به گزارش تجارت گردان، همسایگان ایران از دیرباز تاکنون دارای اهمیت استراتژیکی در بخش تجارت خارجی بودند و همواره سهم بالایی در واردات محصولات نفتی و غیرنفتی از ایران داشتند که البته متاثر از تحریم ها تا حدودی دچار فراز و نشیب هایی بود.
بعد از توافق برجام که گشایشی در ارتباطات بین المللی ایجاد شد و کشورهای مختلف برای برقراری همکاری مشترک با ایران شتاب زده وارد عمل شدند، بعد از مدتی با خروج آمریکا از برجام به تمام توافقات پشت پا زدند و باز هم شرکای وفاداری مانند کشورهای همسایه برای ایران ماند و بس.
عراق سال هاست در صدر فهرست صادراتی ایران قرار دارد و حالا به تازگی توافقات جدیدی هم درباره آزاد شدن منابع مالی ما در این کشور انجام شده که دستاورد سفر عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی است.
عبدالناصر همتی دیروز (دوشنبه) در راس هیاتی به بغداد سفر کرد و طی آن با «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر، «علی عبدالامیر علاوی» وزیرداریی، مصطفی غالف مخیف روسای بانک مرکزی و «سالم جواد عبدالهادی چلبی» رییس بانک تجارت عراق دیدار داشت، با خبرهای خوبی که امیدواریم به زودی اجرایی شود.
آزادسازی منابع مالی
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به مثبت بودن رایزنی‌هایش با مقامات عراقی، گفت: با بانک مرکزی و بانک تجارت عراق بر سر آزاد کردن منابع مالی کشورمان به توافق رسیده است. عبدالناصر همتی درباره نتائج مذاکراتش با مقامات عراقی افزود که جلسه مشترک سه جانبه با روسای بانک مرکزی و بانک تجارت عراق منجر به توافق بر سر آزاد کردن منابع مالی ایران با هدف خرید کالاهای اساسی برای کشور شده است.
وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در نتیجه صادرات برق و گاز به عراق، منابع مالی چشمگیری در بانک های عراق دارد و امیدواریم با توافق های انجام شده گام های مثبتی در توسعه روابط اقتصادی و بانکی با کشور دوست و برادر عراق برداشته شود.
همتی تصریح کرد با توجه به رایزنی های امروز و قول هایی که مسوولان عراقی داده اند، نسبت به آینده امیدوار است و نتایج آن به زودی در مناسبات بانکی و اقتصادی دو کشور مشخص می شود. 
رئیس کل بانک مرکزی مشکل اساسی در برداشت از منابع مالی ایران در عراق را در حوزه اجرایی دانست و گفت: بانک تجارت عراق و معذوریت هایی که بانک مرکزی عراق قبلا داشت با توافق امروز برطرف شدند.
تقویت همکاری بانکی
رییس کل بانک مرکزی عراق نیز در دیدار با دکتر همتی، همتای ایرانی خود در بغداد گفت: مقامات عراقی بر حل و فصل مسائل بانکی میان دو کشور تاکید دارند و بزودی با سازکارهای اتخاذ شده، این مشکلات رفع خواهد شد.
«مصطفی غالب مخیف» تاکید کرد: تلاش‌ داریم به همکاری بانکی با جمهوری اسلامی ایران ادامه دهیم و از تجارب تهران در امور مالی و بانکی استفاده خواهیم کرد. تمام تلاش ما این است که همکاری دو کشور ادامه داشته باشد و مشکلات موجود در حوزه مطالبات مالی و پولی ایران نیز حل شود.
وی افزود: برخی سازوکارها وجود دارد که می‌توان با بهره‌گیری از آنها به تقویت همکاری بانکی و پولی میان دو کشور و رفع مشکلات موجود، کمک کرد و برهمین اساس پیشنهاد دادیم کمیته‌ای مشترک با حضور مقامات بانکی و مالی دو کشور تشکیل شود تا به راهکار لازم برای حل مسایل ایران و عراق دست یافت.
طلب ۳ میلیارد دلاری
در همین باره رئیس اتاق مشترک ایران و عراق با بیان اینکه خوشبختانه سفر اخیر رئیس کل بانک مرکزی دستاورد خوبی به همراه داشت و به توافق بر سر آزادسازی منابع مالی ایران در عراق رسیدند؛ اظهار کرد: مطالبات ایران از عراق عمدتا مربوط به صادرات گاز و انرژی به این کشور است و رقم دقیقی از آن اعلام نشده است. 
یحیی آل اسحاق در گفتگو با خبرنگار تجارت گردان تصریح کرد: بنده حدس می زنم طلب ما از عراق حدود ۳ میلیارد دلار باشد که براساس توافق انجام گرفته مقرر شد این طلب ها در اختیار بانک تجارت عراق قرار بگیرد و ایران نیز براساس نیازهای خود و خرید کالاهای اساسی از کشورهای دیگر از این منابع استفاده کند. در واقع بانک تجارت عراق پول را به کشور فروشنده کالا به ما حواله خواهد کرد. 
وی با اشاره به بازگشت ارز صادراتی گفت: بانک مرکزی با اصل اینکه درباره صادرات به عراق باید روش متفاوتی نسبت به کشورهای دیگر در نظر گرفت موافق است و این مهم را پذیرفته و فقط باید به دنبال سازکار مشخص آن بود. 
رئیس اتاق مشترک ایران و عراق ادامه داد: با توجه به اینکه ۷۰ درصد صادرات غیرنفتی ایران به دو کشور عراق و افغانستان است، دولت و بانک مرکزی باید نگاه ویژه ای به این کشورها داشته باشد و به عنوان نمونه در موضوع بازگشت ارز حاصل از صادرات، باید برای صادرکنندگانی که به این کشورها صادرات دارند تدابیر ویژه ای اندیشیده شود.
وزیر بازرگانی دولت سازندگی با بیان اینکه صادرات با این کشورها عمدتا براساس ریال انجام می شود و بنابراین پیشنهاد می شود از طرق مختلف اعم از تهاتر یا صادرات در مقابل واردات و … اقدام شود، تصریح کرد: صادرات غیرنفتی ایران در نیمه نخست امسال به عراق ۳ میلیارد دلار بود که اگر مباحث کرونا را نداشتیم باید رقم ۶ میلیارد دلاری ثبت می شد. 
آل اسحاق افزود: کرونا در سطح جهانی تبعات منفی برای تجارت خارجی کشورها به همراه داشت و براساس آمار سازمان های جهانی افت ۱۵ تا ۲۰ درصدی به طور میانگین برای کشورها به ثبت رسید که ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. به همین دلیل نیمه نخست سال با کاهش شدید صادرات غیرنفتی مواجه شدیم که هنوز نمی توان نیمه دوم را هم پیش بینی کرد.
به گفته وی، وضعیت تجارت و به ویژه صادرات غیرنفتی در ۶ ماهه دوم امسال به نوع راهبردهای دولت و به کارگیری سیاست های مناسب اقتضائات زمان بستگی دارد؛ اما اگر همین رویه ادامه داشته باشد نمی توان انتظار بهبود داشت.