نقش بانک مسکن در موفقیت طرح های خانه سازی دولتی

بیت الله ستاریان عضو هیات علمی دانشگاه تهران در گفت و گو با پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، با اشاره به نارسایی های اقتصاد ایران تاکید دارد: این نارسایی موجب شده که ظرفیت ها و پتانسیل های تمامی بخش ها به صورت کامل استفاده نشود.

او نتیجه این ساختار معیوب را وضعیت کنونی عنوان و اظهار می کند: بواسطه چنین ساختار نظام تامین مالی در ایران ضعیف مانده و نتوانسته با ابزارهای جدید مجهز شود.

ستاریان با اشاره به ایجاد بانک های متعدد تخصصی در حوزه های مختلف اعتقاد دارد: به دلیل رویکرد حاکم بر اقتصاد ایران و تکالیف تحمیلی، بانک های تخصصی نتوانسته اند در حوزه های خود موفقیت کامل داشته باشند.

این استاد دانشگاه در عین حال تاکید می کند در میان بانک های تخصصی همچون کشاورزی، صادرات، صنعت و معدن، توسعه تعاون و… ، بانک مسکن کارنامه قابل قبول تری دارد. زیرا توانسته علی رغم شرایط مشابه در حوزه تامین مالی و خانه دار کردن بخشی از دهک ها گام های بزرگ تری بردارد.

او با اشاره به اینکه عملکرد بانک های تخصصی در زمینه انحراف منابع یک مبنای ارزیابی می تواند باشد افزود: وقتی دولت تلاش دارد از طریق مداخله سیاستی را جا بیندازد هزینه هایی به دنبال دارد.

او با ذکر مثالی توضیح داد: در تمامی دنیا اصلی وجود دارد که مسکن از دهک های بالا پر می شد. در ایران دولت تلاش داشته این سیاست را از پایین تعقیب کند. این تلاش معکوس تا حدودی جواب داده است بخشی از آن به دلیل جذاب بودن بخش مسکن است و بخشی دیگر به دلیل استفاده از برخی ابزارها از سوی بانک عامل.

ستاریان دلیل دیگر چنین داوری را طرح مسکن مهر می داند و می گوید: طرح مسکن مهر با وجود همه انتقادهای کارشناسی یک پروژه به ارث رسیده بود. معمولا با تغییر دولت ها تمایلی به ادامه پروژه های قبلی نیست و نظام بانکی نیز از این جابجایی ها برای خلاصی از تعهدات استفاده می کند.

او ادامه داد: اما در طرح مسکن مهر بانک مسکن تا آخر پای کار ماند به خصوص که در دو سال اخیر تامین مالی و اتمام طرح تسریع شد.

این عضو هیات علمی دانشگاه اعتقاد دارد: در کنار وفای به تعهد اتمام این طرح توانست از یک تورم بزرگ جلوگیری کند زیرا وقتی طرحی به اجرا در می آید و منابع به آن تخصیص داده می شود اگر تبدیل به یک محصول نشود می تواند آثار تورمی داشته باشد.

به گفته او چنین اتفاقی همانند آن است که نقدینگی ایجاد و توزیع شده اما مقابل آن تولیدی صورت نگرفته است. بنابراین اگر در سال های اخیر طرح تکمیل نمی شد می توان گفت به دلیل آنکه محصول نهایی وارد اقتصاد نمی شد تورم در اقتصاد شدت بیشتری می گرفت.

ستاریان می گوید: بانک مسکن در یک سال اخیر-دوره مدیریت دکتر شایان- با تعهد به تامین مالی مسکن مهر و به بهره برداری رساندن تمام آنها هم به رونق اقتصاد کمک کرد هم با تکمیل و کمک به بازپرداخت وام های داده به برگشت نقدینگی تزریق شده کمک کرد.

او تاکید می کند این کارنامه در مقایسه با بانک های تخصصی دیگر بسیار بهتر است زیرا تمامی این بانک ها در مقایسه با بانک مسکن در پروژه های تخصصی حوزه خود موفقیتی مشابه نداشتند.

به گفته ستاریان موفقیت بانک مسکن در طرح مسکن مهر ، اقدام ملی و… توانست تا حدودی به خانه دار شدن مردم کمک شود به همین دلیل می توان گفت بانک مسکن بخش تخصصی خود را از سایر بانک های تخصصی بهتر می شناسد.

او در عین حال از متولیان خواست زمینه ای توسعه ای شدن بانک مسکن را فراهم کنند تا امکان استفاده از تمامی ابزارهای مالی برایش فراهم شود و پتانسیل های استفاده نشده در این بانک به فعل درآید.