به گزارش تجارت گردان به نقل از خبرگزاری صداوسیما، برنامه صف اول شنبه شب با حضور محمود لیائی مدیرعامل شرکت ملی پست به بررسی موضوع هزار روز خدمت شرکت ملی پست در دولت سیزدهم پرداخته شد.

سوال: در خصوص هوشمند سازی پست و ارسال مرسوله لطفا توضیحاتی بفرمایید؟ 
لیائی: هوشمند سازی برای فرآیند‌های تکرارپذیر و کار‌های روتین است ، از بابت این که دقت کار و سرعت کار و کیفیت کار بالا رود و همینطور هزینه تمام شده و استفاده از نیروی انسانی کمتر بحث هوشمند سازی مطرح می‌شود.
فرآیند‌های پستی تکرارپذیر به نیروی انسانی وابسته است و سرعت در آن دخیل است، مهمترین بحث، بحث کیفیت خیلی مهم است، نهضت هوشمندسازی از ابتدای دولت سیزدهم حرکت آن تندتر شد. 

سوال: درصدی می‌توانید بفرمایید در چه جایگاهی قرار داشت و الان در چه نقطه‌ای قرار گرفته است؟
لیائی: از ابتدای دولت سیزدهم کار شروع شده بود،  تنوع فرآیند‌های پستی آن قدر زیاد و متنوع است شاید نشود در همه بحث هوشمندسازی را مطرح کرد، ولی ابزارآلاتی که استفاده می‌شود و امکان هوشمندشدن است، این امکان را می‌دهد که بتوانیم از روال هوشمندسازی استفاده کنیم برای دقت و سرعت بیشتر و استفاده کمتر از نیروی انسانی و در مجموع کاهش هزینه تمام شده.

سوال: جهشی در این فرآیند اتفاق افتاده است، از کجا به کجا اتفاق افتاد، توضیح دهید؟
لیائی: فرآِیند‌های اصلی پستی چهار فرآیند قبول مرسوله، تجزیه مبادلات، رهسپاری و توزیع است. این فرآِیند‌ها به فرآیند‌های متعدد دیگری تقسیم می‌شود، هوشمند سازی در تک تک این فرآیند‌ها اثرگذار باشد.
شما وقتی وارد باجه پستی می‌شوید می‌توانید در منزل خودتان با تلفن‌های هوشمند و اپلیکیشن‌های هوشمند می‌توانید باجه به در منزل خودتان بیاورید، هوشمند سازی را شروع کردیم تا انتهای فرآیند‌های پستی که مرسوله دست گیرنده می‌افتد سعی شده است انجام شود.

سوال: چه برنامه‌ای در گوشی‌های هوشمند این خدمت را ارائه می‌دهد؟
لیائی: فعلا از اپلیکیشن پستخانه می‌توانند مردم استفاده کنند و تلاش است که باجه‌های پستی بیاید در خانه‌های مردم. 

سوال: وقتی درخواست ثبت می‌شود همکاران تان به در منزل می‌آیند؟
لیائی: همکاران ما می‌توانند در آن قالب مراجعه کنند که این برنامه طولانی مدت ماست که قرار است به این سمت رویم. 

سوال: نکات تکمیلی دیگری وجود دارید؟
لیائی: الان چهارسامانه جدید مثل این سامانه با مدل‌های مختلف در شرکت ملی پست پیاده سازی کردیم، بحث سورتینگ رباتیک سال گذشته افتتاح شد، بحث سورتینگ پاکت‌های پستی که با سرعت خیلی بالا فعالیت دارد. 

سوال: تقسیم منظورتان است؟
لیائی: بحث تجزیه مبادلات که سورتینگ را استفاده می‌کنیم یعنی پاکت‌ها به صورت انبوه داخل دستگاه قرارداده شده است و هر کدام توسط دستگاه با سرعت بالا تجزیه شده و به هر کدام شهر و شهرستان توسط دستگاه خوانش شده و مشخص می‌شود.
بحث سورتینگ بحث بسته و جف را داریم که بسته‌های زیر ۱۵ کیلو توسط دستگاه‌های جدیدی مثل این دستگاهی که مشاهده کردید در شرکت ملی پست نصب شده و بنا شده است در ده مرکز استان تعمیم دهیم، الان با تکنولوژی قدیم در ۵ استان داریم، ولی در آینده نزدیک با تکنولوژی در ده مرکز استان پرجمعیت ایجاد می‌کنیم.

سوال: به پانزده استان می‌رسد؟
لیائِی: فعلا ۵ استان است و ۵ استان جدیدتر اضافه می‌کنیم.

سوال: به تعاملات بین المللی اشاره شد و اجلاس‌هایی که شرکت پست مسئولیت داشت، درست است؟
لیائی: ما به عنوان رئیس اتحادیه آسیا و اقیانوسیه دوره چهارساله تمام شد و تحویل دادیم.

سوال: الان تعاملات پستی چگونه است؟
لیائی: طی این سه سال دو رتبه افزایش پیدا کرد جایگاه مان، دو رتبه بهتر شد. 

سوال: در منطقه یا جهان؟
لیائی: در جهان به خاطر بحث هوشمندسازی که در پست ایجاد کردیم.

سوال: در رتبه چند هستیم؟
لیائی: در رتبه پنجاه و دو یا سه رسیدیم.

سوال: در بحث هوشمند سازی نکته دیگری است؟
لیائی: تلاش داریم در مراکز ۳۱ استان تعمیم دهیم.

