دکتر محمدرضا حسین زاده در این گفت و گو که همزمان به صورت تصویری نیز ضبط شده است، اظهار امیدواری کرد در سال ۱۴۰۰، همه تراکنش های مشتریان بانک به صورت غیرحضوری انجام شود تا علاوه بر کاهش هزینه های غیرضروری، فرهنگ تازه ای از بانکداری دیجیتال نیز در کشور به نمایش درآید.

وی همچنین از نامه نگاری با رئیس کل بانک مرکزی و وزیر بهداشت به منظور «شهید» محسوب شدن کارکنان نظام بانکی که در اثر ابتلا به بیماری کرونا از دنیا رفته اند و در اولویت قرار گرفتن پرسنل بانک ها برای تزریق واکسن کرونا نیز خبر داد.

متن این گفت و گو را در ادامه می خوانید:

سالی که به روزهای پایانی آن نزدیک می شویم، به دلیل شیوع کرونا سال ویژه ای بود. شیوع این بیماری بر همه فعالیت های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جهان و ایران تأثیر گذاشت و حقیقتاً مسیر زندگی مردم دنیا را تغییر داد. ارزیابی شما از این سال چیست؟

ابتدا لازم است به همه همکاران بانک ملی ایران که در روزهای پایانی سال، سخت به کار مشغول اند، خسته نباشید عرض کنم. من تجربه کارمندی، معاونت شعبه و ریاست شعبه را هم دارم و می دانم که روزهای اسفند ماه و مخصوصاً اواخر آن، حجم کار شعب تا چه اندازه زیاد است و برخی همکاران ممکن است تا پاسی از شب را نیز در محل کار بمانند. ما قدر زحمات همکاران گرامی مان را می دانیم و از خدای متعال برای همه آنها توفیقات بیشتری را به ویژه در راه خدمت به مردم مسئلت داریم.

همان طور که گفته شد، سال ۱۳۹۹ یک سال ویژه و خاص بود. اواخر سال گذشته که «کرونا» پیدا شده بود و اطلاعات و شناخت اندکی درباره آن وجود داشت؛ تصور عمومی این بود که این بیماری به زودی از بین می رود؛ ولی هر چه اطلاعات درباره «کرونا» بیشتر شد؛ مشخص شد که همزیستی با آن باید ادامه پیدا کند.

سپس تدابیری به این منظور اندیشیده شد، سازوکارهای خاصی برای امور تعریف و فعالیت ها با آن تطبیق داده شد. رفته رفته بسیاری از کسب و کارها تحت تأثیر شیوع این بیماری قرار گرفت و حتی آهنگ رشد اقتصادی بسیاری از کشورها که مدتها مثبت بود، روند منفی به خود گرفت. بیکاری، خانه نشینی و تعطیلی مدارس، ارمغان کرونا بود. در کشور ما شرایط نامناسب تر هم بود، به طوری که کرونا با افزایش تحریم ها همزمان شد و مردم به سختی افتادند، ولی ما توانستیم با وجود همه دشواری ها، از این سال عبور کنیم.

من در جلسه ای با حضور مسئولان ارشد کشور شنیدم که گفته می شد با وجود تجربه اوایل انقلاب و دوران جنگ، مشکلات سال ۱۳۹۹ بی سابقه بوده است، به طوری که تحریم و کرونا، صادرات، واردات و تولید کشور را با مشکلات جدی مواجه کرد.

با این حال، در این دوره تقریباً بسیاری از نیازهای کشور به خوبی و در زمان مناسب تأمین شد. تولید کشور نیز تقویت شد؛ به طوری که می توان ادعا کرد امروز ایران ما در بسیاری از حوزه ها روی پای خود ایستاده است. با وجود شیوع کرونا و افزایش تحریم، ایران نه تنها بسیاری از محصولات را تولید و نیاز داخل را تأمین می کند؛ بلکه صادرات خوبی هم دارد. نباید از یاد ببریم که در این اتفاق مبارک، بانک ها نقش عمده ای داشته و دارند.

به یاد دارید که اوایل شیوع کرونا، کشور با کمبود شدید مواد ضدعفونی کننده و ماسک مواجه شد. به هر حال تقاضا زیاد شده بود و عرضه هم تناسبی با آن نداشت. در آن شرایط، بانک ها و به ویژه بانک ملّی ایران از تولید کننده های این اقلام خواستند که میزان تولید را افزایش دهند و در این زمینه، نگران تأمین نقدینگی هم نباشند. با کمک بانک ها، تولیدکنندگان کالاهای بهداشتی، به صورت سه شیفت کار کردند و بعد از اندک زمانی، همه چیز به حالت عادی برگشت؛ در حالی که برخی کشورهای دنیا به دلیل کمبود تولید، اقلام بهداشتی سایرین را سرقت می کردند.

