این اقدام دولت هم راستا با دیگر کشورها و اقتصادهای بزرگ و توسعه یافته بوده و معاملات طلا در بورس‌های سراسر جهان، بازار مدرن طلا را به یک بازار جهانی تبدیل کرده و ابزارهای مالی همچون قراردادهای نقدی، آتی، اختیار معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا به سرمایه‌گذاران این امکان را داده است که بدون نیاز به خرید و نگهداری فیزیکی طلا، از منافع این بازار بهره‌مند شوند.

آمارهای معاملات طلا در بورس های جهانی نشان می‌دهد معاملات طلا و ابزارهای مالی مبتنی بر آن در این بورس‌ها از رونق بالایی برخوردار است؛ به طوری که در حال حاضر، طلا در شکل‌های متنوعی در بورس‌های مختلف جهان معامله می‌شود. بازار شمش لندن (LBMA)، بورس بین‌المللی معاملات آتی و اختیار مالی لندن (LIFFE)، بازار کالایی بورس نیویورک (COMEX)، بورس کالای اوساکای ژاپن (JPX)، بورس طلا و کالای دبی (DGCX)، بورس چند کالایی هند (MCX) و بورس آتی شانگهای (SHFE) بزرگ‌ترین بورس های طلا در دنیا در حوزه معاملات طلا هستند.

عمده معاملات طلا در جهان در بورس COMEX، بازار خارج از بورس لندن و بورس‌های طلا و آتی شانگهای صورت می‌گیرد. COMEX، زیرمجموعه بورس کالای شیکاگو (CME) بوده و این بورس، بزرگ‌ترین بازار معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله در حوزه فلزات محسوب می‌شود. در این بازار، قراردادهای مشتقه فلزاتی همچون طلا، نقره، مس و آلومینیوم معامله می‌شود. معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله در این بازار عمدتاً با هدف پوشش ریسک صورت می‌گیرد و معمولاً به تحویل منجر نمی‌شود. بیش از ۴۰۰ هزار قرارداد آتی و اختیار معامله که روزانه در COMEX معامله می‌شود، این بازار را به نقدشونده‌ترین بازار بورس فلزات در جهان تبدیل کرده است؛ به نحوی که فعالیت معامله‌گران و قیمت‌های کشف‌شده در این بازار، بر بازار فلزات قیمتی سراسر جهان تأثیر می‌گذارد. در بورس COMEX، روزانه حدود ۴۲ میلیون اونس طلا (بیش از ۱۳۰۰ تن) معامله می‌شود. همچنین در بورس چند کالایی هند نیز به عنوان یکی از بورس هایی که معاملات طلا در آن جریان دارد، تنها در مدت شش ماه در سال ۲۰۲۳، ارزش معاملات قراردادهای مبتنی بر طلا به بیش از ۱۰ هزار میلیارد روپیه رسیده است.

مردمی سازی اقتصاد به کمک ابزارهای نوین مالی

در ایران نیز با اقدام مثبت دولت سیزدهم در راستای مردمی سازی اقتصاد، بازار شمش طلا به سمت مدرن شدن و بهره‌گیری از ابزارهای مالی نوین حرکت کرده و از اسفند ماه ۱۴۰۱ معاملات شمش طلا در بازار سرمایه ایران و در بستر بورس کالا طراحی و در قالب معاملات گواهی سپرده کالایی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گرفته است.

معامله یک تن و ۴۶۵ کیلوگرم شمش طلا

جذابیت معاملات گواهی سپرده کالایی و استقبال بالای سرمایه‌گذاران از این معاملات موجب شد تا در همان زمان شروع معاملات در اسفند ماه ۱۴۰۱ و در کمتر از یک ماه از زمان راه‌اندازی، ۱۴ کیلوگرم شمش طلا در قالب ابزاری به نام گواهی سپرده کالایی به ارزش ۴۳.۷ میلیارد تومان مورد معامله قرار گیرد. به مرور زمان و با افزایش آگاهی عموم مردم از این معاملات، حجم معاملات گواهی سپرده شمش طلا از ابتدا تا پایان مهر ماه امسال به بیش از ۱۴۶۵ کیلوگرم رسیده است.

این گزارش می‌افزاید، امکان پوشش ریسک ناشی از نوسان قیمت ارز و اونس جهانی، معافیت مالیاتی، استفاده به عنوان یک سپر ضد تورمی، مالکیت طلا بدون نیاز به نگهداری فیزیکی، نقدشوندگی بالا، پایین بودن کارمزد معاملات، قابلیت خرید و فروش به صورت برخط، اطمینان از اصالت و استاندارد شمش‌های قابل معامله و از بین رفتن ریسک‌های ناشی از سرقت و تقلبی بودن سکه فیزیکی و از همه مهم‌تر امکان سرمایه‌گذاری با سرمایه اندک در این بازار از مهم‌ترین مزایایی است که به جذابیت این معاملات کمک کرده است. در بورس کالا با توجه به آنکه هر گواهی سپرده شمش طلا معادل یک‌دهم گرم طلاست، مردم می‌توانند با سرمایه حدود ۳۰۰ هزار تومان در این بازار سرمایه‌گذاری کنند.

بازاری امن که می‌تواند سرمایه‌های مازاد و سرگردان جامعه را به جای بازار سنتی و ایجاد حباب قیمتی در آن، به سمت بازارهای مدرن سوق دهد. آن‌چنان که در همین مدت، این معاملات توانسته به کاهش حباب قیمتی سکه طلا نیز کمک شایان توجهی کند.

منبع خبر: ایرنا