اخیراً صنایع فولادسازی آرسلورمیتال پروژه‌ای به نام توررو (Torero) را آغاز کرده که در آن با استفاده از زیست‌توده‌ها، بیوچار (زغال‌سنگ زیستی) تولید و از سوخت بیوچار با استفاده از تکنولوژی جذب و بهره‌برداری کربن، گازهای تک‌کربنه خروجی را به اتانول تبدیل می‌کند تبدیل گازهای تک‌کربنه به اتانول و بوتانول نوعی فرایند سنتزی است که توسط برخی از باکتری‌های هوازی گِرَم‌مثبت اتفاق می‌افتد. درصورتی‌که کارخانه‌های فولاد به سوخت بیوچار تمایل پیدا کنند، می‌توانند با فرایندی سنتزی بوتانول و اتانول را به‌عنوان محصول جانبی به فروش برسانند. بازار اتانول بسیار جذاب است و درصورتی‌که تولیدات آرایشی بهداشتی، عطر، اودکلن و ضدعفونی‌کننده‌ها افزایش پیدا کند، فروش اتانول می‌تواند برای صنایع فولادی درآمدزایی زیادی داشته باشد.

توررو کارخانه‌ای است که آرسلورمیتال در بلژیک تأسیس کرده است. این کارخانه قرار است سالانه ۸۸ هزار تن ضایعات چوب را به ۳۷٫۵ هزار تن بیوچار تبدیل کند. استفاده از زغال‌سنگ زیستی در کوره بلند، بیوگاز تولید می‌کند که منبعی غنی برای جذب و تبدیل به اتانول در تأسیسات استیلانول، آرسلورمیتال است. اولین پروژه تولید اتانول صنعتی در استیلانولِ آرسلورمیتال در ماه گذشته آغاز به کار کرد و تا به امروز پیشرفت قابل‌توجهی داشته است.

پالایشگاه‌های نفتی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌های اتانول هستند که سوخت خودروها را تأمین می‌کنند. اضافه کردن مقادیر مشخصی اتانول به بنزین می‌تواند دو تا سه مقطع عدد اکتان بنزین را افزایش دهد که متعاقباً باعث کاهش تولید دی‌اکسیدکربن می‌شود. در ایالات‌متحده استفاده از اتانول رشد قابل‌توجهی داشته است که عمده مصرف آن برای بالا بردن اکتان بنزین است. این کشور که بزرگ‌ترین تولیدکننده اتانول در جهان است، اکثر اتانول تولیدی‌اش را در بخش سوخت و خودروسازی استفاده می‌کند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که در دهه پیش رو نیز همچنان شاهد افزایش شدید تقاضا خصوصاً در بخش بنزین خودرو باشیم. به لحاظ ارزش مادی، امارات متحده عربی، ترکیه و انگلیس با مجموع ۹۲ درصد سهم از کل واردات، بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان اتانول ایران بودند.

 طبق شکلی که در پایان مطلب آمده است تولید اتانول از سال ۲۰۱۴ میلادی تا به امروز افزایش بسیار چشمگیری داشته است.

 بخش دیگری که با افزایش شدید تقاضای اتانول روبه‌رو شد، بخش بهداشت بود. در دوران کرونا درخواست‌ها برای الکل اتانول ۷۰ درصد افزایش یافت و با پایان یافتن پاندمی کرونا کاهش پیدا کرد. این افزایش به قدری بود که ایران را وادار به وارد کردن ۴۰ درصد اتانول مورد نیاز بازار کرد. در سال ۲۰۲۱ میلادی، ایران ۱۲۱ هزار دلار اتانول وارد کرد. ایران اتانول موردنیاز خود را عمدتاً از ترکیه (۴۳٫۹ هزار دلار)، بریتانیا (۴۲ هزار دلار)، کره جنوبی (۱۰٫۸ هزار دلار)، بلژیک (۹٫۶۵ هزار دلار) و اسپانیا (۹٫۰۳ هزار دلار) وارد می‌کند. باوجود واردات چند هزار دلاری اتانول، ایران درب رهه‌هایی در بین صادرکنندگان آن قرار داشته است.

