ابلاغ‌شده تمرکز کرده‌ایم. بحث سامانه خدمات بانکی نابینایان از اجزای پروژه بالاتری با عنوان توسعه دسترس‌پذیری نابینایان به خدمات بانکی است. یعنی در کنار آن استفاده از اینترنت بانک و همراه بانک برای نابینایان است. در موزه ملی ایران نیز خدماتی برای نابینایان ایجاد کرده‌ایم. سامانه فروشگاهی نابینایان را در فروشگاه شهروند بیهقی مستقر کرده‌ایم. در حال طراحی سامانه‌هایی برای ترمینال‌های حمل‌ونقل، فرودگاه‌ها و قطارها هستیم. در کنار آن بحث دسترس‌پذیری درگاه‌های مجازی را دنبال می‌کنیم.