مذاکرات تهران – ریاض درباره میادین مشترک

«مالک شریعتی نیاسر» در گفت‌وگو با ایرنا درباره اقدامات دولت سیزدهم برای بهره‌بردای از میدان مشترک نفتی – گازی آرش گفت: در میدان‌های مشترک نفتی نظیر آرش و امثال آن، سیاست خارجی کشور، اقدامات وزارت نفت، مسائل حقوق بین الملل و نوع روابط با کشورهای مرتبط با آن تعیین کننده هستند و در حقیقت رسیدگی به آن فرادستگاهی است.

وی با بیان اینکه کمیسیون انرژی مجلس خواستار تسریع در بهره‌برداری از چنین میادین مشترکی است، افزود: وزارت نفت در دولت سیزدهم در این حوزه پیگیر است تا کوتاهی‌هایی که در دولت‌های قبل در حوزه میادین مشترک نفتی و گازی صورت گرفته، جبران شود.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه وزارتخانه‌های نفت و امور خارجه در دولت سیزدهم رایزنی‌ها و اقدامات دیپلماتیک را به‌صورت جدی برای بهره‌برداری از میدان مشترک آرش (میدان نفتی مشترک آبی بین ایران، عربستان و کویت) دنبال می‌کنند، اظهار داشت: مجموعه نگرش دولت در این حوزه، ایجاد سرمایه جدید برای آیندگان است که این نگاه بسیار ارزشمند و قابل احترام محسوب می‌شود.

شریعتی تأکید کرد که تشکیل کمیته‌ای برای نظارت بر بهره‌بردای از میادین مشترک در دستور کار کمیسیون انرژی مجلس قرار دارد.

وی با اشاره به اختلاف‌هایی که بین عربستان، کویت و ایران از دولت قبل بر سر مسأله میدان مشترک نفتی – گازی آرش شکل گرفت، یادآور شد: تأخیر و کُندی دولت قبل در حل اختلافات میادین مشترک نفتی سبب شد در برخی از مسائل این میدان پیچیدگی‌هایی ایجاد شود ولی وزارت نفت دولت سیزدهم رسیدگی به این موضوع را از طریق مسالمت‌آمیز در کنار توسعه پالایشگاه‌های فراسرزمینی در دستور کار دارد و برنامه‌ریزی‌های لازم را هم برای آن انجام داده است.

شریعتی دلیل برخی اختلاف‌ها بین جمهوری اسلامی ایران، عربستان و کویت در میدان مشترک نفتی آرش را کم‌کاری دولت گذشته برای رفع سوءتفاهم‌ها عنوان کرد و افزود: به‌رغم اینکه دولت یازدهم و دوازدهم اهمیتی به این میادین نمی‌داد، ولی دولت سیزدهم در تلاش است با از سرگیری روابط با عربستان و مذاکرات میان صنعا، ریاض و تهران، اختلافات در پرونده میدان نفتی – گازی آرش (الدوره) را به‌صورت مسالمت‌آمیز رفع کند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: دولت سیزدهم اقدامات مهمی در حوزه توسعه پالایشگاه‌های فراسرزمینی، فروش نفت، توسعه فازهای مهم پارس جنوبی و بهبود زیرساخت‌های گاز کشور انجام داده است و قطعاً در آینده‌ای نزدیک بهره‌بردای از میدان نفتی آرش هم با همکاری دو کشور دیگر انجام می‌شود.

به گزارش ایرنا، میدان مشترک نفتی – گازی آرش در شمال خلیج فارس قرار دارد که ذخیره درجای گاز طبیعی آن حدود ۲۰ تریلیون فوت مکعب و ذخیره نفت خام درجای این میدان نیز نزدیک به ۳۱۰ میلیون بشکه برآورد می‌شود که سهم ایران را حدود ۴۰ درصد تخمین زده‌اند.

قطع روابط هفت ساله جمهوری اسلامی با عربستان منجر به آن شد در مقاطعی دولت کویت با سوء‌استفاده از تنش ایران با سعودی‌ها بر سر میدان آرش، با ریاض هم‌پیمان شده تا توان دیپلماتیک خود را برای حل مسأله‌ با ایران ارتقا دهد؛ از طرفی با در نظر گرفتن جزیره‌های «خارک» ایران و «فیکله» کویت و همچنین وجود منطقه مشترک بی‌طرف میان کویت و عربستان، تفاهم بر سر میدان آرش دچار پیچیدگی‌های گسترده شده و به عبارتی به گفته برخی کارشناسان پیچیده‌ترین جغرافیای سیاسی در کل دریاهای جهان را داراست.

این درحالی‌ست که در طول سال‌های اخیر، کویت با استفاده از نتایج لرزه‌نگاری انجام شده توسط شرکت شل، خط مرز جدیدی تعیین کرده که مدعی است بر اساس آن کل ساختمان میدان آرش در بخش عربی قرار می‌گیرد، اما این خط مرز تاکنون توسط ایران پذیرفته نشده است.

همچنین در مارس ۲۰۲۲ کویت و عربستان سعودی قراردادی برای تقسیم منابع میدان گازی آرش امضا کردند که سبب اعتراض جمهوری اسلامی ایران شد؛ بر همین اساس وزیر خارجه کویت اعلام کرد میدان نفتی – گازی آرش، یک میدان سه جانبه بین کویت، عربستان و ایران است. همچنین در ماه‌های اخیر و در دولت سیزدهم و با تسریع روند عادی‌سازی روابط ایران و عربستان، این امید شکل گرفت که دو کشور در کنار حل مشکلات مختلف، راه‌حلی نیز برای بهره‌برداری از این میدان انرژی در خلیج فارس پیدا کنند.