در پی انجام این عملیات تعمیراتی بزرگ و تأثیرگذار، خبرنگار فولاد، ضمن گفت‌وگو با برخی از مدیران و کارشناسان ناحیه نورد سرد، ابعاد و ارزش این پروژه را مورد بررسی قرار داده است. ماحصل این گفت‌وگوها را در ادامه می‌خوانید.

بهزاد بهادرانی، مدیر ناحیه نورد سرد
خط قلع‌اندود در ناحیه نورد سرد فولاد مبارکه ازجمله خطوط نهایی تولید محصولات پوشش‌دار است که از سال ۱۳۸۲ رسما مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. فرایند اصلی این خط شامل اعمال پوشش نازک قلع بر روی ورق است که طی آن قلع به‌صورت الکتروشیمیایی از آند جدا و بر روی ورق نشانده می‌شود.
محصول قلع‌اندود ناحیه نورد سرد فولاد مبارکه طی دو سال پیاپی تندیس‌های جایزه ملی کیفیت ایران را کسب کرده است. در ادامه موفقیت‌های سال‌های گذشته، موفق شدیم از ظرفیت اسمی عبور کنیم و رکورد تولید سال را محقق سازیم. همچنین در پایان شهریورماه سال جاری، رکورد هم‌زمان در کمیت و کیفیت محصول قلع‌اندود در این فرایند محقق شده است. البته این موارد موجب غفلت از اصلاحات زیرساختی در فرایند نشده و اقدامات مؤثری در جهت تداوم تولید و کیفیت و بهبود شرایط ایمنی تولید انجام گرفته که نمونه عینی آن انجام این پروژه تعمیراتی و اصلاحی است که با همت یکایک عزیزان ذی‌ربط در مجموعه ناحیه نورد سرد و واحدهای خدمات فنی و پشتیبانی برنامه‌ریزی شد و مطابق با برنامه‌ریزی انجام‌شده، خاتمه یافت.

محسن زارع، مدیر محصولات پوشش‌دار ناحیه نورد سرد
در این خصوص، با تحقق نتایج خوب در عملکرد کمی و کیفی و ایمنی در محصول قلع‌اندود، اقدامات زیرساختی در جهت تداوم این روند ضروری بود. در همین راستا، با وجود کنترل‌های لازم از ابتدای بهره‌برداری از خط، به‌دلیل بروز خوردگی در سازه اصلی و بخشی از متعلقات مربوطه و قسمت‌هایی از فونداسیون خط، تعویض سازه اصلی و همچنین تعمیرات اساسی در سایر نقاط خط تولید ضرورت داشت. بر این اساس، طی بررسی‌های صورت‌گرفته با محوریت واحد بازرسی سازه و جرثقیل‌ها و واحد بازرسی خوردگی و خواص مواد، اصلاحات اساسی در سازه و فونداسیون مورد تأکید قرار گرفته و با هماهنگی مدیریت‌های ذی‌ربط، من‌جمله مدیریت‌های ناحیه نورد سرد، تعمیرات مرکزی و همچنین برنامه‌ریزی و کنترل تولید، پروژه تعویض و بهینه‌سازی قسمت‌های معیوب در دستور کار قرار گرفته و با همت جمعی کارکنان ناحیه نورد سرد، تعمیرات مرکزی، پیمانکاران درگیر و سایر قسمت‌های ذی‌ربط، این پروژه به نحو مطلوبی برنامه‌ریزی و اجرا شد و خط تولید با آمادگی و اطمینان بیشتری نسبت به گذشته به مدار تولید بازگشت.

