توسعه پارس جنوبی در ایران از اواخر دهه ۷۰ شمسی آغاز شد، در آن زمان ایران در تلاش بود تا تولید گاز از این میدان مشترک را آغاز کند و توسعه دهد. اوایل دهه ۸۰ قرار شد تا توتال توسعه فاز ۱۱ را بر عهده بگیرد و فشارافزایی را نیز در دستور کار قرار دهد. اما کار روی ریل قرار نگرفت و در نهایت، توتال سال ۱۳۸۸ از ایران رفت. در همان زمان مذاکرات با چین آغاز شد، این بار هم به دلایلی در سال ۱۳۹۱ چین نیز از این طرح خارج و در آن زمان مذاکره با  شرکت‌های داخلی مانند پترو ایران، تاسیسات دریایی و پترو پارس انجام شد.

در نهایت در شهریورماه ۱۳۹۱، عملیات توسعه فاز ۱۱ به شرکت پتروپارس واگذار شد اما با توجه به اولویت‌بندی صورت گرفته در زمینه توسعه فازهای پارس جنوبی و با توجه به محدودیت مالی موجود، پترو پارس از این پروژه خارج شد. توسعه این فاز البته به جز برداشت گاز مانند سایر فازها، هدف مهم‌تری را پیگیری می‌کرد. از همین رو با تدوین قراردادهای جدید نفتی و اجرایی شدن برجام، ‌دوباره ایران با توتال و سی‌ان‌پی‌سی چین وارد مذاکره شد و این بار تاکید کرد که برای ادامه کار، پتروپارس به عنوان شریک ایرانی در کنار آنها خواهد بود.

خروج آمریکا از برجام و تحریم‌های یک جانبه این کشور اما باعث شد تا دوباره توتال از توسعه فاز ۱۱ عقب‌نشینی کند و کار به چینی‌ها سپرده شود. چینی‌ها نیز بعد از تعلل فراوان، از این قرارداد خارج شدند تا کار توسعه از ابتدای سال ۱۳۹۸ ‌به پتروپارس ایرانی واگذار شود. در آذر ماه سال ۱۳۹۹ قرار شد تا ۷۰ میلیون دلار برای توسعه فاز ۱۱ تخصیص یابد و این پروژه با اولویت ۷۰ درصد بخش داخلی پیش برود اما در نهایت آنطور که مسوولان وقت اعلام کردند، تولید گاز از فاز ۱۱ پارس جنوبی که یکی از وعده‌های سال ۱۴۰۰ وزیر نفت دولت قبل بود و قرار بود در نیمه نخست سال ۱۴۰۰ محقق شود، به نیمه دوم سال ۱۴۰۰ یعنی زمان فعالیت دولت سیزدهم موکول شد.

به ثمر نشستن این فاز تاکنون اتفاق نیفتاده اما به‌تازگی خبرهایی در خصوص آغاز تولید از این فاز شنیده می‌شود، آنطور که محسن خجسته مهر – مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، به‌تازگی به ایسنا گفته توسعه فاز ١١ پارس جنوبی به عنوان اقدامی کار آمد و منحصر به فرد بوده و به‌زودی تولید از فاز ١١ پارس جنوبی آغاز می‌شود.

وی در گفت‌وگویی دیگر اعلام کرد: در سال‌های گذشته نیز در اذهان این‌گونه متبادر می‌شد که تنها خارجی‌ها می‌توانند توسعه این فاز را به‌عهده بگیرند، اما از ویژگی‌های شرکت ملی نفت ایران در دولت سیزدهم این بود که توسعه این میدان از سوی شرکت‌های ایرانی آغاز شد و در مهرماه سال ۱۴۰۱، تصمیم گرفتیم چهار حلقه چاه را با قید فوریت در موقعیت فاز ۱۱ حفاری کنیم و تولید زودهنگام داشته باشیم و اکنون حفاری چهار حلقه چاه در فاز ۱۱ پارس جنوبی تکمیل و خطوط لوله زیردریایی آن نیز احداث شده است، همچنین بخش‌های مربوط به سه‌پایه مشعل و بریج در حال نصب است.

به گفته مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، برای اینکه بتوانیم گاز را از فاز ۱۱ پارس جنوبی به‌صورت زودهنگام تولید کنیم، نیازمند سکوی بهره‌برداری بودیم. درمجموع طرح‌های بالادستی در شرکت ملی نفت ایران بین پنج تا هفت سال زمان می‌برد، اما برای کاهش زمان بهره‌برداری از فاز ۱۱، به جای ساخت سکو که سه سال زمان نیاز داشت، استفاده از سکوی ۱۲c را که تولید از آن متوقف شده بود، در دستور کار قرار دادیم و تصمیم گرفتیم این سکو را از موقعیت پیشین خود به موقعیت فاز ۱۱ پارس جنوبی جابه‌جا کنیم.

طبق اعلام خجسته مهر این سکو بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین سکوی موجود در عسلویه است و جابه‌جایی آن نیازمند شناور اوشنیک بود، اما شناور اوشنیک در دولت گذشته به یکی از کشورها برای پنج سال اجاره داده شده بود. یک کار حقوقی و پیگیری دیپلماتیک شش ماهه انجام شد و موفق شدیم شناور اوشنیک را به کشور برگردانیم. از سوی دیگر ما در کشور تجربه جابه‌جایی سکو از دریا به دریا را نداشتیم و این نیازمند این بود که یک مشاور بین‌المللی حضور یابد و بر نحوه جابه‌جا کردن این سکو را نظارت کند، اما به‌دلیل تحریم مشاوری حاضر نشد و همین مسئولیت را متخصصان و کارشناسان ایرانی به عهده گرفتند. بنابراین با انجام اقدام‌های اولیه و برش پایه‌های سکو، شناور اوشنیک سکوی فاز ۱۲ را بلند کرد و روی شناور قرار داد و قرار است به زودی این سکو نصب شود که با استقرار آن، آماده بهره‌برداری از فاز ۱۱ می‌شویم.

تولید گاز از چهار حلقه چاه در فاز ۱۱ پارس جنوبی سال ۱۴۰۲ آغاز می‌شود و در کنار آن نیز از سال ۱۴۰۰ سفارش‌گذاری ساخت یک سکوی دیگر و جکت دیگر را انجام داده‌ایم تا بلافاصله با حفاری‌های جدید، فاز ۱۱ به توسعه تکمیلی برسد. هدف تولید نهایی از این فاز پارس جنوبی مانند فازهای استاندارد دیگر روزانه ۵۶ میلیون مترمکعب است که به ۵.۷ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد.

دو ردیف پالایشگاه گازی فاز ۱۴ پارس جنوبی به مرحله شیرین‌سازی رسیده و توسعه میدان مشترک بلال که در ادامه میدان گازی پارس جنوبی قرار دارد نیز آغاز شده است. روزانه بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب گاز از پارس جنوبی برداشت می‌شود وبرداشت بیش از ۷۰ درصد گاز کشور از این میدان مشترک است، اکنون ۲۷ میلیارد دلار پروژه در بخش بالادست منطقه پارس جنوبی در حال اجرا بوده همچنین یکی از سکوهای گازی میدان پارس جنوبی که از سال ۹۴ معطل مانده و تولید آن متوقف شده بود، کار ترمیم چاه‌های آن توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا آغاز شده است.

بر این اساس، با توسعه میدان کیش و توسعه ۱۳ میدان گازی در بخش خشکی و دیگر میدان‌های پرشمار در سال‌های آینده ۵۰۰ میلیون مترمکعب به تولید گاز کشور افزوده می‌شود.