محمد جعفر عابدی نژاد در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره وضعیت کنونی صنعت بانکرینگ کشور اظهار کرد: به رغم موارد مندرج در قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر حمایت از توسعه صنعت بانکرینگ، متأسفانه این حمایتها به اندازه کافی صورت نگرفته است.
وی افزود: بند «ب» ماده ۴۸ قانون برنامه ششم توسعه میگوید سهم ایران از بانکرینگ منطقه باید به ۵۰ درصد برسد؛ اما متأسفانه این عدد در حال حاضر زیر ۵ درصد است که به دلایل مختلف این اتفاق رخ داده است؛ از جمله این دلایل میتوان به «عدم حمایت لازم از طرف دولتهای مجری قانون برنامه ششم توسعه»، «برخی شرایط تحریمی»، «قوانین IMO (سازمان جهانی دریانوردی) مبنی بر الزام به استفاده از سوخت کم سولفور از سوی کشتی ها» و… اشاره کرد.
این فعال صنعت بانکرینگ تأکید کرد: سهم ما از بانکرینگ منطقه در سال ۱۳۹۴ حدود ۴.۵ میلیون تن سوخت کشتیها بود اما در پایان سال ۱۳۹۹ این سهم به ۸۰۰ میلیون تن کاهش یافت؛ پیش بینی میشود تا پایان سال جاری هم به همین رقم (۸۰۰ میلیون تن سوخت کشتی) یا حتی کمتر از آن برسیم.
به گفته عابدی نژاد، در بندر فجیره سالانه ۴۸ تا ۵۰ میلیون تن سوخت بانکرینگ میشود.
فقط در بندر شهید رجایی امکان سوخت رسانی به کشتیها را داریم / چرا در بندر امام بانکرینگ نداریم؟
دبیر انجمن بانکرینگ ایران درباره اینکه در کدام بنادر جایگاههای بانکرینگ داریم، اضافه کرد: عمده عملیات بانکرینگ در بندر شهید رجایی انجام میشود؛ بخش کوچکی هم در بندر عسلویه داریم.
عابدی نژاد درباره اینکه چرا علی رغم بالا بودن تعداد کشتیهای حامل کالای اساسی ورودی به بندر امام خمینی (ره) که به بیش از ۲۰۰ فروند در سال میرسد، اما در این بندر بانکرینگ نداریم؟ گفت: چون کشتیها مجبورند برای سایر خدمات جانبی از جمله تأمین غذا یا سایر نیازهای خود در دیگر بنادر جنوبی خلیج فارس پهلوگیری کنندو در هر بار پهلوگیری، هزینه پرداخت کنند، لذا برای دریافت سوخت کشتی خود به بنادر جنوبی خلیج فارس مراجعه میکنند.
وی در خصوص نقش صنعت بانکرینگ در افزایش درآمدهای ارزی کشور گفت: این صنعت یکی از مهمترین صنایع دریایی است که نقش مهمی در اشتغالزایی، امنیت ملی، توسعه حمل و نقل دریایی و رونق بنادر دارد؛ ایران پتانسیل بسیار بالایی برای توسعه صنعت بانکرینگ دارد.
بانکرینگ فقط سوخت رسانی نیست
عابدی نژاد با بیان اینکه صنعت بانکرینگ به تنهایی سوخت رسانی مستقیم به کشتیها نیست، یادآور شد: این صنعت شامل خدمات جانبی به کشتیها هم میشود؛ این خدمات جانبی شامل تأمین ابزار و قطعات کشتی، تعمیرات شناورها، تأمین آب و غذا و تأمین خدمه کشتی هاست که تمامی این خدمات هم در بنادر و هم روی دریا امکان ارائه دارند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر اگر سیستم عرضه مستقیم سوخت به کشتیها را بتوانیم توسعه و صنعت بانکرینگ را گسترش دهیم، از طریق این سوخت رسانی، علاوه بر ایجاد اشتغال، کشور تا حد زیادی از فروش نفت خام بی نیاز میشود؛ چرا عرضه فرآوردههای نفتی، درآمدزایی بسیار بیشتری نسبت به فروش نفت خام دارد.
