به گزارش تجارت گردان به نقل از بازار سرمایه ایران (سنا)، حجت اله صیدی، در بیست و دومین همایش ملی حسابداری ایران، با عنوان حسابرسی و بازار سرمایه، با بیان این‌که می توان به بحث حسابرسی و بازار سرمایه از دو منظر نگاه کرد، گفت: اگر در سطح کلان موضوع را ببینیم، باید گفت مهم‌ترین مسئله اقتصاد ایران، بحث تشکیل سرمایه و رشد اقتصادی است. رشد اقتصادی هم در گرو افزایش تولید ناخالص داخلی است و تولید ناخالص داخلی به سرمایه نیاز دارد. تشکیل سرمایه هم معمولاً در بازار سرمایه صورت می‌گیرد. برای این‌که تشکیل سرمایه در بازار سرمایه صورت بگیرد، لازم است که نظر سرمایه‌گذار جلب شود.

او افزود: دو عامل مورد توجه هر سرمایه‌گذار؛ ریسک و بازده است. بنابراین، برای تشکیل سرمایه در بازار سرمایه، نیاز است که سرمایه‌گذار به اطلاعات لازم برای برآورد ریسک و بازده دسترسی داشته باشد تا بتواند تصویر روشنی از فضا داشته باشد و بعد بر اساس آن تصمیم بگیرد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: مجموعه پژوهش‌هایی که در دنیا انجام شده، نشان می‌دهد هم‌چنان یکی از منابع یا حتی تنها منبع مهم برای تصمیم‌گیری، «گزارش‌های مالی» است؛ یعنی فرایند گزارشگری مالی است که اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذار را فراهم می‌کند. از این منظر است که می‌توان بازار را شفاف و سپس سرمایه‌گذار را جذب و تشویق به ماندن در بازار و تشکیل سرمایه کرد تا در نهایت رشد و توسعه اتفاق بیفتد.

اهمیت سودمندی در گزارشگری مالی

صیدی به بیان این‌که گزارشگری مالی یک فرایند است، توضیح داد: صورت‌های مالی و گزارش‌های مالی نقشی حائز اهمیت در بازار سرمایه دارند. این فرایند با شناسایی رویدادهای مالی شروع و با گزارش حسابرس، که به صورت های مالی اعتبار می‌بخشد، تکمیل می‌شود. در نهایت نتیجه این تلاش‌ها در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. البته در این میان، از سوی دیگر مفهوم مهمی به نام سودمندی گزارشگری مالی هم وجود دارد. همه حسابداران دنبال این هستند که گزارش‌های مالی حداکثر سودمندی را داشته باشد.

او ادامه داد: وقتی بحث سودمندی گزارشگری مالی مطرح می‌شود، یعنی استفاده‌کننده بتواند از روی مجموعه گزارش‌های مالی تصمیم بگیرد که یک سرمایه‌گذاری را انجام بدهد یا ندهد، در یک سرمایه‌گذاری بماند یا نماند، سرمایه‌گذاری در یک بخش را افزایش بدهد یا ندهد. گزارش‌گری مالی ما در خیلی از موارد سودمندی خودش را از دست داده است؛ یعنی با گزارشی که ۱۰، ۲۰ تا ۳۰ بند مشروط دارد، نمی‌توان تصمیم درست و منطقی گرفت و اصلاً نمی‌شود تصویر درستی داشت. این تقصیر کیست؟ تقصیر تمام کسانی است که در فرایند تهیه گزارش‌های مالی دخیل‌اند. ما در سازمان بورس دنبال تحقق هدف ارائه گزارش‌های حسابرسی بدون بند مشروط هستیم، منتهی می‌دانیم این کار زمان می‌برد ولی باید دست به دست هم بدهیم تا این هدف محقق شود.

