به گزارش خبرنگار مهر، چهل سال پیش در چنین روزهایی ملت ایران که از بند جور و ستم رژیم طاغوت رسته و طعم شیرین پیروزی انقلاب را مزه‌مزه می‌کرد، ناباورانه شاهد تجاوز ارتش بعث عراق به فرماندهی صدام به مرزهای غربی و جنوبی کشورش شد؛ تجاوزی که از سوی قدرت‌های غربی به خصوص آمریکا مورد پشتیبانی قرار گرفت و نهایتاً به‌عنوان طولانی‌ترین جنگ در سده‌های اخیر شناخته شد!

به همین مناسبت با مراجعه به جلد نهم روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با عنوان «تصمیم صدام به جنگ علیه ایران» حوادث آن روزها را مورد بازخوانی قرار می‌دهیم.

در سومین روز حمله، باوجود افزایش فشارهای زمینی و هوایی دشمن و به‌کارگیری یگان‌های زرهی، به دلیل مقاومت نیروهای نظامی و مردمی، تلاش دشمن برای اشغال خرمشهر، محاصره آبادان و نزدیکی به اهواز، ناکام ماند. منطقه میانی شاهد تشدید فعالیت دشمن و سقوط شهرهای مرزی مهران، سومار و نفت‌شهر بود. سرپل‌ذهاب و قصرشیرین نیز در آستانه سقوط قرار گرفتند.

هواپیماهای دشمن حداقل ۱۵ شهر و منطقه را مورد تجاوز قرار داده، و تأسیسات صنعتی و نقاط مسکونی و حتی بیمارستان را بمباران کردند و خسارات جانی و مالی فراوانی به بار آوردند. در جریان این تجاوزات تعدادی هواپیمای دشمن سقوط کرد.

در درگیری دریایی، بندرالبکر عراق آسیب دید. یک ناو خودی موردحمله هواپیماهای دشمن قرار گرفت و یک کشتی لایروب عراقی منهدم شد.

حملات و درگیری‌های زمینی

جبهه جنوبی

گزارش‌ها از اشغال پاسگاه شلمچه، پاسگاه حدود، دژهای شماره یک و دو و ادامه درگیری در حومه خرمشهر حکایت می‌کنند. [۱] پادگان دژ محاصره است و انبارهای مهمات در حال انفجارند. [۲] باگذشت زمان، فشار دشمن افزایش می‌یابد. از مردم خرمشهر خواسته‌شده در شهر سنگر بسازند و کوکتل مولوتف تهیه کنند. [۳] تانک‌های عراقی تا نزدیکی جاده اهواز، پشت انبارهای عمومی، صف‌آرایی کرده‌اند و تا حدود ساعت ۱۱ به سه کیلومتری جاده می‌رسند و در حال پیشروی در پشت شلمچه، توسط نیروهای ارتش جمهوری اسلامی، در ۵ کیلومتری متوقف شدند. از ساعت ۱۱ به بعد نیروهای ارتش و سپاه با پشتیبانی آتش سنگین و حملات هوایی، تعدادی تانک دشمن را منهدم و بقیه را مجبور به عقب‌نشینی کردند. [۴]

همچنین یک ستون از نیروهای دشمن در حدفاصل خرمشهر اهواز به محاصره نیروهای خودی درآمده، ارتباطشان قطع‌شده است. [۵]

گزارش شهربانی آبادان حاکی است با توجه به بمباران و آتش مداوم دشمن روی آبادان، زندانیان این شهر با هجوم به‌طرف درهای خروجی و شکستن آن فرار کردند که با تلاش مأمورین عده‌ای از آن‌ها دستگیر شدند. [۶]

در پی سقوط پاسگاه طلائیه در روز گذشته، امروز نیز تلاش دشمن برای دستیابی به جاده اهواز خرمشهر از یک محور طلائیه کوشک ادامه یافت. و سرانجام حدود ظهر امروز تلاش دشمن منجر به سقوط کوشک شد. به دنبال سقوط پاسگاه کوشک و احساس خطر مضاعف نزدیکی دشمن به اهواز و محاصره خرمشهر، تلاش برادران ارتش و سپاه در این محور افزایش یافت و سرانجام حوالی عصر موفق شدند ضمن انهدام تعدادی از نیروها و تانک‌های دشمن، پاسگاه کوشک را پس گرفته، مقابله با دشمن را از آنجا ادامه دهند. [۷]