بندر فجیره در غیاب ایران توانست هاب بانکرینگ منطقه شود
دبیر انجمن بانکرینگ ایران در خصوص جایگاه ایران در منطقه و نحوه رقابت بانکرینگ ایران با بنادر امارات تصریح کرد: متأسفانه عدم حمایت از صنعت بانکرینگ از سوی دولتها در سالهای گذشته سبب شده تا ایران نسبت به رقبای منطقهای جایگاه ضعیفتری داشته باشد؛ بندر فجیره هم از این فرصت استفاده کرد و توانست رتبه اول منطقه و دوم دنیا در صنعت بانکرینگ را به خود اختصاص دهد.
وی خاطرنشان کرد: عدم حمایت دولتها علی رغم وجود تأکیدات قانونی باعث شده تا صنعت بانکرینگ ایران توسعه پیدا نکند؛ اگر به همین روند ادامه دهیم، دیگر توان رقابتی با بنادر جنوبی خلیج فارس را از دست خواهیم داد.
عابدی نژاد درباره تأثیر توافقهای بین المللی بر توسعه صنعت بانکرینگ گفت: با توجه به شرایط بسیار خوبی که در جزیره قشم و بنادر ایران برای ارائه خدمات به کشتیها داریم، در صورتی که دولت وظایفی که در قانون برنامه ششم توسعه به آن تصریح شده را عمل کند، قطعاً توافقهای بین المللی میتواند با توجه به جایگاه استراتژیک ایران در منطقه پر تردد کشتیها در خلیج فارس، به سرعت شرایط رقابت با سایر بنادر منطقه را به سود ایران تغییر دهد.
زنگنه دستور داد تا نرخ سوخت بانکرینگی ارزانتر از صادراتی باشد ولی شرکت نفت عمل نکرد
وی درباره قیمت گذاری سوختی که در عملیات بانکرینگ به کشتیها ارائه میشود افزود: در زمان مدیریت زنگنه در وزارت نفت، قرار شد قیمت گذاری سوخت بانکرینگی با سوخت صادراتی متفاوت باشد؛ وزیر سابق نفت به شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد که نرخ سوخت بانکرینگی ارزانتر از سوخت صادراتی باشد تا با تخفیفی که داده میشود، کشتیهای بیشتری به بنادر ایران برای سوخت گیری بیایند اما در عمل این اتفاق نیفتاد و شرکت نفت سوخت بانکرینگی را تقریباً با همان قیمت سوخت صادراتی عرضه میکند.
دبیر انجمن بانکرینگ ایران بیان کرد: این در حالی است که در صادرات فرآوردههای نفتی به یک باره بین ۳۵ تا ۵۰ هزار تُن سوخت به صورت کارگو در کشتی نفتکش بارگیری میشود و درنتیجه هزینههای آن به شدت کمتر از سوخت گیری کشتی هاست چون در بانکرینگ، سوخت به صورت خرده فروشی و ۲۰۰ تا ۳۰۰ تن در کشتیهای تجاری پمپااژ میشود که علاوه بر هزینه پهلوگیری کشتی که به اپراتورهای بندری پرداخت میشود، هزینههای شوتینگ سوخت به کشتی به اضافه هزینههای انبار سوخت هم به آن اشافه میشود که سبب میشود تا حاشیه سود فعالیت بانکرینگ به شدت کاهش یابد.
وی تعداد شرکتهای عضو انجمن بانکرینگ در ایران را ۹ شرکت عنوان و اظهار کرد: چند شرکت دیگر اخیراً مجوز از وزارت نفت گرفتهاند اما هنوز فعالیتی ندارند.