سوال: کی این اتفاق می‌افتد؟
لیائی: بحث هزنیه‌مند این فرآِیند شاید توجیه اقتصادی نداشته است که موفق نشدیم که سورتینگ هوشمند را آن جا پیاده کنیم، اگر هزینه‌های تمام شده سیستم‌های جدید را پایین بیاوریم در ۳۱ استان این موضوع قابل پیاده شدن است.

سوال: شرکت‌های دانش بنیان یا بخش خصوصی این کار را انجام داده است و چند درصد توسط بخش خصوصی انجام شده است و در اختیار آن هاست؟
لیائی: الان هر چهار فرآیند سورتینگ توسط بخش خصوصی توانستیم پیاده سازی کنیم ولی سیستم اولیه خریداری شد ولی سیستم‌های دیگر به صورت خرید خدمت است که سورتینگ رباتیک جزو دارنده تکنولوژیک جزو سه تا کشور برتر دنیاست، توانستیم در چهارراه لشکر نصب کرده و یک سال از زمان پیاده سازی آن گذشته است.

سوال: موضوعی که مطرح است که شرکت پست قدمت طولانی دارد، حدود صد سال است؟
لیائی: الان دو هزار و پانصد است و از زمان هخامنشی و ایجاد چاپارخانه‌ها که الان خیلی‌ها موجود است و ادعای مان این است که به عنوان مبداء پست در دنیا کشور ایران مطرح است.

سوال: در مسیر نوسازی تجهیزات این روند را دنبال کردیم، یک مروری داشته باشیم نسبت به اقداماتی که درباره نوسازی تجهیزات و ناوگان حمل و نقل و آسیب وارد نشدن به بسته‌های پستی مردم بفرمایید؟
لیائی: زیرساخت کنونی شرکت پست در ایران و همین طور در کل دنیا، مبتنی بر پاکت و نامه‌های کوچک بوده است و رویکرد دنیا رفته است به سمت تجارت الکترونیک و مایحتاج شان را از طریق پست بتوانند تامین کنند.
این مستلزم این است که حتما زیرساخت‌های متناسب با این ایجاد شود یازیرساخت‌های قبلی اصلاح شود و بتواند بسته‌های پستی بالاتر از پاکت نامه و بسته‌های کوچک را کارهایش را انجام دهد و فرآیند‌های پستی آن را انجام دهد که در این مسیر عقب افتادیم به خاطر این که سرعت بازار خیلی سریع‌تر از ماست و بیشتر از ماست، ما داریم تلاش مان را می‌کنیم که خودمان را انتظاراتی که بازار از ما دارد برسانیم و با توجه به این که حجم بسته‌ها روز به روز بیشتر شده و وزن بسته‌ها روز به روز بیشتر شده و مردم این فرهنگ در آن‌ها جا می‌افتد که کوچک‌ترین چیزشان از طریق پست را بتوانند تامین کنند، کار ما را خیلی سنگین‌تر کرده است و نامه رسان مان که قبلا با یک موتور و با یک خورجین یا با یک کیف صد تا کیف جابه جا کرد، الان با همان موتور و با همان خورجین صد تا بسته دو، سه تا پانزده کیلو را جابه جا کند و توزیع کند و خیلی از کشور رو آوردند به سمت تجهیزات بهتر و ماشین آلات بهتر و الزاماتی که اتحادیه جهانی پست برای ما و بقیه اپراتور‌های پستی گذاشته که برویم به سمت پست سبز که نیاز مردم که آلایندگی کمتری ایجاد می‌کنند چه ماشین آلات یا ناوگان شان، ناوگان موتوری یا کامیون یا ماشین آلات.تلاش می‌کنیم که به استاندارد‌های روز دنیا برسیم ما تلاش می‌کنیم که خودمان را به استاندارد‌های روز دنیا برسانیم که استفاده از پست سبز در فرآیند پستی داشته باشیم و هم این که زیرساخت مان را متناسب کنیم با زیرساختی که بتواند جوابگوی بحث تجارت الکترونیک باشد.

سوال: از کجا به کجا رسیدید در این سه سال؟
لیائی: ما دویست و خورده ناوگان کامیون، وانت، ون و ماشین‌های پستی و ماشین‌های جدید را وارد شبکه پستی کردیم، برای اولین بار استفاده از ون‌های پستی را استفاده کردیم ، توانستیم ناوگان موتورسیکلت‌ها با اولویت موتور‌های برقی در شبکه پستی ایجاد کنیم و همین طور نوسازی موتور‌های که دارند که پستچی‌های ما از آن استفاده می‌کنند و همین طور استفاده از تجهیزات جدیدتری که کار‌های نامه رسانی را راحت‌تر می‌کند.

سوال: این روش در کل کشور است یا مثل هوشمندسازی در برخی از استان ها؟
لیائی: متناسب با جایگاه یا ترافیکی در آن استان است برنامه بعدی استفاده از سورتینگ رباتیک در استان کرمانشاه است که این تایپ یا این مدل سورتینگ مخصوص جا‌هایی است که فضای کمتری در اختیارشان است، نصب تجهیزات سورتینگ هوشمند نیاز به فضا‌های وسیع تری دارد، بستگی به فضای در اختیار مدل سورتینگ انتخاب می‌شود، در اولویت اول مان استان کرمانشاه و همدان در اولویت بعدی است برای استفاده از سورتینگ رباتیک.

سوال: این روش نوسازی در چند استان است؟
لیائی: در دو تا استان است.