در منطقه دشت آزادگان، پاسگاه‌های هویزه زیر آتش شدید توپخانه قرار دارند و هواپیماهای دشمن نیز فعال هستند. [۸] در سوبله و پاسگاه آن درگیری ادامه دارد و خبرها حاکی از دست‌به‌دست شدن این پاسگاه در طول روز است. [۹]

جبهه میانی

در ادامه درگیری‌های روز و شب گذشته در پاسگاه‌های مرزی، امروز درگیری‌ها شدت یافت. به گزارش سپاه غرب نیروهای دشمن با ۸۰ تانک از پاسگاه‌های سمیره، ربوط و پیچ‌انگیزه تا منطقه عین‌خوش (جنوب دهلران)، شش کیلومتر پیشروی کردند. [۱۰]

درگیری‌های منطقه مهران و تشدید فعالیت دشمن از زمین و هوا، منجر به سقوط این شهر در حوالی ظهر شد. [۱۱]

نیروی زمینی ارتش نیز اعلام کرد: منطقه مهران ۲/۷/۵۹ سمت غرب تا چنگوله و از شمال تا صالح‌آباد کاملاً در دست نیروی متجاوز قرارگرفته است. [۱۲]

در نفت شهر درگیری ادامه دارد. دشمن برای تصرف این شهر فعالیت خود را تشدید کرده، محاصره آن را تنگ‌تر می‌کند. برای همین تعداد زیادی تانک که ۶۰ دستگاه ذکرشده، به کار گرفته است. رزمندگان اسلام در حال محاصره، ۱۵۰ نیروی دشمن را اسیر کرده‌اند. حدود ظهر مجدداً از سوی برادران سپاه در مورد خطر سقوط این شهر هشدار داده شد و سرانجام شهر سقوط کرد. [۱۳]

در محورهای سرپل‌ذهاب و قصرشیرین تلاش دشمن برای اشغال این دو شهر در روز سوم افزایش یافت. سرپل و قصرشیرین شدیداً در محاصره قرار دارند. قطع آب و برق و تلفن توسط آتش دشمن و عدم امکان پشتیبانی، مردم و نیروهای حاضر در منطقه را در مضیقه قرار داده است. [۱۴]

قصرشیرین نیز محاصره‌اش به‌تدریج تنگ‌تر می‌شود و پاسگاه‌های مرزی آن به تصرف دشمن درمی‌آیند. براثر بمباران و آتش توپخانه دشمن علاوه بر آب و برق، ارتباط نیز قطع شده، پمپ بنزین آتش گرفته و گفته می‌شود امکان تماس با قصرشیرین اصلاً وجود ندارد. [۱۵] تعداد بسیاری زیادی تانک در گزارش‌ها بین ۱۲۰ تا ۲۰۰ دستگاه ذکرشده است از سه‌راهی قره‌بلاغ (چند کیلومتری سرپل‌ذهاب) به‌طرف این شهر در حرکت هست. [۱۶] ۲۸ درگیری بین برادران سپاه قصرشیرین و دشمن ادامه دارد و همچنان بر وخامت اوضاع افزوده می‌شود. [۱۷]

به گزارش ستاد مشترک ارتش، شب گذشته در بالاتر از منطقه قصرشیرین، یعنی حدود باویسی و از گله، نیروهای دشمن پاسگاه تیله‌کوه را تصرف کرده امروز نیروهای مأمور در این منطقه، با پشتیبانی گردان ۶ توپخانه کوهستانی وابسته به توپخانه لشکر ۸، در دو محور کوه سلمان و کوه باخ پیشروی کردند و بالاخره حوالی عصر، این دو کوه به اشغال نیروهای دشمن درآمد که ضمن آن ۳ نفر از نیروهای خودی اسیر و تعدادی اسلحه به دست دشمن افتاد. [۱۸]