در یک مورد دیگر، وقتی به دلیل اعمال تحریم های ظالمانه علیه کشورمان، برخی تولید کنندگان لوازم خانگی از کشور ما رفتند؛ ما بلافاصله با تولید کنندگان لوازم خانگی داخلی جلساتی را برقرار و راه های افزایش تولید را بررسی کردیم. به آن ها گفته شد که بانک ها با تأمین سرمایه در گردش مشکلی ندارند و با اجرای همین سیاست، به شکل قابل قبولی نیاز داخلی تأمین شد.

به هر حال در سالی که گذشت، مشکل کمبود منابع بسیار قابل توجه بود و فشار زیای را به بانک ها تحمیل کرد؛ اما خوشبختانه تجربه گران قیمتی شکل گرفت و بانک ها از این آزمون تاریخی، سربلند بیرون آمدند.

گویا شما به تازگی در نامه هایی به رئیس کل بانک مرکزی و وزیر بهداشت، درخواست هایی را برای تسهیل در امور کارکنان نظام بانکی مطرح کرده اید. جزئیات آن نامه ها چیست؟

می دانید که شغل بانکداری در همه دنیا و البته در کشور ما، از ضروری ترین مشاغل محسوب می شود. گرچه عده ای شبانه روز علیه همکاران شبکه بانکی بدگویی می کنند؛ ولی زندگی بدون بانک و انجام امور بانکی امکان پذیر نیست.

در شرایط نامساعدی مانند وقوع سیل، زلزله، آلودگی هوا و سایر وقایع و حوادث، حتی اگر همه دستگاه ها تعطیل شوند، بانک ها مانند سایر نهادهای اورژانسی و خدمت رسان، فعالیت می کنند.

همکاران ما از فداکارترین و مظلوم ترین اقشار جامعه هستند که با وجود کار در شرایط سخت، باز هم مورد بدگویی قرار می گیرند. در جریان شیوع بیماری کرونا، بسیاری از کسب و کارها به صورت خودخواسته و یا به اجبار تعطیل شدند؛ اما کارکنان بانک ها به فعالیت خود ادامه دادند. حتی بسیاری از مردم با استفاده از فرصت تعطیلی، کارهای عقب مانده بانکی خود را هم انجام می دادند و این باعث می شد بانک ها به محل تجمع و شیوع بیماری تبدیل شود.

تا کنون بیش از ۱۵۰ نفر از همکاران شبکه بانکی به دلیل ابتلا به کرونا از دنیا رفته اند و هزاران نفر نیز با تبعات این بیماری دست و پنجه نرم کرده اند. بسیاری از اعضای خانواده این همکاران نیز با مشکل مواجه شدند، بیمار شدند و یا سرپرست خانوار را از دست دادند. در چنین شرایطی، وظیفه ما این بود که موضوع را به مسئولان بالادستی منعکس کنیم.

من در نامه ای به رئیس کل محترم بانک مرکزی، طی چند بند، درخواست هایی را مطرح کردم که از جمله آنها می توان به ذخیره کردن مرخصی ها، پرداخت فوق العاده شغل و «شهید خدمت» محسوب شدن کارکنان نظام بانکی که در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست دادند؛ اشاره کرد.

همچنین از رئیس کل محترم و نیز طی نامه ای جداگانه از وزیر محترم بهداشت، درخواست کردم تا کارکنان نظام بانکی در اولویت تزریق واکسن قرار بگیرند. این موضوع مورد توجه جناب دکتر همتی نیز قرار گرفته است و ایشان نیز موضوع را طی نامه جداگانه ای به وزیر محترم بهداشت منعکس کرده اند.

به بانک ملی ایران بپردازیم. سال ۱۳۹۹ رویدادهای منحصر به فردی را در بانک شاهد بودیم که مثل همیشه بازتاب های گسترده ای هم داشت. ارزیابی کلی شما از عملکرد سازمان تحت مدیریت تان در سالی که گذشت چیست؟

شرایط اقتصادی سخت سال ۱۳۹۹ همراه با پاندمی کرونا و اعمال تحریم های ظالمانه، می طلبید که بانک محصولات تازه ای را طراحی کند؛ به طوری که هم به کاهش هزینه ها بیانجامد و هم تبعات منفی این مشکلات را کاهش دهد.

همکاران من در بانک ملّی ایران با همکاری دانشگاه ها، شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها، دو محصول جدید را که از مدتها پیش در حال مطالعه و فازهای ابتدایی بود، به نتیجه رساندند؛ گرچه همه محصولات به این دو ختم نمی شوند.

