ماه ها از شیوع کرونا در کشور می گذرد. از شدت این پاندمی نه تنها کم نشده بلکه امروز مردم با موج چهارم و پنجم این بیماری منحوس دست و پنجه نرم می کنند. در این میان کرونا با موج سواری بر ترس و ضعف برخی از بیماران و افراد مبتلا آنها را به کام مرگ می کشاند.

حال با ورود به دوره دیگری از این بیماری، خیلی از مردم خطر ابتلا و مرگ ناشی از کرونا را پشت در خانه هایشان احساس می کنند.

دوباره همه چیز به حالت آماده باش روزهای نخست این بیماری برگشته است. ترس از ابتلا و عواقب بیماری باعث شده تا حتی آنهایی هم که کرونا را جدی نمی گرفتند امروز با دو سه ماسک بر روی چهره هایشان در خیابان ها و اماکن عمومی تردد کنند.

این درحالی است فشارهای اقتصادی ناشی از دوران قرنطینه، خانه نشینی های مکرر، عدم تعامل با دوستان و آشنایان، استرس ها و اضطراب های ابتلا به این بیماری، از دست دادن  شغل و از رونق افتادن کسب و کار،  عدم دسترسی به واکسن و… باعث شده  خیلی از مردم جوامع مختلف و به ویژه کشورمان احساس امنیت نکنند و در ادامه دچار و درگیر بیماری های روحی و روانی در آینده شوند.

عطاءالله محمدی روانشناس روز جمعه با اشاره به اینکه پس از کرونا با موجی از بیماری های روحی و روانی در کشور مواجه خواهیم بود، افزود: استرس، اضطراب، افسردگی، بروز رفتارهای خشن و پرخاشگرانه، اعتیاد، بزه کاری، اختلال شخصیت و… برخی از مشکلاتی هستند که در دوران پس از کرونا در سطح جامعه نمایان خواهد شد.

وی اضافه کرد: با توجه به آسیب پذیری و زمینه های پزشکی که هر فردی دارد، این رفتارها خودش را نشان خواهد داد. بدون شک در برخی از افراد نیز کرونا بستر و زمینه ساز آشکار شدن برخی از بیماری های روانی می شود.

این روانشناس با تاکید بر اینکه اولین نیاز هر انسانی در جوامع مختلف امنیت روانی او است، تصریح کرد: زمانی که انسانی متولد می شود اولین نیازش احساس امنیت است. احساس امنیت به این معنی که کسی از او مراقبت می کند. این اولین ارتباط عاطفی کودک و سرپرست وی یعنی مادر یا جانشین مادر است.

محمدی افزود: حال اگر این احساس امنیت پس از مسائل دیگری از جمله تغذیه و نیازهای فیزیولوژیکی، ابراز مهر و محبت به وی یا حمایت از  او در برابر ناتوانی هایش به درستی انجام شود، این حس امنیت به صورت قوی در انسان به وجود می آید، رشد پیدا کرده و به مرور شکل محکمی به خود می گیرد. حال این کودک در بزرگسالی انسانی سالم، دارای عزت و اعتماد به نفس خوب و سلامت روان خواهد بود.  

این روانشناس اظهار داشت: حال اگر این امنیت روانی در هر جامعه ای تهدید شود، بدون شک اختلال های جدی در زندگی افراد شکل می گیرد. چراکه این احساس امنیت روانی همیشه برای انسان ها به صورت نیاز باقی می ماند  که این احساس نیاز فقط  از سوی والدین به فرد تزریق نمی شود بلکه انسان در تمام طول زندگی اش  نیاز به امنیت روانی دارد.

وی با اشاره به اینکه این نیازها برای رشد هر انسانی ضروری است، تاکید کرد: اگر امنیت روانی فرد در هر جامعه رخت ببندد،  بدون شک آن جامعه، جامعه سالمی نخواهد بود.