 بخش دیگری که از اتانول تولیدی فولاد می‌تواند بهره ببرد، صنایع آرایشی و بهداشتی است. اتانول نقش چندوجهی در تولید لوازم‌آرایشی و بهداشتی ایفا می‌کند. این ماده به دلیل خواص ضدویروسی، ضدمیکروبی، ضدباکتریایی و ضد قارچی آن به‌طور گسترده در محصولات آرایشی مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد. اتانول به‌عنوان یک حلّال، نگه‌دارنده، طراوت‌دهنده و جاذب مواد فعال پوست در این صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد. از اتانول در محصولات آرایشی مانند لوسیون‌ها، محصولات اصلاح و مراقبت از پوست‌ومو، پرایمرها، پنکیک، رژگونه و سایه چشم استفاده می‌شود. از اتانول در کرم‌های مراقبت از پوست، شامپوها و نرم‌کننده‌ها برای اهداف مختلفی مانند پاک‌سازی، بهبود بافت و از بین بردن چربی اضافی استفاده می‌شود. با توسعه کارخانجات و تولیدکنندگان محصولات آرایشی و بهداشتی ایرانی، انتظار می‌رود بازار اتانول در ایران نیز رشد کند.

افزون بر این اتانول تولیدشده در بخش فولاد می‌تواند به مصرف صنایع عطرسازی نیز برسد.

 ایران سالانه بیش از ۱۶ میلیون دلار واردات عطر و اودکلن دارد که ۹۸ درصد آن از ترکیه و کمتر از یک‌دهم درصد آن از فرانسه است. ایران بازار جذابی برای تولیدکنندگان عطر خواهد بود؛ چراکه به‌طور میانگین هر خانم ایرانی سالانه ۲۲ شیشه عطر استفاده می‌کند که این آمار بیش از ۷ برابر آمار جهانی است. ایران چند سالی است که تولید عطر اودکلن را شروع کرده است و بازار آن نیز در حال رشد است و تخمین زده می‌شد که تا پایان سال ۲۰۲۳ ارزش این بازار به ۱۹٫۲ میلیون دلار برسد. درصد اتانول مصرفی در صنعت عطرسازی بسته به نوع آن متفاوت است. اودکلن حدود ۲ تا ۵ درصد روغن عطری دارند و مابقی آن‌ها محتوی الکل اتانول بین ۷۰ تا ۹۲ درصد است. هرچه غلظت اتانول بالاتر باشد قدرت پراکندگی آن بیشتر می‌شود. وجود اتانول در عطرها علاوه بر پراکندگی مانع از فساد روغن عطر و بالا رفتن تاریخ انقضای آن می‌شود.

با توجه به حجم بالای مصرف اودکلن و لوازم‌آرایشی در ایران می‌توان آینده بسیار خوشبو و خوش‌رنگی را برای صنایع فولاد، در صورت تبدیل گازهای خروجی به اتانول، متصور شد.

فیلتر زیست توده‌های میکروبی، تصفیه آب، تصفیه گاز، راکتور زیستی، اتانول زیستی

ارزش تجاری اتانول توسط صادرکنندگان

ذخیره کل هفتگی اتانول سوختی در ایالات متحده

منابع:

۱٫https://gmk.center/en/news/arcelormittal-launched-a-biomass-processing-plant-in-belgium/

۲٫Sun, X., Thunuguntla, R., Zhang, H., & Atiyeh, H. (2022). Biochar amended microbial conversion of C1 gases to ethanol and butanol: Effects of biochar feedstock type and processing temperature. Bioresource Technology, 360, 127573. DOI: https://doi.org/10.1016/j.biortech.2022.127573

۳٫https://www.steelradar.com/en/arcelormittal-belgium-converts-wood-waste-into-biochar-to-reduce-carbon-emissions/

۴٫https://ethanolproducer.com/articles/eia-ethanol-production-up-3-stocks-up-3-exports-down-33

۵٫https://www.indexbox.io/store/iran-ethyl-alcohol-market-analysis-forecast-size-trends-and-insights/

۶٫https://oec.world/en/profile/bilateral-product/methyl-alcohol/reporter/irn

۷٫https://www.nedstar.com/industries/cosmetics-alcohol

۸٫https://www.statista.com/outlook/cmo/beauty-personal-care/fragrances/iran

۹٫https://www.indexbox.io/store/iran-perfumes-and-toilet-waters-market-analysis-forecast-size-trends-and-insights/

۱۰٫https://www.indexbox.io/store/iran-perfumes-and-toilet-waters-market-analysis-forecast-size-trends-and-insights/

۱۱٫https://www.laballey.com/pages/the-use-of-ethanol-in-the-perfume-industry