علیرضا کاظمی، مدیر تعمیرات مرکزی
پیرو درخواست ناحیه نورد سرد مبنی بر انجام تعمیرات اساسی خط قلع‌اندود، با توجه به حجم، تنوع و گستردگی فعالیت در حوزه‌های مختلف، اعم از طراحی و ساخت سازه، اعمال پوشش‌های ضدخوردگی بر روی سازه فلزی و بتنی، انجام حجم قابل‌توجهی شین‌کشی و کابل‌کشی‌های برقی، تعمیرات تابلوهای برق فشار قوی، تعویض لوله‌های سیالاتی سیستم‌های خنک‌کننده و برخی اقدامات دیگر، نیاز به پیش‌بینی و اقدامات مقدماتی متعددی داشت.
با توجه به محدودیت فضای عملیات ضرورت داشت این فعالیت‌ها به نحو مناسبی سازمان‌دهی و مدیریت شوند تا در زمان محدود با کیفیت مطلوب و با رعایت جنبه‌های ایمنی اجرایی شوند. بر همین اساس، تیم فنی و اجرایی و پیمانکاران عملیاتی تعمیرات مرکزی با تمام توان در مراحل اجرایی این پروژه شرکت کردند و مطابق با برنامه تدوین‌شده فعالیت‌ها انجام و خط به بهره‌بردار تحویل شد.

مصطفی ناجی، رئیس واحد قلع‌اندود
خوردگی شیمیایی و گالوانیک یکی از مشکلاتی است که در فرایندهای الکتروشیمیایی وجود دارد و پیامد آن تخریب سازه‌های آسیب‌پذیر است. هرچند با اعمال پوشش‌های ضدخوردگی و انجام مراقبت‌های لازم تلاش می‌شود این آسیب‌ها به حداقل برسد، ولی به‌مرور، این پدیده منجر به صدمه به تجهیزات می‌شود و ازاین‌رو اقدامات برنامه‌ریزی‌شده به‌موقع و مؤثر باعث کنترل و مهار ابعاد و پیامدهای آن می‌شود.
در قسمت پوشش‌دهی خط قلع‌اندود نیز به دلیل وجود جریان‌های الکتریکی بالا، وجود محلول اسیدی با دمای بالا و تنش‌های مکانیکی ناشی از فرایند، استهلاک و خوردگی در سازه و تجهیزات پیرامون آن ایجاد شده بود که ضرورت داشت به‌طور اساسی بازسازی و نوسازی شوند.
بر این اساس، مقدمات اولیه پروژه شامل تدوین برنامه کنترل پروژه، مهندسی و تهیه طرح و تأمین و خرید متریال موردنیاز انجام شد و هم‌زمان مقدمات اجرای پروژه و تدارک پیش‌نیازهای لازم، شامل ساخت سازه اصلی و اعمال پوشش ضدخوردگی و همچنین ایجاد بستر لازم جهت اجرای طرح طی ماه‌های قبل از شروع فاز نهایی فراهم گردید تا سرانجام فرایند تولید جهت اجرای فعالیت‌های اصلی پروژه در تاریخ ۲۱/۸/۱۴۰۱ متوقف و در تاریخ ۱۱/۹/۱۴۰۱ مطابق با برنامه تدوین‌شده فعالیت‌ها خاتمه یافت و بهره‌برداری از خط تولید آغاز گردید.

