در مسیر انقلاب صنعتی چهارم با هوشمندسازی چگونه می‌توان بهره‌وری انبارها را افزایش و هزینه‌ها را کاهش داد؟

هرجا هوشمندسازی موردتوجه واقع شود دستاوردهای بسیار خوبی دارد. در حال حاضر، یک شرکت دانش‌بنیان که از سوی واحد بومی‌سازی به ما معرفی شده در انبار قطعات یدکی مستقر گردیده و فرایند هوشمندسازی در انبار قطعات یدکی در حال اجراست. درصورتی‌که با معرفی شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند به نتیجه مطلوب برسیم، این فرایند در کل انبارها اجرایی خواهد شد.

سیستم انبارداری فولاد مبارکه در مقایسه با سایر رقبای بین‌المللی چگونه است؟

فولاد مبارکه در ابتدای مسیر هوشمندسازی در حوزه انبارهاست، برنامه‌ریزی خوبی در این زمینه انجام شده و باید بودجه لازم برای طرح جامع انبارها در نظر گرفته شود. بنا داریم از مشاوره و توان شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و بین‌المللی استفاده کنیم.

در مورد بخش‌های کنترل موجودی و انبارها توضیح دهید.

واحد کنترل موجودی و انبارها از سه قسمت واردات، کنترل موجودی و انبارها تشکیل شده است. تمام قطعات و کالاهای واردشده به فولاد مبارکه تحت سیستم‌های اطلاعاتی این شرکت توسط قسمت واردات رصد و پایش می‌شوند. در ادامه کلیه اسناد و مدارک تنظیم می‌شود. اکنون روش‌های سنتی و کاغذی حذف شده و بارنامه‌ها به‌صورت الکترونیکی و سیستمی صادر می‌شود. تمام فرایندهای مربوط به جایگاه‌های سوخت و حمل‌ونقل در راستای اهداف شرکت تدوین شده و تحت کنترل است.

قسمت کنترل موجودی و سفارشات وظیفه کنترل میزان ذخیره اقلام مصرفی عمومی و مصرفی تولید را بر عهده دارد. قسمت انبارها نیز شامل ۸ انبار قطعات یدکی و ۱۷ انبار مصرفی عمومی و تولید است که وظیفه تحویل، نگهداری و توزیع اقلام و کالاها در نواحی را بر عهده دارد. کلیه کارکنان واحد کنترل موجودی و انبارها ۱۷۳ نفر هستند که با محاسبه همکاران پیمانکار در مجموع ۲۳۰ نفر در این بخش فعالیت می‌کنند.

در این حوزه با چه چالش‌هایی مواجهید؟

مجموعه فرایندهای حوزه مدیریت مواد بیشتر با توجه به خبرگی کارکنان کنترل موجودی و انبارها بهینه‌سازی شده و در تمام فعالیت‌ها تحت سیستم‌های نرم‌افزاری اطلاعاتی قرار گرفته و کنترل می‌شود. برخی موارد، از جمله کمبود فضای مسقف برای نگهداری تجهیزات با حمایت مدیریت ارشد سازمان رفع خواهد شد. موضوع بعدی بهینه‌سازی چارت کنترل موجودی و انبارهاست که با حمایت‌های مدیران ارشد، معاونت خرید، معاونت سرمایه انسانی و مهندسی صنایع کارسنجی شده و امیدوارم تا پایان سال خبرهای خوبی برای کارکنان کنترل موجودی و انبارها داشته باشیم.

هوشمندسازی در حوزه بارنامه‌ها چگونه بروکراسی‌ها و هزینه‌ها را کاهش داده است؟

بارنامه الکترونیکی یک برنامه کامپیوتری است که برای مدیریت و ثبت اطلاعات مربوط به بار و حمل‌ونقل استفاده می‌شود. بارنامه الکترونیکی کاهش هزینه‌ها، افزایش دقت، کاهش زمان پرداخت کرایه، رضایت رانندگان، کاهش فعالیت‌های فاقد ارزش‌افزوده مانند حذف نیروی انسانی جهت ثبت اطلاعات فرم‌های سنتی، حذف فرم‌های کاغذی قدیمی، حذف چک و تعرفه‌های سالیانه و کاهش خطای انسانی را در پی داشته است. در روش پرداخت سنتی با یک روال طولانی و زمان‌بر که نارضایتی رانندگان را در پی داشت روبه‌رو بودیم. هم‌اکنون با شرایط جدید، پرداخت الکترونیکی بارنامه‌ها پس از ثبت سیستمی و تأیید واحد کنترل موجودی و انبارها و واحد مالی به‌صورت سیستمی به بانک ارجاع داده می‌شود و پس از آن به حساب راننده واریز می‌شود. زمان پرداخت در حال حاضر بین ۸ تا ۲۴ ساعت است که این موجب رضایتمندی رانندگان و شرکت‌های طرف قرارداد فولاد مبارکه شده است.