حملات و درگیری‌های هوایی

بوشهر: در درگیری شب گذشته منطقه بوشهر، سه هواپیمای دشمن سرنگون شد و یک هواپیمای خودی آسیب دید. امروز نیز این منطقه برای چندمین بار مورد تجاوز هواپیماهای عراقی قرار گرفت و در ساعت ۴۵/۲۲، یک میگ سقوط کرد. [۱۹]

خارک: بعدازظهر امروز هواپیماهای عراقی با بمباران جزیره خارک دو مخزن نفت و گاز را هدف قرار دادند. [۲۰]

بندر امام‌خمینی: قبل از ظهر امروز شرکت شیمیایی رازی هدف هواپیماهای دشمن قرار گرفت. ۳۴

آبادان: در ساعت ۴۵/۶ یک هواپیمای عراقی در آبادان سقوط کرد. [۲۱] حدود ساعت ۱۵/۷، چند هواپیمای دشمن با تجاوز به آبادان، بیمارستان شرکت نفت را بمباران کردند. [۲۲] در ساعت ۳۵/۱۳، بر اثر بمباران آبادان عده زیادی از مردم شهید و مجروح شدند و لوله‌های نفت آتش گرفت. بعدازظهر یک هواپیمای دشمن در این منطقه سرنگون شد. [۲۳]

اهواز: در ساعت ۵۵/۵ قسمت‌هایی از شهر اهواز توسط هواپیماهای دشمن بمباران شد. صبح امروز یک میگ عراقی در اطراف اهواز سرنگون شد. [۲۴] در ساعت ۱۰/۷ شش میگ عراقی به فضای اهواز تجاوز کرده، قسمتی از صنایع فولاد را بمباران کردند. [۲۵]

دزفول: صبح امروز هواپیماهای دشمن پس از بمباران اهواز، به دزفول تجاوز کردند که در این منطقه ۳ میگ دشمن و یک هواپیمای خودی سقوط کردند. [۲۶]

ایلام: صبح امروز یک جنگنده عراقی، از نوع جگوار انگلیسی در آسمان ایوان غرب [۲۷] و عصر امروز دو میگ در حوالی نخجیر سرنگون شدند. [۲۸]

قصرشیرین: امروز شهر قصرشیرین چند بار مورد هجوم هواپیماهای دشمن قرار گرفت که شهربانی، پمپ‌بنزین و دیگر تأسیسات شهر هدف قرار گرفت و خسارات جانی و مالی فراوانی به بار آمد. [۲۹]

کرمانشاه: از اوایل صبح، کرمانشاه چند بار مورد تجاوز هواپیماهای دشمن واقع شد که چند خانه تخریب، چند نفر کشته و زخمی شدند و یک میگ دشمن سقوط کرد. [۳۰]

اسلام‌آباد: در جریان تجاوز امروز هواپیماهای دشمن به اسلام‌آباد، دو میگ عراقی سرنگون شدند. [۳۱]

همدان: صبح امروز دو میگ عراقی حوالی فرودگاه همدان را بمباران کردند. [۳۲]

پیرانشهر: امروز یک میگ عراقی در حوالی پیرانشهر سقوط کرد و خلبان آن دستگیر شد. [۳۳]

ارومیه: هواپیماهای متجاوز به فضای ارومیه با مقابله هواپیماهای خودی گریختند. یک فروند آن‌ها در حوالی نقده سقوط کرد. [۳۴]

تبریز: امروز چند بار تبریز مورد تجاوز و بمباران هواپیماهای دشمن قرار گرفت و چند هواپیمای دشمن سقوط کرد. [۳۵]

غرب: امروز دو میگ عراقی در منطقه غرب مجبور به فرود اجباری شدند. [۳۶]

حملات و درگیری دریایی

بنا به گزارش ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران صبح امروز بر اثر حمله توپخانه ایران، بندر البکر آسیب‌دیده و اسکله‌ها غیرقابل استفاده شد و تأسیسات نفتی عراق نیز آسیب دید. همچنین بندر خورالامیه عراق هدف بمباران و آتش توپخانه ایران قرار گرفت و زیان‌های زیادی به تأسیسات اسکله و بندر وارد شده، بندر در حال سوختن است. [۳۷]

در ساعت ۳۰/۱۱ امروز، نیروی هوایی عراق به ناو شاهرخ حمله کرد. [۳۸] برابر اعلام نیروی دریایی ارتش: ناو نقدی در بندر امام‌خمینی موردحمله ۴ میگ عراقی قرار گرفت.