رئیس سازمان بورس با بیان اینکه در این فرایند عوامل مختلفی دخیل هستند گفت: در مرکز این عوامل شرکت‌ها، نهادهای مالی یا ناشران قرار دارند. ناشر کسی است که باید اولین، مرکزی‌ترین و محوری‌ترین قدم را در مسیر تحقق این هدف بردارد، باید شرکت‌ها اعم از مدیران و هیئت مدیره آن‌ها این کار را انجام دهند. آن‌ها باید اراده دستیابی به گزارش مالی شفاف را داشته باشند؛ گزارش بدون بند مشروط یا گزارش کلین یا به قول آقای دکتر رحمانی، گزارش تمیز و برایش برنامه‌ریزی کنند. حسابدارها و مدیران مالی در این مسیر دخیل‌اند و سیستم حسابداری و گزارشگری نیز دخیل هستند و در کنار همه این ها موضوع مهمی به نام نظام راهبری شرکتی وجود دارد.

او ادامه داد: بدون برقراری نظام راهبری شرکتی که نظامی کارآمد و واقعی باشد، نمی‌توان به گزارش حسابرسی تمیز دست یافت. گزارش تمیز، محصول نهایی است. ما باید ابتدا به نظام راهبری شرکتی اعتقاد داشته باشیم، سپس آن را اجرا کنیم و به مرحله اجرا درآوریم. کمیته حسابرسی باید از افراد متخصص و با دانش کافی تشکیل شود. هم‌چنین، کمیته باید به‌طور صحیح و با اعتماد متقابل تشکیل شود؛ زیرا اگر اعضا دور هم ننشینند و موارد را بررسی نکنند، کمیته نمی‌تواند به درستی کار کند. با منشور و سازوکاری درست باید بتوانند کار کمیته را انجام دهند. بر این اساس، ناشر یا شرکت گزارش‌گر نقش اساسی دارد و در کنار آن‌ها استانداردگذار هم، نقش مهمی ایفا می‌کند.

زنجیره استانداردگذاری در حسابرسی مالی

صیدی در بخش دیگری از صحبت هایش به موضوع استانداردگذاری اشاره کرد و گفت: رکن دوم، در این مسیر نهاد استانداردگذار است. به همت مراجع استانداردگذار و انجمن‌های حرفه‌ای، استانداردهای خوبی در ایران داریم اما واقعیت این است که هنوز نقص‌های زیادی به‌ویژه در استاندارد ارزش منصفانه داریم و مخصوصاً در نظام بانکی و مالی، بیمه‌ها و نهادهای مالی این مسئله دیده می شود.

او افزود: رکن سوم انجمن‌های حرفه‌ای هستند؛ انجمن‌های حرفه‌ای حسابداری و حسابرسی باید کمک کنند تا این کار به‌درستی انجام شود. سازمان حسابرسی و جامعه حسابداران رسمی نقش بسیار مهمی در این حوزه دارند. نهادهای ناظر از یک طرف نظارت بر استانداردها را انجام می‌دهند و از سوی دیگر بر استفاده‌کنندگان و منتشرکنندگان نظارت دارند. همه نهادهای ناظر از جمله سازمان بورس و بانک مرکزی باید هر کاری که از دستشان برمی‌آید در حوزه مسئولیتشان انجام دهند. ما در سازمان بورس و بانک مرکزی باید مسئله نظام راهبری شرکتی را جدی بگیریم. ضوابط و نظارت بر اجرای آن را باید جدی بگیریم. باید حسابرسان بتوانند درباره نظام راهبری شرکتی اظهار نظر کنند. البته این کار زمان‌بر است و نمی‌توان گفت که به سادگی انجام می‌شود؛ باید کار کنیم تا تصویر دقیقی از این‌که چقدر نظام راهبری شرکتی در یک شرکت مستقر است، به دست آید. نهایتاً نهادهای آموزشی مانند دانشگاه‌ها باید وارد عمل شوند تا هم پژوهش رواج پیدا کند و هم آموزش برای مدیران، تهیه‌کنندگان صورت‌های مالی، سرمایه‌گذاران و استفاده‌کنندگان افزایش یابد. سطح دانش خود حسابرسان نیز باید بالا برود. من فکر می‌کنم در پایان میزگردهای این همایش، یک دستورالعمل یا بیانیه یا قطعنامه‌ای در اختیار داشته باشیم که چراغ راه ما باشد.