سوال: برنامه گسترش دارید؟
لیائی: بله، نوسازی تجهیزات این نیست که اکتفا کنیم به بحث ماشین آلات، خیلی تجهیزات مثل بارکد خوان‌هایی داشتیم که قبلا به صورت باسیم بود که تعداد خیلی زیادی در شرکت پست، ده هزارتا از آن استفاده می‌شد که این را به سمت بارکدخوان‌های هوشمند می‌بریم و بیسیم که هم استفاده از آن خیلی راحت‌تر است و هم دقت و کیفیت همکاران را بالا می‌برد، ادامه پیدا می‌کند این در تمامی تجهیزات قابل استفاده و در شبکه‌های پستی و پز‌هایی که در اختیار همکاران است پز‌هایی است که هفت تا کار را همزمان انجام می‌دهد، غیر از کارت خوان‌ها و کارت‌های پول مرسولات را دریافت می‌کند، بارکدخوان و بحث اثرانگشت، هویت و جی پی اس موقعیت که نامه رسان را به مدیریت ما اعلام کند که نامه رسان در چه موقعیتی است و امکان رصد را فراهم می‌کند و امکانات متنوع.

سوال: این دستگاه‌ها و مراجعات همکاران تان به آدرس‌های مختلف علاوه بر ارسال مرسولات پستی، مثل شناسایی‌هایی که اشاره کردید در تعویض پلاک؟
لیائی: بحث احزار هویت مکانی است که توسط این دستگاه‌ها خیلی راحت رصد می شود و ان را مدیریت می کنیم، به این صورت است که نامه رسان ما مراجعه می‌کند به درب منازل یا محل کار مشتریان و مشخص می‌کند که مشتری در آن محل اقامت دارد که بتواند برای سرویس تعویض پلاک و یا در آینده تحویل دسته چک هاست و بحث کار‌های مالیاتی و بحث ثبت شرکت هاست و بحث ثبت نام دانش آموزان که مشخص می‌کند که در چه محدوده‌ آموزش و پرورش هستند که بتوانند اجازه نامه ببرند یا سندی ببرندکه نشان دهند که موقعیت مکانی محل تحصیل در شعاع منطقه آموزش و پرورش است یا نه.

سوال: تردد‌های مردم کم می‌شود در سطح شهر، بپردازیم به موضوع اربعین که پیش رو داریم و تردد‌های زائران آغاز شده است و شرکت پست هم چندسالی است که در موضوع اربعین حضور پررنگی دارد، چه خدماتی شرکت پست در دستور کار داشته است و ارائه می‌داده است و امسال چه برنامه‌ای دارید؟
لیائی: از ابتدای دولت سیزدهم با تشکیل ستاد اربعین که امسال سومین سال فعالیتش است در خدمت زواران اباعبدالله باشیم و اولویت امسال بحث توزیع به موقع و سریع گذرنامه‌های مردم قرار دادیم و خوشبختانه با فرهنگ سازی که صورت گرفت مردم از چند ماه گذشته این آمادگی را پیدا کردند که نسبت به تمدید یا تعویض یا درخواست گذرنامه اقدام کنند و این کار را به روز‌های آخر نیاندازند که باعث ترافیک در صدورگذرنامه یا ترافیک در توزیع گذرنامه شود.
تعامل مثبتی که بین ما و همکاران نیروی انتظامی سال به سال این روند خیلی سریع‌تر و بهتر شد و ما از ابتدای شروع صدور گذرنامه در امسال توانستیم توافق کنیم که فرآیند‌هایی که درگذشته وجود داشت یا باعث رسوب یا تاخیر در صدور گذرنامه شناسایی کرده و امسال اصلاح کردیم.‌
می‌توانیم این نوید را بدهیم خدمت هموطنان که عازم راهپیمایی اربعین هستند که ان شاءآلله هیچ کدام به خاطر گذرنامه از سفر باز نمی‌مانند و گذرنامه به موقع دست شان برسد.
هم به خاطر تعریض فرآیند‌های هوشمند و هم تعهد و نذر خدمت همکاران در شبکه پستی دارند و می‌توانند گذرنامه‌ها را خیلی سریع برسانند بعضی وقت‌ها همکاران جمعه شب‌ها به خاطر نذر خدمت به خاطر خدمت به زوار خارج از ساعات اداری درب منازل یا دست 
گیرنده‌ها رساندند.

سوال: گذرنامه‌ها در چه فاصله‌ای بعد از تحویل مدارک از پست دریافت می‌کنند؟
لیائی: به محض چاپ گذرنامه و تحویل به پست رکورد ۹ ساعت را هم حتی زدیم و بعد از چاپ گذرنامه ۹ ساعت بعد دست صاحبش رسید و این عدد در شهر‌ها و شهرستان‌ها یک مقدار طولانی‌تر است.

سوال: این ۹ ساعت در پایتخت است؟
لیائی: در استان اصفهان شهر نجف آباد دو روز بعد از چاپ گذرنامه دست هموطنان رسید.

سوال: در شرایط عادی چه زمانی است؟
لیائی: معمولا یک هفته طول می‌کشد با توجه به تعریف‌هایی که همکاران ما کردند به صورت ویژه مرسولات گذرنامه را جدا از بسته‌های دیگر پستی توزیع و تجزیه کرده که بتوانند خیلی سریع‌تر گذرنامه‌ها را دست مردم برسانند.

سوال: این برنامه تا چه زمانی ادامه دارد؟
لیائی: تا روز اربعین است، امسال خوشبختانه باتوجه به این که سال دومی است که گذرنامه‌های زیارتی صادر شده است تفکیک آن نسبت به گذرنامه‌های عادی راحت‌تر شده است، در سابق مشخص نبود که درخواست گذرنامه قرار است به سفر اربعین برود یا سفر دیگری و شاید این تعجیل در آن وجود نداشت و این تفکیک صورت گرفت ما خیال مان راحت است که تلاش مان می‌کنیم که به موقع زیارت نامه‌های زیارتی حداقل دست درخواست کننده‌ها برسد.