امروز یک کشتی لایروب عراقی در حوالی خرمشهر توسط نیروی دریایی ایران منهدم و ده سرنشین آن به هلاکت رسیدند. [۳۹]

[۱] سپاه اهواز. اطلاعات. سند ۰۰۰۸۶۲

[۲] شاجا. سند ۰۳۴۵۱۴

[۳] مأخذ ۱، سند ۰۰۰۸۷۷

[۴] سپاه آبادان، اطلاعات. سند ۰۰۰۸۷۲

[۵] ستاد مرکزی سپاه، اطلاعات. سند ۰۰۰۸۴۰

[۶] استانداری خوزستان. گزارشهای روز. سند ۰۰۰۸۷۳ و مأخذ ۲، سند ۰۰۰۸۶۸

[۷] مأخذ ۵، اسناد ۰۲۴۶۲۸ و ۰۴۱۶۹۱

[۸] مأخذ ۵، سند ۰۲۴۶۲۹.

[۹] سپاه اهواز، عملیات سند ۰۰۰۸۴۱

[۱۰] سپاه غرب، اطلاعات. سند ۰۰۰۸۶۵

[۱۱] مأخذ ۵، اسناد ۰۲۴۶۲۷ و ۰۴۱۶۹۹

[۱۲] سماجا، رکن ۲، سند ۰۴۱۷۴۹

[۱۳] مأخذ ۱۰، سند ۰۰۰۸۳۵ و سپاه کرمانشاه، اطلاعات. سند ۰۰۰۸۳۰

[۱۴] ستاد مرکزی سپاه، مرکز بررسی مناطق ایران. سند ۰۰۰۸۰۰

[۱۵] مأخذ ۱۰، اسناد ۰۰۰۸۳۰، ۰۰۰۸۳۲

[۱۶] ستاد مرکزی سپاه، سند ۰۰۰۸۵۹

[۱۷] خبرگزاری پارس. نشریه ویژه خبرگزاری پارس، ۳/۷/۵۹

[۱۸] مأخذ ۱۲، اسناد ۰۰۰۸۴۳، ۰۰۰۸۵۳ ،۰۰۰۸۱۹، ۰۰۰۷۹۷

[۱۹] مأخذ ۵، اسناد ۰۳۲۵۸۵، ۰۳۲۵۸۷

[۲۰] سپاه بوشهر، سند ۰۰۰۸۲۹

[۲۱] استانداری خوزستان. گزارشهای روز. سند ۰۰۰۸۷۳

[۲۲] مأخذ ۱، سند ۰۰۰۸۳۶

[۲۳] مأخذ ۱۷، همان.

[۲۴] مأخذ ۱۷، همان.

[۲۵] مأخذ ۱، سند ۰۰۰۸۳۶

[۲۶] مأخذ ۱، سند ۰۰۰۸۳۶

[۲۷] مأخذ ۵، سند ۰۰۰۷۹۸

[۲۸] مأخذ ۱۷، همان.

[۲۹] مأخذ ۱۲، سند ۰۰۰۸۲۰

[۳۰] سپاه کرمانشاه، اطلاعات. اسناد ۰۰۰۸۰۸، ۰۰۰۸۰۳

[۳۱] سپاه کرمانشاه، اطلاعات. اسناد ۰۰۰۸۰۸، ۰۰۰۸۰۳

[۳۲] سپاه همدان، اطلاعات. سند ۰۰۰۷۹۴

[۳۳] مأخذ ۱۰، سند ۰۰۰۸۶۰

[۳۴] سپاه ارومیه، سند ۰۰۰۸۰۷

[۳۵] سپاه تبریز، سند ۰۰۰۸۴۴

[۳۶] مأخذ ۱۷، سند ۰۲۳۸۶۳

[۳۷] سماجا، سند ۰۰۰۸۱۸

[۳۸] پ یشین، سند ۰۰۰۸۱۳

[۳۹] مأخذ ۱۷، همان.