امروز افزون بر ۶۰ میلیارد تن ذخیره معدنی در سطح کشور شناسایی شده که از این رقم حدود ۳۷ میلیارد تن ذخیره قطعی و بقیه احتمالی است. شمار مواد معدنی اکتشافی در کشور ۶۸ ماده است که سهم مصالح ساختمانی نسبت به فلزی غالب است.

ایران دارای ۱۰ هزار و ۴۰۰ معدن دارای پروانه بهره‌برداری است که پنج‌هزار و ۶۰۰ معدن آن فعال است.

به گفته کارشناسان، از بین معادن غیرفعال و راکد یاد شده اگر حتی یک‌هزار معدن را بتوانیم فعال کنیم و هر معدن در زنجیره نخست خود دست‌کم به‌طور مستقیم ۳۰ نفر را مشغول به کار کند، اشتغال ۳۰ هزار نفری را به دنبال خواهد داشت و در کنار هر شغل مستقیم حداقل هفت شغل غیرمستقیم دیگر نیز قابل تعریف است.

برپایه آمارهای رسمی، سال گذشته بیش از ۲۱۰ جلسه با محوریت معادن کوچک‌مقیاس در کشور برگزار شد، همچنین سه تفاهم‌نامه و ۲ قرارداد در همین خصوص منعقد و هشت فراخوان عمومی جذب سرمایه‌گذار اعلام شد.

در همین زمینه بررسی و مطالعه محدوده‌های معدنی چهار استان در دستور کار قرار گرفت که در نهایت به احیاء، فعال‌سازی و توسعه ۲۵۳ معدن، همچنین حمایت و توسعه ۱۵ واحد فراوری در کشور انجامید.

مصالح ساختمانی در صدر معادن احیا شده

مجموع تلاش‌های انجام شده در سال گذشته، احیا و توسعه ۲۵۳ معدن کوچک را در سطح کشور به دنبال داشت که ۱۷۰ معدن از طریق طرح احیا و ۸۳ معدن از طریق پروژه زیرساخت، فعال‌سازی شده یا توسعه یافتند.

در این بین معادن مصالح ساختمانی با ۸۶ معدن (۳۳ درصد کل آمار) بیشترین میزان تعداد معادن احیا شده یا توسعه یافته را به خود اختصاص دادند و پس از آن معادن فلزی (۶۵ معدن و ۲۶ درصد آمار)، معادن سنگ تزئینی (۵۶ معدن و ۲۳ درصد آمار) و معادن غیرفلزی (۴۶ معدن و ۱۸ درصد آمار) در مکان‌های دوم تا چهارم قرار گرفتند.

افزایش تولید

برپایه این گزارش، احیا و توسعه معادن یاد شده در سال ۹۹ منجر به ۹ میلیون و ۱۹ هزار و ۴۰۰ تن افزایش تولید شد.

بیشترین میزان اضافه تولید در معادن مصالح ساختمانی با ۵۷ درصد اتفاق افتاد، به طوری که از این معادن پنج میلیون و ۱۰۹ هزار و ۵۵۰ تن تولید ماده معدنی حاصل شد.

پس از آن معادن فلزی با یک میلیون و ۹۸۶ هزار و ۲۰۰ تن، معادن غیرفلزی با یک میلیون و ۲۴۰ هزار و ۶۵۰ تن و بالاخره معادن سنگ تزئینی با ۶۸۳ تن افزایش تولید در رده‌های بعدی قرار گرفتند.

سرمایه‌گذاری برای احیاء معادن کوچک‌مقیاس

مطابق آمارها برای احیا و توسعه این تعداد معادن در سال ۹۹ افزون بر ۲ هزار و ۶۲۵ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده است که نیمی از این سرمایه‌گذاری‌ها در بخش معادن فلزی اتفاق افتاد، با این حال سهم معادن غیرفلزی از سرمایه‌گذاری‌ها ۲۹ درصد، سهم مصالح ساختمانی ۱۲ درصد و سهم معادن سنگ تزئینی ۹ درصد بوده است.

استان‌های پیشرو

بیشترین آمار معادن احیا و فعال‌سازی شده در سال ۹۹ در استان سمنان با ۴۰ معدن بود و پس از آن استان‌های زنجان با ۳۴ معدن، مازندران با ۲۶ معدن، اردبیل و فارس هر یک با ۱۸ معدن و اصفهان و یزد هر یک با ۱۶ معدن قرار دارند.

همچنین گرچه در سال ۹۹ صدور مجوز تاسیس، افزایش ظرفیت و تامین مواد اولیه برای ۲۵ معدن هدف‌گذاری شده بود، اما در نهایت برای ۱۵ معدن (معادل ۶۰ درصد هدف‌گذاری انجام شده) اجرایی شد.

اشتغال معادن احیا شده و توسعه یافته

احیا و توسعه این معادن در مجموع منجر به اشتغال‌زایی سه‌هزار و ۱۲۸ نفری شد. در این میان، بیشترین اشتغال‌زایی در معادن فلزی با یک‌هزار و ۴۸ نفر اتفاق افتاد و پس از آن معادن غیرفلزی با ۸۵۴ نفر اشتغال و معادن سنگ تزئینی و مصالح ساختمانی هر یک با ۶۱۳ نفر، در رده‌های بعدی قرار گرفتند.

بر اساس این گزارش ، از ابتدای آغاز طرح تاکنون سه هزار و ۱۲۰ معدن غیرفعال و راکد کوچک‌مقیاس شناسایی و اولویت‌بندی شدند که بر روی یک‌هزار و ۴۶۳ معدن اقدام کلینیکی انجام شد و در نهایت طی دو سال گذشته ۳۹۹ معدن احیا و فعال‌سازی شد یا مورد توسعه قرار گرفت.