به گزارش خبرنگار تجارت گردان، «محمدحسین غزل» در سمینار بهبود و افزایش تولید در میادین نفت و گاز، با بیان اینکه برای کار روی این ۴۰ میلیارد بشکه باقی‌مانده باید به سمت فناوری‌های نوین حرکت کرد، اظهار داشت: یکی از فناوری‌هایی که قطعاً می‌تواند کمک‌کننده باشد، بحث «فراکینگ» یا «شکاف‌هیدرولیکی» و روش‌های نوآورانه‌ای است که به‌ویژه برای استخراج بخشی از نفت به‌دام‌افتاده کاربرد دارد.

وی با اشاره به سابقه عملیات شکاف‌هیدرولیکی در دنیا، گفت: اولین مطالعات در این زمینه به سال ۱۹۳۰ و اولین عملیات به سال ۱۹۴۷ برمی‌گردد. از سال ۱۹۸۰ این عملیات‌ها بیشتر شده و تاکنون حدود یک میلیون و هشتصد هزار عملیات شکافی در دنیا انجام شده است.

غزل با اشاره به تاریخچه این عملیات در ایران گفت: اولین عملیات شکاف‌هیدرولیکی بعد از انقلاب در سال ۱۳۷۲ انجام شد که ناظر این عملیات بودم. دو عملیات بعدی نیز انجام شد که یکی با طراحی داخلی و دیگری توسط یک شرکت خارجی بود که متأسفانه آن عملیات به دلایلی ناموفق بود.

معاون مدیر امور فنی مناطق نفتخیز جنوب با اشاره به ضرورت افزایش ضریب بازیافت مخازن به‌ویژه در سازندهای کربناته مانند «بنگستان»، خاطرنشان کرد: عمده مخازن ما در این سازند، ضریب بازیافت پایینی در حدود ۱۰ درصد دارند. درحالی‌که مخازن سازند «آسماری» در میادینی مثل اهواز، ضریب بازیافت بالاتری حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد دارند. بنابراین باید کار زیادی روی افزایش برداشت از مخازن «بنگستان» انجام دهیم.

وی اهداف عملیات شکاف‌هیدرولیکی را شامل افزایش تولید، بهبود شاخص‌های بهره‌برداری و رفع آسیب‌های سازنده عنوان کرد و گفت: معمولاً تصور می‌شود این عملیات فقط برای مخازن با نفوذپذیری پایین مناسب است، اما این‌طور نیست. حتی در مخازن با نفوذپذیری بالا نیز با این روش می‌توان زمان رسیدن به تولید انباشته مورد نظر را کاهش داد و سریع‌تر به هدف رسید.

غزل تأکید کرد: نکته کلیدی این است که صرفاً ایجاد شکاف، کار نهایی ما نیست. در مخازن «بنگستان»، سیستم «برداشت مصنوعی» نقش اصلی را بازی می‌کند. بنابراین باید از تلفیق «برداشت مصنوعی» و «شکاف‌هیدرولیکی» استفاده کنیم؛ همان‌طور که در دنیا مرسوم است و در زمان تکمیل چاه، همزمان با عملیات شکاف، پمپ درون چاهی نیز نصب می‌کنند تا تولید حفظ شود.

وی انتخاب چاه مناسب و طراحی دقیق عملیات را از عوامل کلیدی موفقیت برشمرد و گفت: گاهی در چاه یا جای نامناسب، حتی با اعمال فشار هم نمی‌توان شکاف مناسبی ایجاد کرد یا ارتباط مؤثری برقرار نشد که تجربه آن را داریم. طراحی عملیات، انتخاب سیالات مناسب و نظارت در حین اجرا بسیار مهم است. تیم طراحی باید آن‌قدر چابک باشد که در مرحله اولیه عملیات (مینی‌فرک) بتواند با رسیدن به فشار شکست واقعی، طرح را بازنگری و برنامه را اصلاح کند.

وی در پایان بر لزوم استفاده از تجهیزات و مواد مناسب از جمله پروپان‌های با کیفیت، پاکننده‌های مناسب و مخازن ذخیره سازی سیالات تأکید کرد.