سوال: گذرنامه‌های عادی در شکل و شمایل عادی به دست درخواست کننده می‌رسد؟
لیائی: فعلا سریع‌تر هم شده است ولی اولویت مان در توزیع گذرنامه‌ها است، سعی است خیلی سریع‌تر برسد.

سوال: برنامه‌های دیگری در موضوع اربعین در ستاد دنبال می‌کنید؟
لیائی:با توجه به استقبال خیلی خوب کشور عراق و هم هموطنان در سال گذشته از خدمات پستی با عنوان پست یافته صورت گرفته بود امسال با طرح زائرپست در خدمت زوار اباعبدالله هستیم یا امسال خدمت جدیدی که ارائه کردیم پیدا کردن افراد گم شده جزو خدمت‌های مان ارائه کردیم و در سامانه‌ای که طراحی شده است و در هشت تا موکبی که از نجف تا کربلا مستقر هستند و در مسیر می‌توانند مردم مراجعه کرده و گم شده یا پیدا شده از آن جا طلب کرده و یا وارد سامانه بکنند و همین طور با پیام رسان‌های متعددی مثل بله و آی گپ و مذاکره کردیم که این سامانه را در اختیار عموم مردم بگذاریم مثلا کسی در مسیر گذرنامه را پیدا کرد می‌تواند خودش در جا بدون مراجعه به دفتر زائرپست در مسیر آن جا ثبت کرده و در اولین پایگاه یا موکب آن را تحویل دهد که شاید خیلی کمک بکند به سریع‌تر پیدا شدن صاحب آن مدرک، موبایل یا خود گم شده.

سوال: در کشور عراق چند ایستگاه مستقر شده اند از همکاران شما؟
لیائی: ما هشت ایستگاه در نجف، کربلا و در مسیر و دفتر پستی کربلا در اختیار همکاران ما قرار می‌گیرد در سال‌های آینده این سرویس را به صورت مشترک با پست عراق اجرا کنیم و همین طور دعوت کنیم از کشور‌های شیعه‌ که بتوانند با ما در این خدمت رسانی همکاری کنند.

سوال: در مرز‌ها نیاز است که همکاران تان مستقر شوند؟
لیائی: در مرز‌های همکاران ما هستند و مشخصات و برچست‌های صاحبان گذرنامه و یا موبایل در اختیارشان قرارمی دادیم که اگر موبایل شان یا اسنادشان گم شده و با شماره‌هایی که در اختیار شان قرار می‌گیرد سریع به گم شده خود دست پیدا کنند.
سال‌های گذشته عمده استفاده مردم از خدمات مان پیدا شدن موبایل‌های شان بود یا تلفن‌های همراه شان بود که با توجه به ارتقایی که امسال در نرم افزار‌های مان بدهیم فرآیند‌های پیدا شدن صاحبان خیلی سریع‌تر شود.

سوال: در مورد اربعین نکته‌ای مانده است؟
لیائی: این سرویس زائرپست هموطنان فرهنگ سازی کنند و اطلاعاتش را در اختیار بقیه هموطنان بگذارند و بتوانند معرفی کنند و تبیین کنند که همچین خدمتی وجود دارد که احیانا نیازی به این خدمت شد، کسی منتظر این نباشد که نداند به کجا مراجعه کند.

سوال: این اطلاعات از کجا دریافت می‌کنند؟
لیائی: این اطلاعات در سایت پست است و می‌توانند دریافت کنند.

سوال: یکی از مسائلی که همواره در سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی مطرح است و موضوع پاسخگویی به مراجعات است که در این سه سالی که شما مسئولیت داشتید چه کرده است؟
لیائی: در گذشته سامانه ۱۹۳ داشتیم که سامانه تلفنی ۱۹۳ که فرآیند‌های جدید هوشمند که ایجاد کردیم هم دقت و کیفیت بالا رفته است و هم اظهار رضایت مشتریان را خیلی بیشتر کرده است و تقریبا می‌توانم اعداد و ارقامی که همکاران در اختیار من گذاشتند ما توانستیم ۴۰ درصد ابراز رضایت بیشتر کنیم و پاسخگویی راحت‌تر و بهتر شده است ولی تا جایگاه ایده آلی که باید برسیم فاصله زیادی داریم که با نصب و استفاده از سامانه هوشمند جدیدی که در آینده نزدیک سریع‌تر می‌توانیم به آن جایگاه برسیم.

سوال: عمده موضوعاتی که مردم از شما پیگیری می‌کنند چه چیز‌هایی است؟
لیائی: معمولاً پیگیری و رهگیری مرسوله پستی شان است که الان می‌خواهند ببینند بسته شان کجا است.

سوال: آن که خیلی راحت است و از طریق سامانه انجام می‌پذیرد؟
لیائی: بله از طریق سامانه می‌شود حالا خیلی از مردم شاید از طریق سامانه نتوانند استفاده کنند اکتفا می‌کنند به تلفن و استفاده از همکاران ما که به صورت اپراتور تلفنی هستند.

سوال: یعنی با همان ۱۹۳ که تماس بگیرند کد را بخوانند می‌توانند؟
لیائی: هم می‌توانند از طریق شماره‌گیری تلفن حتی کدهایشان را بدهند که مثلاً رهگیری شود و به صورت سیستمی یا ماشین برایشان توضیح بدهد که مرسوله شان کجاست، نیاز داشته باشند اپراتور‌های ما به صورت تلفن گویا می‌تواند برایشان بخواند.

