محیط بانی شغل پرخطری است، جنس این شغل به گونه ای است که همیشه با افراد اسلحه به دست سر و کار دارند از این رو به گفته فرمانده یگان حفاظت محیط زیست محیط بانی شغلی است که همیشه درهای شهادت به روی آن باز است.
اوایل هفته بود که صدای شلیک دو شکارچی غیر مجاز کام محیط زیست کشور را تلخ کرد، خبر کوتاه بود اما دربرگیری آن به حدی زیاد که تا مدتی جامعه محیط زیست را به شوک برد، متن خبر این بود بر اثر تعقیب و گریز بین افراد ناشناس و محیط بانان که در تعقیب یک خودروی نیسان در منطقه حفاظت شده فیله خاصه استان زنجان بودند، دو نفر از محیط بانان ایثارگر به نام های مهدی مجلل و میکاییل هاشمی بر اثر اصابت گلوله سلاح جنگی، به درجه رفیع شهادت نائل آمدند، با شهادت این دو تن تعداد محیط بان شهید در کشور به ۱۴۴ شهید رسید.
اما سوال این است که پروسه شهادت محیط بانان تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و تا چه زمانی باید شاهد به خاک افتادن افراد دلسوز و بی گناهی باشیم که به جرم حفاظت از محیط زیست کشور به عنوان سرمایه ملی جان شیرین خود را از دست می دهند، مادران بی فرزند، زنان بیوه و کودکان بی پدر می شوند که سرهنگ جمشید محبت خانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: محیط بانی جزو مشاغلی است که در شهادت همیشه به روی آن باز است، بنابراین نمی توان گفت که این دو محیط بان آخرین شهید عرصه محیط زیست هستند، این شغلی است که همیشه افراد مقابلشان مسلح هستند، الان مگر پلیس شهید نمی دهد ؟ ناجا مرتب شهید می دهد مگر می توانند جلوی شهادت را بگیرند، جنس برخی شغل ها طوری است که نمی توان شهادت را در آن به صفر رساند اما قطعا می توان با اقداماتی آنرا کم کرد.
وی درباره نقش قانون حمایت از محیط بانان در کاهش این پروسه توضیح داد: قانون حمایت از بیمه محیط بانان تصویب شد تا اگر محیط بانی در رویارویی با متخلفان در به کارگیری سلاح درست عمل کرد و فرد متخلف کشته شد؛ به اعدام محکوم نشود، تا پیش از این وقتی محیط بانی شهید می شد خانواده محیط بان شهید هیچ مزایایی دریافت نمی کرد اما دو سال است که هم محیط بانان و هم خانواده آنها بیمه عمر شده اند، به عنوان مثال بیمه به هر کدام از خانواده این دو شهید نزدیک به ۵۰۰ میلیون تومان پول پرداخت می کند.
محبت خانی افزود: وقتی که فرد مقابل محیط بان، شکارچی غیر مجاز است قطعا با چاقو و یا اسلحه وارد منطقه می شود، البته حتی در این شرایط هم محیط بان نمی تواند بدون مقدمه شلیک کند و فرد را هدف قرار دهد فقط به این بهانه که چون با اسلحه وارد منطقه حفاظت شده است پس من هم او را زدم، بنابراین باید اول برای دستگیری اقدام کند، ایست بدهد تا بایستد، زمانی می تواند شلیک کند که ببیند شکارچی دارد شلیک می کند، در واقع شکارچی با رفتار خود تکلیف محیط بان را روشن می کند.
وی ادامه داد: قانون اجازه نمی دهد چون سلاح دست محیط بان است پس باید شلیک کند اما شکارچی ممکن است بزند و ممکن است نزد، مانند حادثه دو روز پیش که زدند و دو محیط بان را شهید کردند، در واقع محیط بان در آخرین مرحله می تواند شلیک کند بنابراین نمی توان گفت که می توانیم شهادت را به صفر برسانیم این شغلی است که در شهادت به روی آن باز است.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: باید همه برنامه ریزی ها به سمتی باشد که درگیری ها و شهادت کمتر شود که آموزش محیط بانان یکی از آنهاست و نقش مهمی در کاهش این روند دارد و جزو برنامه های اصلی سازمان است که در این راه هزار و ۵۰۰ محیط بان آموزش دیدند، دومین راهکار جمع آوری سلاح های غیر مجاز است که باید در برنامه داشته باشیم و یگان حفاظت این کار را با جدیت دنبال می کند به طوری که سلاح های غیر مجازی که سال ۹۸ و ۹۹ توسط یگان حفاظت محیط زیست کشف شد بسیار بیشتر از سال های ۹۶ و ۹۷ بوده است.
