وحید شقاقی شهری، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفت وگو با ایبِنا درباره مدیریت ارزی کشور با توجه به منابع مناسب ارزی و افزایش قابل توجه صادرات غیرنفتی گفت: وضعیت بخش تجارت خارجی کشور در سال گذشته و رقم صادرات غیر نفتی که عمدتا مشتقات غیر نفتی را در بر میگیرد، مورد توجه بوده و حداقل نسبت به ۵ سال اخیر کسری تجاری کمتری را شاهد بوده ایم. این دو علامت مثبتی برای بازار ارز به حساب میآید.
وی در ادامه اضافه کرد: بدهی خارجی موضوع بعدی است که کاهش پیدا کرده و از حیث فشارهای اقتصادی به کشور تحمیل نخواهد شد. سومین مسئله در حوزه ارز اختیارات ویژه بانک مرکزی است که به واسطه آن میتواند هم در بازار دخالت داشته باشد و هم نیازهای ارزی را در مرکز مبادله پوشش دهد. با این روش دست بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز باز گذاشته شده است.
این استاد دانشگاه در این رابطه یادآور شد: شرایط اقتصاد کلان کشور نسبت به سال گذشته در کل تغییری نکرده و در برخی از حوزهها بهبود هم یافته است، ولی بخشی از تلاطمات در بازار ارز به دلیل نگرانیها بابت آینده اقتصاد کشور است که در قالب انتظارات تورمی خود را نشان میدهد و بخش دیگر هم به پیش بینیهایی که از رشد نقدینگی در سال ۱۴۰۲ و سالهای آینده مطرح میشود، ارتباط پیدا میکند. این دو موضوع در حال حاضر وجه غالب به خود گرفته است.
شقاقی شهری توصیه خود را برای حل این موضوعات چنین مطرح کرد: اولین و مهمترین توصیه این است که مدیریت دلار به عنوان یک سیاست در دستور کار دولت قرار گیرد و باید بدانیم که این اصل از کانال مدیریت ریال میگذرد. این همان سیاست محوری است که باید در دولت اتخاذ شود و گردش ریال مخصوصا در شبکه بانکی کشور کاملا به رصد درآید. اقدام فوق میتواند هم جلوی سوداگری را بگیرد و هم در حوزه فرار سرمایه به کمک آید.
این کارشناس مسائل اقتصادی در ادامه افزود: موضوع دوم بحث مبارزه جدی با قاچاق کالا است که به وزارت اقتصاد و بانک مرکزی ارتباط ندارد، متولیان آن باید اقدامات سختگیرانهای اتخاذ کنند، زیرا این نگرانی وجود دارد که بخشی از منابع ارزی کشور در حال خروج از اقتصاد ایران در قالب اقتصاد غیررسمی است. سومین موضوع بحث خروج سرمایه است که بخشی از آن هم برعهده بانک مرکزی و وزارت اقتصاد قرار دارد، اما دیگر دستگاهها هم در این باره نقش مهمی بر عهده دارند. خروج سرمایه در ظاهر تشدید شده و برای اینکه بتوانیم آن را مدیریت کنیم به شفافیت اطلاعات و نوعی سیاستهای ایجابی و سلبی نیازمندیم.
وی در این خصوص تصریح کرد: هیچ جایی از دنیا دیده نشده است که خروج سرمایه به راحتی صورت گیرد، تمام دنیا برای خروج سرمایه مالیات سنگینی را در نظر میگیرند، ضمنا تلاش میشود که در حوزه شفافیت اطلاعات مسیر سرمایه رصد شود و سیاستهای سختگیرانه در این زمینه وجود دارد. برای این موضوع در کشور ما باید کار بسیار انجام گیرد و نیاز به ورود جدی دولت است، زیرا این مسئله فشار را بر بازار ارز زیاد میکند.
این استاد دانشگاه در قالب بیان نمونهای در همین رابطه اظهار داشت: اکنون در متغییرهای کلان اقتصادی مانند صادرات کارنامه ناگواری وجود ندارد، نسبت به سالهای پیش هم بهتر شده است، اما ارکان دیگر دولت در مباحث خروج سرمایه، شفافیت گردش ریال در اقتصاد ایران و قاچاق کالا در اقتصاد غیر رسمی باید به کمک دولت آیند تا در این حوزهها تصویر روشنی در اقتصاد به دست آوریم.