سوال: احیاناً نقد‌ها یا گلایه‌های مردم به کجاست؟ 
لیائی:بحث رسیدگی به شکایات بحث درخواست غرامت این‌ها هم جزو وظایفی است که سامانه ۱۹۳ ما دارد انجام می‌دهد کسی گله گذاری و یا شکایتی اگر از نحوه خدمت رسانی داشته باشد می‌تواند به صورت تلفنی آنجا ثبت کند و یا اینکه اگر احیاناً درخواست غرامت کرده باشد مرسوله‌اش مثلاً توی مسیر سیر ارسالش‌، مثلاً دچار آسیب‌دیدگی شده باشد راهنمایی می‌تواند بگیرد یا پیگیری بکند که از چه طریقی می‌تواند زودتر به غرامتش دست پیدا کند.

سوال: مسیر رسیدگی این موضوع چگونه است یعنی احیاناً درخواست غرامت داشته باشند باید چه بکنند و چه قدر طول می‌کشد تا به سرانجام برسد؟
لیائی: eop.post.ir به صورت سامانه‌ای این را انجام می‌دهیم و همین طور در سامانه ۱۹۳ تلفنی مان می‌توانند از این طریق پیگیری بکنند ما با توجه به فرآیند حالا نمی‌توانم بگویم طولانی یک مقدار زمان بری که بحث تعیین خسارت غرامت دارد ما تلاش مان این است که در حداقل زمان ممکن بتوانیم غرامت را با اظهار رضایت فرستنده و گیرنده تحویل بدهیم ولی بالاخره یک مقدار زمان بر است تا اثبات بشود که به قول معروف در چه مسیری این دچار خسارت شده مرسوله یک مقدار زمان بر است.

سوال: اعداد و ارقامی که اشاره کردید در همین حوزه است؟
لیائی: بله اعداد و ارقام اگر اجازه بدهید حالا من از روی نوشته هایم اگر بخواهم بخوانم بحث ترافیک مرسولات سبک ما حدوداً دوازده و نیم درصد رشد داشته و نسبت به سال گذشته مان که رشد سیزده درصدی ترافیک مرسولات تجارت الکترونیک ما داشتیم وضعیت کیفیت مان نسبت به گذشته، در چهار ماهه امسال نسبت به مدت سال گذشته تقریباً ما پنجاه درصد کاهش مراجعه مردم به سامانه‌ها داشتیم که این نشان دهنده این است که کیفیت ارسال مرسولات خوب بیشتر شده شاید مثلاً تعدادی از منتقدین باشند که مثلا بگویند که به قول معروف ما درست به وظیفه مان عمل نکردیم ولی در مجموع ما آمار‌ها را که نگاه می‌کنیم این کاهش را که ما بهش می‌گوییم بی‌ترتیبی کاملاً مشهود است و این اظهار رضایت مشخص هست در بین اکثر مشتریان.

سوال: یکی از موضوعاتی که می‌شود گفت در سال‌های اخیر خیلی خوب و رشد داشته خرید‌های اینترنتی است در خرید‌های اینترنتی اقبال نسبت به پست چگونه است؟
لیائی: ما یکی از مهم‌ترین اپراتور پستی هستیم برای توزیع محصولات الکترونیک تقریباً می‌توانم بگویم یک سوم مرسولات تجارت الکترونیک بازار دارد توسط شرکت ملی پست توزیع و یا جا به جا می‌شود، خوب ما تمام تلاشمان استش که این سهم ما را تا آنجایی که امکان است را بسپاریم به بخش خصوصی یعنی بخش خصوصی ازش کمک بگیریم که بتواند این بار را هم از روی دوش ما بردارد و هم با ارائه خدمات بهتر بتواند به مردم با هزینه‌های کمتر بتواند این کار را انجام دهد، منتها متأسفانه با توجه به اینکه نرخ تعرفه‌های پستی نرخ واقعی نیست ما به این هدف خیلی دیر داریم دست پیدا می‌کنیم بخش خصوصی واسش توجیه اقتصادی آن چنانی ندارد که بتواند بیاید با این قیمت‌های پایین و این نوع خدمت‌هایی که ما داریم می‌دهیم انجام بدهد به خاطر همین ما انتظارمان این است که بتوانیم هر چه سریع‌تر نرخ‌های خدمات پستی را واقعی‌تر کنیم که بتوانیم کیفیت و سرعت محصولاتمان را بالاتر ببریم.

سوال: درصد تفاوت چه قدر است بین نرخ‌های شما و نرخ‌هایی که بخش خصوصی رویش تأکید دارند؟
لیائی: من می‌توانم ادعا کنم تقریباً بالای دو برابر خیلی از اپراتورهای پستی بخش خصوصی دارند نسبت تعرفه‌های پستی ما محاسبه می‌کنند خدماتشان را.

سوال: حق با آن هاست؟
لیائی: من می‌گویم حق با آنها هست بله.