کاهش مصرف کاغذ در بارنامه‌ها و کاهش فعالیت‌های فاقد ارزش‌افزوده از مزایای سیستم‌های جدید بوده است. برای کاهش اثرات زیست‌محیطی چه برنامه‌هایی دارید؟

در این فرایند ما کاهش فعالیت‌های فاقد ارزش‌افزوده را داشتیم؛ مانند کاهش نیروی انسانی که به مدت زیادی درگیر این فرایند بود، مصرف کاغذ، فتوکپی، برگه چک، فرم‌های بانکی و پرینت‌های سیستمی بارنامه‌ها. همچنین برق مصرفی سیستم، پرینترها، استهلاک سیستم‌ها، رفت‌وآمد خودروها به ساختمان مرکزی و بانک‌ها، مصرف سوخت و… برخی مشکلات روش سنتی و کاغذی بود که خوشبختانه با هوشمندسازی، کلیه موارد یا حذف شده‌اند یا کاهش چشمگیری داشته‌اند.

نمونه‌هایی از پروژه‌های انجام‌شده در انبارها را نام ببرید.

پروژه استفاده از سیستم روشنایی LED در سایر انبارها مانند انبار چوب جهت کاهش مصرف انرژی، تهیه و دریافت MSDS اطلاعات ایمنی کالا و مواد شیمیایی برای مواد شیمیایی موجود در انبارها و نصب بر روی کالا جهت کاهش خطرات زیست‌محیطی و نحوه رفتار با مواد شیمیایی، ایجاد قراردادهای باز جهت کالای مصرفی که باعث کاهش هدررفت و بهینه‌سازی فضای انبار شده است، مانند انبارهای مصرفی، استفاده از لیفتراک‌های برقی به‌جای لیفتراک‌های دوگانه‌سوز یا گازوئیلی چهل‌ساله که کاهش مصرف سوخت را در پی دارد از جمله این اقدامات است. همچنین از پالت‌هایی که توسط نواحی مختلف فولاد به انبار ضایعات می‌آید مجدداً استفاده می‌شود. در ماه حدود ۳۰۰ پالت جهت چیدمان در انبارهای قطعات یدکی استفاده می‌کنیم و این موجب صرفه‌جویی خوبی شده است. تعویض ورق‌های نورگیر انبارها به‌منظور بهره‌مندی از نور طبیعی و کاهش مصرف برق، استفاده از پنجره‌های دوجداره در ساختمان کنترل موجودی و انبارها به‌منظور صرفه‌جویی در مصرف سوخت، استفاده از فضای پرت انبارها جهت چیدمان کالا و استفاده از فضای بیرونی انبارها که کاهش هزینه‌های انبارداری را به همراه داشته است، الکترونیکی کردن بایگانی کنترل موجودی و انبارها و آزادسازی سالن بایگانی در ساختمان مذکور که باعث حذف فعالیت‌های فاقد ارزش‌افزوده در فرایند بایگانی شد و شارژ اتوماتیک مواد اولیه مثل کنستانتره، بریکت، آهن اسفنجی که موجب کاهش زمان ماند بود و دریافت مواد اولیه را از ۳ روز به ۱٫۲ روز کاهش داد از دیگر کارهای انجام‌شده در این زمینه است.

هوشمندسازی فولاد مبارکه تا چه اندازه می‌تواند بر روند انبارداری تأثیرگذار باشد؟

کاهش تعداد نیروی انسانی و حذف خطاهای انسانی و انبارداری سنتی، حذف مغایرت‌های موجودی فیزیکی و سیستمی از جمله این تأثیرات است. ضمن اینکه شاهد نگهداری انبارش مطلوب اقلام کالاها مطابق با استانداردهای جهانی خواهیم بود.