به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، واژه شهادت در همه فرهنگ‌ها، یادآور ارزش‌های انسانی است، مفهوم شهادت یعنی مرگ آگاهانه در راه هدفی مقدس و برای درک آن، لازم است که شخص، هدف مقدسی را بشناسد و به آن ایمان داشته باشد، این هدف گاهی وطن است و گاهی مذهب و گاهی انسانیت، هر چه نام داشته باشد؛ ایران سرزمینی است که شهیدان بسیاری را در آغوش خاک دارد.
کتاب‌ها این هفته از مفهوم شهادت می‌گویند.
روایت‌هایی از شهادت و هنر
هنر، زمانی که کلمات از توصیف مفاهیم بازمی‌مانند، به میدان می‌آید، اینگونه است که هر چه مفاهیم عمیق‌تر باشند، هنر بیشتر به چشم می آید و وارد موضوع می شود.
کتاب پاره‌های انسان شناسی جنگ و شهادت، مجموعه‌ای از مقالات درباره بازنمایی شهادت در ادبیات، هنرهای تجسمی و نیز فرهنگ و هنر عامه است که به بررسی آن از دیدگاه نشانه شناسی، پدیدارشناسی و زیبایی‌شناسی پرداخته و با نگاهی متفاوت، این موضوع را روایت می‌کند.
در این کتاب ۹ مقاله شامل هشت مورد ترجمه و یک تألیف در کنار هم قرار گرفته‌اند.
در مقاله اول، شهادت در فرهنگ سیاسی ایرانیان، پیشینه مفهوم شهادت در ادبیات کلاسیک و معاصر و دیدگاه روشن‌فکران معاصر ایرانی بررسی شده است.
مقاله دوم، خاطرات رستگاری‌بخش: پرتره‌نگاری در مراسم یادبود، به بررسی پیشینه پرتره‌نگاری در سنت شیعی و تداوم آن در دفاع مقدس پرداخته است.
هنر دیواری در ایران پس از انقلاب عنوان مقاله سوم این مجموعه است که در آن سنت دیوارنگاری در ایران بعد از انقلاب و تطورات و نسبت آن با قدرت با بررسی نمونه‌هایی از آن در شهر تهران از سوی نویسنده تحلیل شده‌است.
در مقاله چهارم، پوسترهای ایرانی دربارۀ جنگ ایران و عراق، نیز سه پوستر از مجموعه پوسترهایی که در زمانه جنگ از سوی هنرمندان ایرانی تهیه شده‌اند از طریق نوعی نشانه‌شناسی و زیبایی‌شناسی انتقادی بررسی شده‌اند.
مقاله پنجم مطالعات تمثیل‌شناسی بر روی پیکر شهدا، شش پوستر از پوسترهای انقلاب و دفاع مقدس را که مربوط به قبل، حین و بعد از انقلاب بوده را به صورت تطبیقی تحلیل و بررسی کرده است.
در مقاله ششم، نقاشی‌های مربوط به جنگ و سفر زیارتی در ایران، نقاشی‌های دیواری ناصر پلنگی در مسجد جامع خرمشهر، که از مناطق زیارتی کاروان‌های راهیان نور در ایران است، به صورت تطبیقی با نقاشی‌های دهه بیست در آلمان پس از جنگ جهانی اول بررسی شده است.
مقاله هفتم تفاوت‌ها در نحوه نمایش تصاویر شهدا در فضاهای خصوصی و عمومی جنوب تهران، به بررسی تطبیقی دیوارنگاره‌ها و بیلبوردهای منطقه علی‌آباد (خزانه) در جنوب تهران با آلبوم‌های خصوصی و فضاهای خانوادگی خانواده شهدا پرداخته است.
مقاله هشتم تلخیصی از کتاب نفیس راز جعبه آئینه است که در آن نویسنده با رویکردی انسان‌شناختی و با روش نشانه‌شناسانه به بررسی جعبه آئینه‌های مزار شهدا در جامعه ایرانی پرداخته است. در مقاله آخر، موزۀ شهدا در تهران، تجسم خاطرات در ایران پس از انقلاب، نیز کارکردهای فرهنگی و اجتماعی موزه شهدا و تفاوت‌های آن با مفهوم مألوف موزه مدرن بررسی شده است.
کتاب پاره های انسان شناسی جنگ و شهادت به کوشش و ترجمه میثم مهدیار و سیروس ذوالفقاری، در ۳۳۶ صفحه توسط انتشارت سوره مهر منتشر شده است.
شریعت اسلام به دستور صریح پیامبر اکرم (ص)، بر اساس قرآن و سنت اهل بیت (ع)، بنا شده است، برای یافتن مفهومی این مطلب، می توان به کتاب خدا و روایات استناد کرد.
کتاب از جهاد تا شهادت در قرآن و روایت، تلاشی برای یافتن همین مفهوم از نظر شریعت است. این کتاب پس از مقدمه ناشر و مؤلف، ۴ فصل دارد.
فصل اول، با عنوان اهمیت و فضیلت جنگ و جهاد، به بررسی آن از دید الهی می پردازد و آداب جنگ و جهاد که در قرآن وروایات به آن پرداخته شده است را بازگو می کند.
فصل دوم، با عنوان سیمای رزمندگان جهاد در راه خدا، به تعریف قرآن و روایت از آنان که در راه خدا مبارزه می کنند، می پردازد.
در فصل سوم که سیمای شهادت نام دارد، مرگ و شهادت و سرانجام مردان الهی توضیح داده شده است.
فصل چهارم و پایانی کتاب، سیمای شهید از نکته هایی که در قرآن درباره شهید آمده سخن می گوید و به بررسی مفهوم شهید می پردازد.
کتاب از جهاد تا شهادت در قرآن و روایت، نوشته محمدامین پورامینی است که در ۲۵۶ صفحه توسط دفتر انتشارات اسلامی به بازار کتاب عرضه شده است.
چگونه از شهدا روایت کنیم؟
برای بسیاری از نویسندگان، شاید این سوال مطرح باشد که چگونه از شهادت، روایت کنیم، کتاب بایسته های روایت، ناگفته های شهادت، این سوال را پاسخ می دهد.
این کتاب دو بخش دارد، در بخش نخست از منظری اعتقادی و با بهره‌گیری از روایات به بررسی اهمیت و ابعاد شهادت و مقام شهید فراتر از آنچه عقل بشر به آن راه دارد پرداخته شده و دیدگاه اهل‌بیت (ع) در مورد شهید حقیقی، رابطه بین عشق حقیقی و شهادت و برخی دیگر از زوایای مهم معنوی در این زمینه منعکس شده است.
در بخش دوم به بررسی بایسته‌های روایتگری از شهیدان و تجزیه و تحلیل حالات آنان پرداخته شده و نکاتی که باید در تدوین زندگی‌نامه شهیدان، سیره رفتاری آنان در جبهه و جامعه و تبیین دقیق وقایع مربوط به جبهه و جنگ رعایت شود، بیان و به برخی از تحریفات صورت گرفته در زمینه روایتگری نیز اشاراتی شده است
کتاب بایسته های روایت ناگفته های شهادت، به قلم احمدرضا ابراهیمی، در ۱۲۰ صفحه توسط انتشارات روایت سیره شهدا منتشر شده است.
۱۳۵۲