اهم فعالیت‌های انجام‌شده در این پروژه به شرح زیر است:
-تهیه نقشه، طراحی، ساخت و اعمال پوشش ضدخوردگی تیرهای اصلی خط؛
-دمونتاژ کلیه متعلقات شامل مخازن الکترولیت پوشش‌دهی، سیستم‌های سیالاتی و انتقال توان الکتریکی؛
-اجرای سازه نگهبان و دمونتاژ سازه اصلی خط قلع‌اندود؛
-تخریب و بازسازی و اعمال پوشش ضدخوردگی در بستر خط؛
-تخریب و بازسازی و اعمال پوشش ضدخوردگی مجموعه مخازن و مسیرهای سیالاتی در معرض مواد شیمیایی؛
-انتقال و مونتاژ سازه اصلی ساخته‌شده؛
-بازسازی و نوسازی کلیه شین‌های مسی انتقال قدرت الکتریکی؛
-بهبود و انجام اصلاحات لازم در مسیر سینی کابل‌ها و مسیر لوله‌های سیالاتی؛
-ارتقای  سطح امنیت سایبری شبکه اتوماسیون واحد (ادامه دارد)؛
-تعویض لوله ۶ اینچ اصلی آب چیلد واحد قلع‌اندود به متراژ حدود ۳۰۰ متر (هم‌زمان با توقف خط قلع‌اندود،  این لوله که تأمین‌کننده آب چیلد موردنیاز سیستم‌های خنک‌کننده رکتیفایرهای خط قلع‌اندود است، توسط تیم فنی و پیمانکار اجرایی واحد تعمیرات تأسیسات و لوله‌کشی صنعتی شرکت تعویض و نوسازی شد)؛
-تعمیرات اساسی در تابلوهای توزیع برق فشار قوی واحد قلع‌اندود؛
-انجام سایر فعالیت‌های مرتبط با استانداردهای شات‌دان سالیانه؛
-انجام فعالیت‌های بهبود متعدد در نقاط مختلف فرایند جهت بهبود شرایط ایمنی و عملیاتی خط؛
-اجرای پروژه سیستم اعلام حریق در زیرزمین واحد قلع‌اندود (هم‌زمان با اجرای پروژه اصلی خط، پیشرفت قابل‌توجهی در اجرای پروژه سیستم اعلام حریق واحد قلع‌اندود توسط تیم عملیاتی و پیمانکار اجرایی توسعه سیستم‌های جنبی فولاد مبارکه محقق شد)؛
-انجام فعالیت تعمیراتی در خطوط برش قلع‌اندود (با توجه به توقف فرایند تولید خط قلع‌اندود و به‌تبع آن توقف خطوط برش قلع‌اندود، در همین زمان تعمیرات سالیانه و انجام اقدامات دیتابرداری از تجهیزات فاقد نقشه و کد و بهینه‌سازی‌های لازم در خط برش ۱ و خط برش ۲ قلع‌اندود نیز برنامه‌ریزی و توسط تیم فنی واحد و پیمانکار بهره‌برداری خطوط برش و با همکاری سایر واحدهای ذی‌ربط اجرا گردید).
مجموعه فعالیت‌های انجام‌شده با همکاری مشترک تیم فنی و اجرایی واحد قلع‌اندود، دفتر فنی برنامه‌ریزی تعمیرات و قطعات یدکی ناحیه نورد سرد، واحد بهینه‌سازی تعمیرات مرکزی و پیمانکاران مربوطه در تعمیرات مرکزی و ناحیه نورد سرد (پیمانکار خانه‌داری صنعتی و پیمانکار تأمین رابر) تعمیرگاه مرکزی، بازرسی سازه و جرثقیل‌ها، بازرسی خوردگی و خواص مواد، واحدهای خرید و مهندسی کارخانه و واحد خدمات عمومی طی فرایند چندماهه برنامه‌ریزی و اجرا شد که از زحمات یکایک عزیزان تقدیر و تشکر می‌گردد.