سوال: چه باید کرد؟
لیائی: ما تمام تلاشمان این است که بحث هوشمندسازی بتوانیم بخشی از این ما به التفاوت نرخ تعرفه‌ها را جبران کنیم منتها تا حدی این امکان‌پذیر است ما پیش‌بینی مان یک چیزی حدود چهل درصد است که بتوانیم این خلأ را با هوشمندسازی تحول دیجیتال پر بکنیم ولی بالاخره خیلی از کارها، کار‌های فیزیکی است که  شاید هوشمند نشود مثلاً شما هزینه کامیون که الان دارد به شدت افزایش پیدا می‌کند هیچ ربطی به هوشمندسازی ندارد بالاخره یک کامیونی است که هم گازوئیل و لوازم یدکی می‌خواهد، حق الزحمه راننده اش است که بالاخره اینها متناسب با تورم و یا بیش از تورم، چون دارد افزایش پیدا می‌کند خیلی توجیه اقتصادی پیدا نمی‌کند برای بخش خصوصی که بیاید در این حوزه سرمایه‌گذاری کند.

سوال: این امکان وجود دارد که بخشی از هزینه را شما تامین کنید؟
لیائی: ما یک شرکت درآمد هزینه‌ای هستیم موظف هستیم متناسب با درآمدهایمان هزینه بکنیم ما اگر نتوانیم این هزینه‌ها را جبران کنیم ما هم مجبور هستیم به قول مربوط مرسوله‌های مردم را نگیریم که بتوانیم توزیع بکنیم، چون بالاخره واسه ما ممکن است ضرر داشته باشد ولی تمام تلاش مان این است که هیچ درخواستی را بدون پاسخ نگذاشتیم و نگذاریم ضمن اینکه ما یک اپراتور ملی هستیم و ما موظف هستیم در مناطق کمتر توسعه یافته و محروم خدمات پایه پستی را حتماً به شهروندان کشورمان ارائه دهیم.

سوال: یعنی خدمات پستی را شما نمی‌توانید افزایش بدهید؟
لیائی: نرخ خدمات تابع قوانین خودش است این سازمان تأیید کمیسیون تنظیم مقررات مصوب می‌کنه و ابلاغش توسط ستاد تنظیم بازار است و ما حتی تا به الان تبعیت کردیم از این روال و قانون‌ها را کاملاً اجرا کردیم.

سوال:  این موضوع که درباره اش صحبت کنیم یعنی اقبال نسبت به استفاده از پست در خرید‌های اینترنتی چه قدر باعث افزایش درآمد شده؟
لیائی: ما تقریباً می‌توانم بگویم خدمات تجارت الکترونیک مان هزار و چهارصد دو نسبت به هزار و چهارصد یک تقریباً پانصد درصد ما افزایش اقبال داشتیم نسبت به بقیه خدمات پستی مان این نشان دهنده این است که  مردم روی آوردند الان خیلی از مردم مان حتی آب معدنی شان را هم از طریق پست شاید خریداری می‌کنند، چون واسشون توجیه اقتصادی دارد هم از لحاظ زمانی نخواهند وقت بگذارند هم به خاطر قیمت و هزینه تمام شده اش.

سوال: در مناسبت‌های خاص مثلاً در سال نو و یا دیگر مناسبت‌هایی که در طول سال داریم که ممکن است این خرید‌ها و ارسال بسته‌ها بیشتر باشد چه برنامه‌ای را شما دارید؟
لیائی: ما سال گذشته تجربه جمعه سیاه به قول معروف داشتیم که  خیلی حالا علی رغم هم برنامه‌ریزی که زیادی که کرده بودیم یک مقدار غافلگیر شدیم مردم معمولاً شب‌های عید خرید‌های خیلی بیشتری می‌کنند نسبت به گذشته، من جا دارد از همین تریبون تشکر کنم از همه همکارانم که در ایام تعطیل سر کارشان حاضر بودند ما در شرکت پست هفت روز تعطیلی بیشتر نداریم آن هم به مناسبت ایام خاص شاید خیلی از شرکت‌ها و اداره‌های دولتی در این ایام گرمایی تعطیل بودند ولی همکاران من هیچکدامشان تعطیل نبودند و سر کارشان حاضر بودند به خاطر اینکه بتوانند خدمت‌رسانی شان را حتی در این گرمایی که وجود داشته را تعطیل نکنند و بتوانند مرسولات را به موقع دست مردم برسانند.

سوال: و یک نکته در بخش قبل شما بود که از بخش خصوصی کمک گرفتید یعنی شما به عنوان یک شرکت ملی و به تعبیری یک شرکت دولتی بخش خصوصی را رقیب خودتان نمی‌دانید؟
لیائی: خیر، ما تمام تلاشمان است که بخش خصوصی پایش را در این فرایند پستی باز بکنیم چه به عنوان اپراتور چه به عنوان کمک به بقیه فرآیند‌های پستی ما همین الان هشتاد درصد فرآیند قبول مرسولات پستی مان را داریم توسط بخش خصوصی انجام می‌دهیم بخش عمده‌ای از رهسپاری مرسولات پستی مان را داریم توسط بخش خصوصی انجام می‌دهیم ما تقریباً نزدیک به نیمی از توزیع مان توسط بخش خصوصی صورت می‌گیرد و تلاش مان این است که این درصد را بالاتر ببریم و این توان را استفاده از بخش خصوصی را بیشتر بکنیم امسال مقام معظم رهبری شعار سال را شعار مردمی‌سازی اقتصاد دادند و ما این را سرلوحه کارهایمان قرار دادیم و تمام تلاش مان این است که پای مردم و بخش خصوصی را به فرآیند‌های پستی باز بکنیم و آنها را دخیل بکنیم در این فرآیندها.

سوال: از نظر فرهنگ سازی هم می‌شود گفت بین مردم هم این موضوع جا افتاده که الزاماً سراغ شرکت پست نیایند؟ 
لیائی: خود مردم نگاه می‌کنند ببینند متناسب با نیازشان آیا به سرعت بیشتر احتیاج دارند یا با هزینه کمتر نیاز دارند یا به کیفیت بیشتر خود مردم انتخاب می‌کنند بازار یک بازار کاملاً رقابتی است ولی با توجه به قدمت و برندی که شرکت ملی پست دارد معمولاً انتخاب اول مردم شرکت پست است.

