متن یادداشت محمد حقانی نسب رئیس اداره توسعه ابزارهای مالی بورس کالای ایران:

حجم معاملات طلا و دارایی‌های مبتنی بر طلا در سال ۱۴۰۱ در بورس کالای ایران حدود ۷۰ همت بوده است که نشان‌دهنده توجه فعالان و سیاستگذاران به بازارهای شفاف مبادلات طلا در بستر بورس کالای ایران است. در سال ۱۴۰۱ برای اولین بار شاهد عرضه سکه طلا به صورت اوراق سلف و عرضه ربع سکه طلا به صورت گواهی سپرده توسط بانک مرکزی در بورس کالای ایران بودیم. در انتهای سال ۱۴۰۱ نیز با مشارکت و همکاری وزارت صمت، وزارت اقتصاد، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و سازمان بورس و اوراق بهادار، معاملات گواهی سپرده شمش طلای خام با محوریت عرضه توسط معدن طلای زرشوران به عنوان بزرگترین معدن طلای خاورمیانه در بورس کالای ایران راه‌اندازی شد.

با راه‌اندازی موفق معاملات گواهی سپرده شمش طلا، معاملات قراردادهای آتی شمش طلا در جهت افزایش رونق مبادلات طلا در بورس کالا در تاریخ ۱۴۰۲/۰۱/۲۰ راه‌اندازی خواهد شد که پیش‌بینی می‌شود معاملات قراردادهای آتی شمش طلا مورد توجه ویژه فعالان بازار سرمایه و فعالان بازار طلا قرار گیرد.

دارایی پایه قراردادهای آتی شمش طلا، شمش طلا است و تحویل قرارداد در قالب ابزار گواهی سپرده انجام خواهد پذیرفت. شمش طلای مذکور توسط آزمایشگاه معتبر عیارسنجی شده و توسط خزانه بانکی نگهداری می‌شود و در بازار گواهی سپرده شمش طلا قابل معامله بوده و حسب تقاضای دارنده گواهی سپرده از خزانه ترخیص خواهد شد.

شایان ذکر است که شمش طلا به صورت تاریخی حول ارزش ذاتی خود قیمت‌گذاری می‌شود و کمتر دستخوش حباب قیمتی می‌شود و از این بابت نسبت به سایر اشکال طلا شرایط ایمن‌تری برای سرمایه‌گذاری دارد. لازم به توضیح است که اندازه قراردادهای آتی شمش طلا یک گرم در نظر گرفته شده تا انواع مشتریان خرد و کلان امکان فعالیت و حضور در این بازار را داشته باشند.

اصلی‌ترین کارکرد قراردادهای آتی شمش طلا، پوشش ریسک فعالان بازار طلا نسبت به تغییرات قیمت طلا در آینده است. ضمن اینکه این ابزار امکان سرمایه‌گذاری اهرمی را فراهم می‌کند و از این رو می‌تواند توسط فعالان بازار سرمایه جهت متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری و بهره‌بردن از نوسانات بازار طلا مورد استفاده قرار گیرد. عموم افرادی که تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار طلا دارند نیز امکان حضور در این بازار و کسب منفعت بدون درگیر شدن در مبادله فیزیکی طلا را خواهند داشت.

به صورت کلی فعالیت در بازار قراردادهای آتی از این بابت جذاب است که فعالان علاوه بر استفاده از اهرم معاملاتی امکان سود بردن هم از صعود قیمت‌ها و هم از نزول قیمت‌ها را دارند و لازمه انعقاد قرارداد آتی برای هر مشتری تودیع وجه تضمین و نه لزوماً کل ارزش معامله در حساب معاملاتی است. در مقابل پتانسیل بالای بازار قراردادهای آتی برای کسب سود اهرمی و چند برابر سرمایه امکان زیان و از دست رفتن سرمایه نیز وجود دارد، از این رو شناخت و تحلیل درست نسبت به بازار طلا و همچنین نحوه مدیریت ریسک معاملات در بازار قراردادهای آتی لازمه موفقیت و دوام حضور مشتریان در بازار قراردادهای آتی خواهد بود؛ لذا کسب دانش در این زمینه در اولویت قرار دارد.

فعالیت در بازار قراردادهای آتی شمش طلا با استفاده از کد بازار مشتقه بورس کالا امکان‌پذیر است و اشخاصی که پیش از این در بازار مشتقه بورس کالا فعال بوده‌اند و دارای کد معاملاتی فعال هستند، امکان فعالیت در بازار قراردادهای آتی شمش طلا را خواهند داشت. سایر متقاضیان نیز با تماس با کارگزاران و مراجعه به سایت کارگزاران امکان دریافت کد معاملات مشتقه و فعالیت در بازارهای قراردادهای آتی و اختیار معامله را خواهند داشت.

در آینده نزدیک نیز قراردادهای اختیار معامله مبتنی بر قراردادهای آتی شمش طلا در جهت تکمیل ابزارهای مبتنی بر شمش طلا و پوشش ریسک فعالان بازار قراردادهای آتی شمش طلا راه‌اندازی خواهد گردید و پیش‌بینی می‌شود با وجود چنین ابزارهایی، بخش قابل توجهی از معاملات در بازارهای غیررسمی به بورس کالا هدایت شود. تضمین تعهدات، شفافیت معاملات و کشف قیمت براساس سطح مطلوبی از عرضه و تقاضای واقعی از جمله وجوه تمایز بین معاملات در بستر بورس کالای ایران و بازارهای غیررسمی است.