حسین عابد، رئیس مرکز اجرای پروژه‌های اصلاحی و بهینه‌سازی
از مهم‌ترین فعالیت‌هایی که در این شات دان در کوتاه‌ترین زمان ممکن و برای اولین بار انجام شده است تعویض ۴ عدد تیر اصلی استراکچر قسمت پوشش‌دهی بوده که کلیه مراحل تهیه نقشه DWG و شاپ و ساخت و نصب توسط تعمیرات مرکزی انجام شده است.
در کنار این فعالیت، بخشی از شبکه آب چیلد توسط مرکز تأسیسات، تعویض سلول ۱ اسیدی لوله‌کشی تانک‌ها و تعویض پمپ ۲۰ تا ۲۴ توسط مرکز تعمیرات مکانیک و همچنین اصلاح دیواره‌های زیرزمین و منهول توسط مرکز ساختمانی انجام شد.
عمده فعالیت‌ها و نقاط بحران ساخت ۴ عدد تیر اصلی توسط تیرآهن IPB400 بود که در کارگاه پیمانکار بهینه‌سازی و تعمیرات مرکزی انجام پذیرفت. تیرهای ساخته‌شده پس از تأیید واحد بازرسی فنی توسط رنگ ضدخوردگی Glass Flake Phenolic که قبلا به تأیید واحد بازرسی خوردگی رسیده بود با سطح ۳۵۰ میکرون بر روی سطوح تیرها انجام پذیرفت.
در زمان توقف پس از نصب داربست دمونتاژ کلیه تجهیزات فرایندی شامل کلیه کنداکتور رول‌ها، دفلکتور رول‌ها، رینگر رول‌ها، سلول‌های ۱ تا ۷، قسمت‌های برقی، شین‌های برقی و تأسیسات انجام پذیرفت و بعد از پس‌کشی کلیه کابل‌ها، تیرهای قدیمی و ستون‌های کمکی دمونتاژ انجام گردید.
بعد از سنگ‌زنی محل دمونتاژ استراکچر، تیرهای جدید نصب گردید و بعد از نقشه‌برداری و تأیید کلیه قطعات دمونتاژشده مجددا مونتاژ و سپس عملیات الایمنت انجام شد. به موازات این فعالیت‌ها مسیرهای سیالات و برق و همچنین شین‌های برقی اصلاح و بهینه‌سازی گردید.
از دیگر فعالیت‌های انجام‌گرفته اصلاح و پوشش کف سایت و زیر خط تولید توسط پوشش ضدخوردگی به مساحت ۳۶۰ مترمربع است. پس از ساب‌زنی و تخریب اقدام به کروم‌بندی و شیب‌بندی شد و سپس توسط مواد ضدخوردگی Penmor AR100,300 پوشش سطح انجام پذیرفت. این مواد به دلیل دانه‌بندی ریزتر و خاصیت خودترازشوندگی جهت این پوشش مورد استفاده قرار گرفت.
همچنین تعداد ۸ عدد ترانس جریان تابلو توزیع برق فشار قوی واحد تعویض شد. ترانس‌های جریان در تابلوهای متال کلاد ۶/۶ کیلوولت واحد قلع‌اندود بر اثر گرمای محیط اتاق برق دچار نشت رزین داخلی شده بود که این امر منجر به بروز مغایرت ایمنی جدی شده بود که خوشبختانه حادثه تجهیزاتی وقوع نیافته بود و در این توقف این ۸ عدد ترانس جریان تعویض گردید.

محمدرضا دوالی، رئیس دفتر فنی تعمیرات ناحیه نورد سرد
خودباوری و اتکا به دانش و توان نیروی انسانی شرکت فولاد مبارکه و پیمانکاران و شرکای کسب‌وکار، یکی از عوامل موفقیت در انجام این پروژه تعمیراتی است. حجم بسیار زیاد فعالیت‌ها و استفاده از چند شرکت پیمانکار و همچنین تداخل کاری و محدودیت فضای اجرای پروژه موجب شد با برگزاری جلسات متعدد و با حضور کلیه عوامل اجرایی، ضمن بررسی دقیق فعالیت‌ها و با در نظر گرفتن کلیه موارد ایمنی، برای طراحی و تدوین برنامه زمان‌بندی انجام فعالیت‌ها در کمترین زمان ممکن با مشارکت کارکنان دفتر فنی تعمیرات و واحد قلع‌اندود اقدام گردد. با برگزاری جلسات روزانه به‌منظور کنترل پیشرفت انجام فعالیت‌ها بر طبق برنامه زمانی، سرانجام پروژه مذکور بر طبق برنامه و در موعد مقرر با موفقیت انجام گردید.