وی گفت: سال گذشته در صید غیر مجاز آبزیان ١٧ درصد، شکار غیر مجاز پرندگان ٨ درصد، شکار غیر مجاز پستانداران ١۵ درصد، زنده گیری پرندگان ٣٩ درصد، زنده گیری پستانداران ٣٧درصد و شروع به شکار و صید ١٠ درصد، کشف اسلحه شکاری ٣٣ درصد، کشف ادوات ٢۴ درصد، آلودگی زیست‌محیطی ٣٩ درصد، متخلفان دستگیر شده ١٨ درصد و تعداد پرونده های قضایی ٣٨ درصد کاهش داشته است.
محبت خانی درباره کاهش تخلفات اظهار داشت: سازمان محیط زیست تقویت شده و همه جانبه از محیط بانان حمایت می کند از این رو جرات متخلفان برای حضور در مناطق تحت مدیریت سازمان کم شده، همه این موارد در کنار هم باعث شده تا شاهد کاهش تخلفات در این عرصه باشیم اما اینکه شهادت و یا زخمی شدن محیط بانان به صفر برسد ممکن نیست، یعنی تا زمانی که شکارچی مسلح غیر مجاز وارد مناطق بشود نمی توان گفت که محیط بانی شهید نمی شود، این زمانی است که دیگر شکارچی غیر مجاز مسلح نداشته باشیم، هر وقت بتوان گفت که این چه زمانی اتفاق می افتد من هم آن زمان به عنوان فرمانده محیط بانی می توانم بگویم که دیگر محیط بانی شهید نمی شود.
وی تاکید کرد: یکی از راههای اساسی فرهنگ سازی است تا دیگر شکارچی غیر مجاز نداشته باشیم، در دو سال گذشته هم به نظر می رسد وضعیت بهتر شده و مردم محیط بان و محیط زیست را بیشتر شناختند و به اهمیت محیط زیست پی بردند که نتیجه اقدامات صورت گرفته در راستای فرهنگ سازی است، البته این کارها زمان بر است.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: شواهد نشان می دهد که تعداد شهدا هم روند کاهشی دارد حتی روند برخورد با طرف مقابل هم کاهشی شده این در حالی است که ما افزایش کشفیات داشتیم یعنی تعداد پرونده ها و دستگیری ها بیشتر شده است بنابراین عملا روی کاغذ باید تعداد شهدا بیشتر می شد اما کمتر شده است.
وی درباره اینکه گفته شده که شکارچیان به این دو محیط بان تیر خلاص زده اند گفت: اینکه گفته می شود تیر خلاص زده اند نیاز به بررسی دارد، البته جسد محیط بانان نشان می دهد که تیر به سرشان خورده است، من که عکس ها را دیدم تیر به سرشان خورده بود اما اینکه تیر خلاص بوده نیاز به بررسی دارد اما نامرد بودن این افراد همین بس که برای ۱۰ کیلو یا ۲۰ کیلو گوشت آدم می کشند این مشخص است که مشکل روانی دارند.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: یکی از راه های پیشگیری این است که خیلی سریع مثلا در مدت یک هفته حکم اعدام این افراد صادر و وسط میدان زنجان حکم اجرا شود، دستگاه قضایی در این میان نقش بسزایی دارد، رییس سازمان محیط زیست نیز با رییس قوه قضاییه مکاتبه کرد تا با جدیت موضوع را پیگیری کند.
وی درباره اینکه اکنون شاکی این شکارچیان کیست، گفت: این گونه پرونده ها که فرد کارمند است، هم سازمان و هم خانواده مدعی است بنابراین فقط رضایت خانواده و یا فقط رضایت سازمان نیست بلکه هر دو باید رضایت دهند، اگر درگیری شخصی باشد شاکی فقط خانواده است اما زمانی که حین ماموریت و فرد در لباس وظیفه باشد سازمان محیط زیست هم شاکی محسوب می شود، بنابراین اگر زمانی خانواده شکایت خود را پس بگیرد اما سازمان رضایت ندهد حکم این افراد از اعدام به حبس تغییر می کند، اما اگر سازمان رضایت بدهد اما خانواده رضایت ندهد حکم همان اعدام خواهد بود یعنی قصاص دست خانواده است چون اولیا دم هستند.