شعبه دیجیتال «نشان بانک» یک محصول حقیقتاً یکتاست که بانک ملی ایران آن را طراحی و عملیاتی کرده است. به درستی می توان گفت که بانک ملی ایران، از دل تهدیدی به نام کرونا، فرصتی بی نظیر ایجاد کرد تا محصولاتی جدید را طراحی و ارائه کند.

در شعبه دیجیتال، همه فرایندهای بانکی به صورت کاملاً دیجیتال انجام می شود و مشتری می تواند بدون نیاز به مراجعه حضوری، نیازهای خود را برطرف کند.

 شعبه «ملی پلاس» هم که برای نخستین بار در کشور پیاده سازی شده است، یک اقدام جدی برای تحول در نظام بانکداری کشور است. این شعبه، فضای ویژه ای دارد که علاوه بر قابلیت انجام عملیات بانکی از طریق سامانه های متعدد، در فضایی آرام و جوان پسند، ارائه مشاوره های بانکی را عملیاتی کرده است.

تحقیقات مؤسسه معتبر مکنزی نشان می دهد که آینده بانکداری دنیا، دقیقاً مطابق «ملی پلاس» است و این نشان می دهد بانک ملّی ایران تا چه اندازه خود را ارتقاء داده است.

آخرین آمارهای موجود حاکی از آن است که تعداد تراکنش های روزانه در بانک ملی ایران از عدد یک صد میلیون فقره عبور کرده است. در حالی که سال گذشته حدود ۸۰ درصد تراکنش ها در این بانک به صورت غیرحضوری انجام می شد، این عدد در سال جاری به حدود ۹۲ درصد رسیده است که یک موفقیت بسیار چشمگیر است. البته ما امیدواریم با فرهنگ سازی انجام شده و تقویت زیرساخت ها، این رقم در سال ۱۴۰۰ به صد در صد نزدیک شود.

تأکید می کنم که بانک ملی ایران سازمانی یادگیرنده و نوآور است و هر روز و هر لحظه با دانش افروزی و نوآوری خدمات خود را به روزرسانی می کند. من به عنوان کسی که به کشورهای متعدد سفر کرده و نظام بانکی آنها را مطالعه کرده ام، به جرأت می گویم در منطقه خاورمیانه و در مقایسه با بسیاری از کشورهای اروپایی، خدمات نظام بانکی ما و به ویژه خدمات بانکداری الکترونیک بانک ملّی ایران، حرف اول را می زند و یا همپای آنها حرکت می کند.

امسال بانک ملّی ایران در حوزه های دیگر هم درخشید. در سالی که «جهش تولید» نام گرفته بود، حمایت سنگینی از واحدهای تولیدی انجام دادیم و منابع قابل توجهی به بخش های مختلف اقتصادی از جمله کشاورزی، مسکن، خدمات و بازرگانی تخصیص یافت. مبالغ زیادی نیز در قالب کمک معیشتی از طریق بانک ملی ایران به آسیب دیدگان کرونا شامل خانوارها و کسب و کارها تزریق شد.

در آستانه ورود به قرن جدید هجری شمسی قرار گرفته ایم. بانک ملّی ایران برای این دوره زمانی چه برنامه هایی دارد؟

این بانک از چند سال پیش، یک استراتژی بلند مدت تعریف کرده که شامل شش مضمون و ده ها پروژه است. بخشی از این پروژه ها به مراحل پایانی خود نزدیک می شود و بخشی نیز در حال پیاده سازی است. با پایان یافتن این برنامه ها که توسط مشاوران برجسته حوزه استراتژی تدوین شده اند، بانک ملی ایران در جایگاه متعالی تری نسبت به شرایط کنونی قرار خواهد گرفت، اما باید بدانیم که اجرای برخی برنامه های زیرساختی، سختی های بسیار زیادی دارد.

به عنوان مثال برای پروژه «نشان بانک» و زیربرنامه های آن مانند امضای دیجیتال، چاپخانه دیجیتال و احراز هویت غیرحضوری، وزارت امور اقتصادی و دارایی و شخص وزیر محترم به طور جدی کمک کردند. نیاز بود برخی قوانین بالادستی تغییر کند و در این مسیر حتی از جلسه سران قوا و ستاد ملی کرونا نیز مصوباتی دریافت شد.

به هر حال بانک ملی ایران برنامه های جدی تر و بیشتری را در حوزه تحول در پیش دارد که به مرور عملیاتی خواهد شد و مشتریان را با خدمات تازه تری آشنا خواهد کرد.