سیستم های آتش نشانی و تجهیزات مرتبط با آن یکی از اصلی ترین تجهیزات در بالابردن ضریب امنیت در اماکن مختلف صنعتی و اداری است. آتش نشانان می توانند خطرات و خسارت ناشی از آتش سوزی را به صورت چشمگیری کاهش دهند. یکی موثرترین ابزار آتش نشانان در حوادث، آب بوده که وجود آن در افزایش سرعت عمل آتش نشانان و اطفای سریع تر آتش تاثیر دارد.
حال شرکت فجر انرژی خلیج فارس به عنوان تامین کننده آب آتش نشانی شرکت های منطقه اقتصادی پتروشیمی شناخته می شود. منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، قطب صنعت پتروشیمی نیازمند آب آتش نشانی است و این موضوع یکی از حیاتی ترین بخش های ایمنی و آتش نشانی شرکت های این منطقه به شمار میرود.
از این رو اطمینان از عملکرد مناسب خطوط لوله تامین کننده آب آتش ­نشانی به منظور افزایش ایمنی شرکت های منطقه از اهمیت شایانی برخوردار است. خوردگی داخلی لوله­ های آب صنعتی از جمله آب­های خنک کننده و آتش ­نشانی به عنوان یکی از معضلات صنعتی مطرح بوده و همواره کنترل آن­ها با توجه به اهمیت موضوع مد نظر بوده است.
عامل اصلی این تخریب­ها، عدم کنترل و نگهداری مناسب سیستم ­ها از دیدگاه خوردگی بوده که هزینه­ های هنگفتی را به صنعت تحمیل می­کند. عواملی مانند دمای آب، pH ، سرعت جریان ، ترکیب شیمیایی و از همه مهمتر مقدار اکسیژن حل شده در آب، در میزان خوردگی داخلی ناشی از آب تاثیر گذار است.
سطح داخلی خطوط لوله آب آتش ­نشانی با انواع مختلفی از خوردگی در درازمدت رو به رو است، بنابراین ممانعت از پدیده خوردگی در این خطوط لوله بسیار حیاتی به شمار می­رود. با توجه به این نکته که سطوح داخلی این خطوط لوله عموماً عاری از هرگونه پوشش­ بوده و از طرف دیگر عموماً ترکیب شیمیایی آب ورودی به آنها دستخوش تغییرات متعدد در بازه­ های زمانی متفاوت است، بنابراین بهره­ گیری از روش­های کنترل خوردگی می­تواند در افزایش عمر خطوط لوله بسیار حائز اهمیت باشد.
شرکت فجر انرژی خلیج فارس با تعریف پروژه حفاظت کاتدی داخلی خطوط لوله آب آتش ­نشانی اقدامات لازم برای افزایش طول عمر خطوط لوله آب آتش­ نشانی مجتمع، افزایش کارایی و کاهش مشکلات ناشی از خوردگی سطوح داخلی این سیستم و در پی آن افزایش قابلیت اطمینان سیستم خطوط لوله آب آتش ­نشانی است. این پروژه برای اولین در داخل کشور تعریف و به صورت آزمایشی با موفقیت اجرا شده است؛ همچنین پروژه حفاظت کاتدی شرکت فجر تا کنون در سطح جهان بر روی لوله های انتقال آب شیرین آزمایش نشده بود که به نوعی برای اولین بار در جهان نیز بوده است.
در ابتدای این پروژه مشخصات آزمایشی سیستم حفاظت کاتدی داخلی به همراه طراحی آن ارائه شده و برای ۳۰ متر خط لوله ۸ اینچی اجرا شد. پس از آن عملکرد سیستم حفاظت کاتدی داخلی بررسی شده و شرایط فرآیندی و مشخصات آب مصرفی در باز های زمانی مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت.
پروژه حفاظت کاتدی قابلیت پایش برخط بیرون و داخل لوله های انتقال آب آتش نشانی را فراهم کرده و می توان با استفاده از این سیستم شرایط و تاثیر آن را بر خطوط لوله پیش بینی کرد؛ همچنین این موضوع باعث افزایش سطح دانش فنی پرسنل در زمینه حفاظت کاتدی و در نهایت ارائه راهکار نهایی در زمینه افزایش عمر خطوط لوله آب آتش نشانی می شود.
مهم­ترین مزیت اجرای آزمایشی پروژه حفاظت کاتدی داخلی خطوط لوله آب آتش ­نشانی، کاهش زمان، انرژی و در نهایت هزینه­ ی تمام شده برای شرکت فجر انرژی است. این پروژه اکنون در مقیاس کوچک ۳۰ متر انجام شده و پیشرفت چشمگیری در هزینه ­های کنترل خوردگی خطوط لوله آب آتش نشانی به همراه دارد. نتایج حاصل از این پژوهش به کل خطوط لوله شرکت فجر انرژی خلیج فارس قابل تعمیم است.
نکته قابل توجه دیگر در مورد این روش که آن را به روشی مطمئن و اقتصادی تبدیل می کند، همخوانی بسیار خوب آن با شرایط مختلف آب، محصولات خوردگی، شرایط دمایی و فشاری سرویس دهی بوده که در این زمینه میتوان به مزایای این روش، عمر بالای سرویس دهی (حداقل ۲۰ سال)، قابل پایش بودن آن و اطمینان از عملکرد آن در طول سرویس دهی اشاره کرد.
هزینه اجرای سیستم حفاظت کاتدی داخلی در طول خطوط مورد بحث، به مراتب کمتر از هزینه­ اجرای مجدد خطوط لوله است. لازم به ذکر است که هزینه تعویض خط لوله به ازای هر کیلومتر، بیش از ۷۰ میلیارد ریال (در زمان آغاز طرح) تخمین زده می‌شود که این هزینه به مراتب بیشتر از هزینه اجرای سیستم حفاظت کاتدی است.
گام بعدی کارشناسان شرکت فجر اجرای طرح پیشنهادی برای آغاز مراحل اجرایی پروژه برای ۱۰۰ متر از خطوط لوله آب آتش نشانی شرکت فجر است که پس از اجرای سیستم حفاظت کاتدی، بازرسی­ های دوره­ ای جهت ثبت نتایج، بررسی اثرات جانبی و همچنین اقدامات تکمیلی دیگر صورت می گیرد.