سوال: بعضی از خدمات طبیعتاً باید از شرکت پست بگیرند مثل همین موضوع گذرنامه که در بخش خدمات اربعین صحبت کردیم و یا احراز هویتی که اشاره کردید؟
لیائی: کاملاً حاکمیتی است که دستگاه دولتی اطمینان نمی‌کنند به بخش خصوصی یا اینکه اصلاً توان بخش خصوصی در آن حد نیست که بتواند این خدمت را در کل کشور ارائه بدهند، ما شبکه مویرگی توضیحی که در کل ایران داریم که حدوداً دوازده هزار نقطه پستی است هیچ شرکتی این امکانات و این زیرساخت را ندارد که بتواند در دوازده هزار نقطه پست حتی در روستا‌ها هم این خدمت را ارائه بدهد معمولاً شرکت‌های دیگر پستی مرسولات پستی خودشان را در مراکز استان و در شهر‌های مهم خودشان توزیع می‌کنند و جا‌هایی که دسترسی ندارند را تحویل شرکت پست می‌دهند برای توزیع مرسوله.

سوال: علاوه بر این تلاش برای تعامل با بخش خصوصی که اشاره کردید از طرف شما وجود دارد خود بخش خصوصی همین علاقه مندی را دارد که این تعامل را با بخش دولتی داشته باشد؟
لیائی: بله ما سرویس‌های جدید ترابرد پستی داریم تعریف می‌کنیم که همان اتفاقی که دارد در اپراتور‌های تلفن همراه بین مکالمات صورت می‌گیرد همان اتفاق در بحث پست در بسته‌های پستی بیفتد.

سوال: یعنی چه؟
لیائی: یعنی اگر مثال می‌زنم مثلاً اگر شرکت پست بخش خصوصی در یک شهرستانی دفتر ندارد و نیرو ندارد که بتواند بسته را توزیع بکند با تعرفه خودش مرسوله را قبول می‌کند و در قالب خودش ترابرد پستی تحویل ما می‌دهد و ما وارد شبکه پست خودمان می‌کنیم و توزیع کنیم و یا تجزیه می‌کنیم مرسوم شان و یا رهسپار می‌کنیم این اتفاق می‌تواند در تمامی فرآیند پستی، چهار فرآیند اصلی پستی اتفاق بیفتد رویکرد آینده مان بحث استفاده از ترابرد پستی بین اپراتور‌های پستی است.

سوال: در آینده نزدیک؟
لیائی: بله الان این اتفاق دارد می‌افتد منتها ما داریم تعمیمش می‌دهیم در تمامی فرآیند پستی از قبول مرسوله تا انتهای فرایند پستی که توزیع مرسوله است.

سوال: چه تعداد شرکت پست خصوصی ما داریم؟
لیائی: ما الان تقریباً سی شرکت مجوز فعالیت پستی دارند که درگذشته این دو تا شرکت بیشتر نبود طی دو سال اخیر این تعداد به سی شرکت افزایش پیدا کرده که ما از این موضوع کاملاً استقبال می‌کنیم، به قول معروف ما تلاش بیشتری بکنیم همین که خوب نمود بیشتری پیدا می‌کند فعالیت‌های ما اگر ما قبلاً رقیب نداشتیم شاید به قول معروف خیلی دیده نمی‌شدیم و الحمد الله الان که رقیب‌های ما بیشتر شدند البته که ما به دید رقیب الحمد الله البته بهشون نگاه نمی‌کنیم به عنوان همکار داریم نگاه می‌کنیم، چون قرار است که همه مان دست به دست هم خدمتی به مردم کشورمان ارائه دهیم.

سوال: دریافت مجوز شرکت‌های خصوصی از کجاست؟
لیائی: از طریق سازمان تنظیم مقررات است که مجوز فعالیت را آنها صادر می‌کنند.

سوال: نوع خدماتشان و یا ارائه خدماتشان متفاوت است از عرضه؟
لیائی: متناسب با نوع فعالیتشان شاید نتوانند آن تنوع خدمات پستی که ما در شرکت ملی پستی داریم همه آن‌ها را داریم بتوانند پوشش بدهند.

سوال: مثلاً چه چیزهایی؟
لیائی: ببینید همین سرویس‌های مثال می‌زنم مثلاً در گذشته تمامی اسناد تک برگ، سند تک برگی اداره ثبت را مثلاً شرکت پست توزیع می‌کرد ولی الان این اتفاق در بعضی از استان‌ها توسط بخش دیگه‌ای از اپراتور پستی دارد صورت می‌گیرد، این تعداد خدمات در بعضی جا‌ها بیشتر است در بخش خصوصی در برخی جا‌ها کمتر است.

سوال: در مسیر تحول در ارائه خدمات پستی که در بخش ابتدایی صحبت کردیم و یا هوشمندسازی که قدری درباره‌اش صحبت کردیم و دیگر حوزه‌ها چه نوع تحولی ضرورت دارد که در شرکت ملی پست اتفاق بیفتد با توجه به تحولات جهانی و تعاملات بین المللی؟
لیائی: ما بحث رویکرد تحول دیجیتال را از ابتدای فعالیت مان سر لوحه کارهایمان قرار دادیم و قرار گذاشتیم که با فرهنگ‌سازی که در مدیران مان صورت می‌گیرد اول با آموزش مدیران خودمان و با بحث تحول دیجیتال و کم کم این تحول دیجیتال را رسوخ بدهیم در تمامی فرآیند پستی و حتی به مشتریان مان به قول معروف آموزش بدهیم که از این تحول دیجیتال نهایت استفاده را ببرند.