محمدی با  مثال جامعه جنگ زده بیان کرد: به طور معمول مشکلات روانی در یک جامعه که درگیر جنگ است خودش را نشان نمی دهد بلکه پس از جنگ مسائل روانی و بار منفی ناشی از جنگ نمایان می شود. به همین دلیل این مهم است که برای جلوگیری از بحران های روانی در آینده، مسئولین مدیریت بحران کرده و درک درستی از نیازهای انسانی داشته باشند و بتوانند امنیت روانی جامعه را در زمان بحران تامین کنند.

این روانشناس با تاکید بر اینکه این شرایط پدیده جدیدی است که هیچ وقت انسان با آن مواجه نبوده، گفت: افراد با اتفاقی قابل پیش بینی اما غیرقابل کنترل روبرو شده اند. برای مثال افراد می توانند با واکسن زدن از این بیماری تاحدی در امان بمانند اما در برخی از کشورها شرایط  واکسن زدن هنوز مهیا نشده و همه اینها امنیت روانی افراد را متزلزل می کند.

محمدی افزود: در این میان خیلی از خانواده ها دچار بیماری شده و گاهی به خاطر درگیری همه اعضای خانواده به کرونا آنها حتی قادر به پرستاری از یکدیگر نیستند. حتی خیلی ها عزیزانشان را در این شرایط از دست داده و نمی توانند به خوبی گذشته سوگواری کنند. هرچند که روش های تلفنی و مجازی جایگزین همدلی حضوری شده است. همه اینها امنیت روانی فرد را تهدید می کند.  

وی اضافه کرد: حال در یک جامعه وقتی افراد شاهد این باشند که جانشان ارزش ندارد به مرور اعتماد خود را به مسئولین از دست می دهند و همه اینها می تواند در آینده موجب پدیدار شدن خشونت و مشکلاتی مثل انتقام گیری های کورکورانه افراد از یکدیگر شود.

محمدی با اشاره به اینکه جای نگرانی در آینده وجود دارد، خاطرنشان کرد: الان همه در عین بلا هستند و افراد سعی می کنند خودشان را با شرایط جدید سازگار کنند اما با پایان این شرایط، فشارها و استرس های روانی ناشی از کرونا در زمان های آینده آثار دردناکی را برای مردم به جا خواهد گذشت.

این روانشناس اظهار داشت: به همین دلیل لازم است که مسئولین مربوطه از همین امروز با مدیریت درست شرایط، از بروز مشکلات روحی و روانی افراد جامعه در آینده جلوگیری کنند. 

ویروس کرونا عامل بیماری کووید ۱۹ از اواخر سال ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین مشاهده و در مدت کوتاهی در همه جهان منتشر شد؛ به طوری که سازمان بهداشت جهانی در اسفند ۹۸ (فوریه ۲۰۲۰) بروز پاندمی (همه‌گیری جهانی) این بیماری را تأیید کرد.

بر اساس آمار رسمی کشورها ویروس کرونا تاکنون حدود ۱۴۶ میلیون نفر را در دنیا به طور قطعی مبتلا کرده و حدود سه میلیون نفر نیز بر اثر بیماری کووید۱۹ جان خود را از دست داده‌اند.

ویروس کرونا با دست آلوده یا عطسه، سرفه و حتی قطرات تنفسی از طریق دهان، بینی و چشم به افراد منتقل می‌شود. تنگی نفس، خستگی و بدن درد، اختلال در بویایی و چشایی و مشکلات گوارشی از جمله علائم بیماری کووید ۱۹ است. بیش از ۸۰ درصد مبتلایان به ویروس نیز دچار بیماری خفیف می‌شوند.

جهش ویروس کرونا در انگلستان، بزریل، هندوستان و آفریقا که موجب افزایش سرایت، بیماری‌زایی و مرگ و میر آن شده، نگرانی‌های جدیدی را در جهان به وجود آورده است.

از ابتدای شیوع ویروس کرونا در کشور (۱۳۹۸) تا کنون ۷۳ هزار و ۹۰۶ از هموطنان جان خود را از دست داده اند.

از: فاطمه شیری