سوال: یعنی چه خدماتی مشخصاً؟
لیائی: ببینید این خدمت نیست نوع نگرش است؟ یعنی اینکه طرف انتظاری که دارد این است که توسط ابزارآلات دیجیتالی به قول معروف خدمتش را دریافت بکند مثال می‌زنم اگر قبلاً مثلاً از طریق تلفن ۱۹۳ مثلاً می‌توانست رهگیری بکند مرسوله اش را حالا از طریق حالا موبایلش یا پیام رسان‌ها و یا از طریق سایت‌ها بتواند استفاده کند از همین خدمت که قبلاً به صورت غیر دیجیتال دریافت می‌کرد.

سوال: یعنی باید بگوییم به نوع خدماتی که پست دارد ارائه می‌دهد همین‌ها است که حالا بعضی از موارد می‌تواند که تسهیل بشود و ارائه خدمت و یا راحت‌تر بشود حالا همین مسائلی که زدید شاید مثلاً شاید تا پای دستگاه برود یا از گوشی اش رهگیری بکند دیگر چه نوع خدماتی؟
لیائی: بحث باجه‌های سیار را مثال می‌زنم.

سوال: چند تا دارید الان؟
لیائی: الان ما تقریباً ده تا استان مشخص کردیم که بتوانیم باجه‌های سیار را فعال بکنیم که علاوه بر اینکه مراجعه می‌کنند به مردم برای توزیع مرسوله شان هم می‌توانند در محدوده که واسشون مشخص شده مراجعه شود به آنها برای دریافت مرسولاتشان، این یک نوع تفکر دیجیتالی پشت این قضیه بوده که مردم باید آن تفکر دیجیتال را درک بکنند و بتوانند با استفاده از اپلیکیشن‌ها برنامه‌هایی که دارند روی موبایلشان فرا بخوانند باجه سیار پستی بیاید دم خانه شان یا اینکه خودشان مراجعه بکنند به نزدیک‌ترین باجه سیار پستی این تحول دیجیتالی که گفتم منظورم این نوع نگرش به ارائه خدمات است.

سوال: الان تو ده استان گفتید این باجه‌های سیار مشغول فعالیت هستند؟
لیائی: الان در ۱۰ استان ما مشخص کردیم که با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی ون‌هایی دارد خریداری می‌شود و در اختیار بخش خصوصی قرار می‌گیرد که به صورت باجه‌های سیار هم توزیع مرسولات پستی به عهده دارند هم دریافت محصول.

سوال: یعنی کاملاً هنوز اجرایی نشده؟
لیائی: بله در حال اجرا است.

سوال: فکر می‌کنید چه زمانی سراسری میشود؟
لیائی: ما داریم تلاشمان را می‌کنیم که کل کشور این زیرساخت بتوانیم پیاده کنیم، چون انتظارمان این است بخش خصوصی سرمایه‌گذاری بکند منتظر بخش خصوصی هستیم ما شرایط و زیر ساخت هایش را فراهم کردیم که بخش خصوصی بیاید از این شرایط زیر ساخت استفاده کند و در این خدمت‌رسانی به ما کمک کند.

سوال: بخش خصوصی آمادگی دارند؟
لیائی: بله شرکت‌های متعددی در استان‌های مختلف این استقبال را صورت دادند ان‌شاءالله بتوانیم با فرهنگ‌سازی که انجام می‌شود بتوانیم  به بقیه بخش‌های خصوصی پیشنهاد بدهیم که وارد این کار شوند. 

سوال: یک موضوع دیگری که درباره بسته‌های پستی بعضاً مطرح می‌شود و شاید حالا مثلاً نشانی غیردقیق و یا نبودن صاحب بسته در زمان تحویل از علل برگشت خوردن بسته پستی باشد ولی بعضاً این اتفاق افتاد که مثلاً صاحب بسته در آدرس بود نشانی هم دقیق بوده در مقصد هم بوده، اما بحث برگشت خورده این روند را چطور بررسی می‌کنید و به نوعی راستی‌آزمایی می‌کنید؟
لیائی: دلایل متعددی دارد ببینید بر اساس قوانین،  ما موظف هستیم که مثلاً حتماً مرسوله را دست صاحب مرسوله بدیهم مثال می‌زنم ما موردی داشتیم که مثلاً گذرنامه تحویل همسر صاحب مرسوله شده و همسر آن صاحب مرسوله آمده شکایت کرده و گفته که چرا گذرنامه را به دست همسرم دادید باید به خودم تحویل می‌دادید خوب ببینید اینها اتفاقاتی است که ممکن است خیلی بیفتد یا اینکه طرف صاحب مرسوله منزلش نبوده در اختیار حالا لابی یا همسایه یا نگهبان تحویل شده بعداً باعث دلخوری گیرنده مرسوله شده و خوب این اتفاقات طبیعی است که خیلی زیاد می‌افتد آن نکته اولی که شما اشاره کردید بحث عدم استفاده از آدرس‌های درست همین جا انتظارم این است که مردم در ارسال مرسولات پستی شان حتماً حتماً از کد پستی استفاده بکنند این هم باعث راحتی همکاران ما است هم اینکه خیلی دقیق‌تر، راحت‌تر مرسوله دست گیرنده می‌رسد.