پیشرفت ۹۵ درصدی طرح‌های انتقال آب به دریاچه ارومیه

سید حسن رضوی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما افزود: در طرح احیای دریاچه ارومیه، مجموعه‌ای از طرح‌ها در دو بخش سازه‌ای و غیرسازه‌ای در حال اجراست که سد کانی سیب و تونل انتقال آب آن، جز طرح‌های سازه‌ای می‌باشد.

مدیر عامل سابق شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران گفت: تونل حدود ۶۰ کیلومتری انتقال آب” کانی سیب ” که در یکی از سخت‌ترین مناطق آبرفتی جهان، توسط قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) سپاه پاسداران حفر شد جزء ۱۰ تونل سخت دنیاست در مراحل نهائی خود یعنی مرحله تحکیم شدن است.

وی افزود: دو طرح تصفیه خانه فاضلاب تبریز و ارومیه که قسمتی از پساب تولیدی آن وارد دریاچه خواهد شد نیز تکمیل شده است و به زودی افتتاح می‌شود.

این کارشناس ارشد مسائل آب گفت: طرح‌های سازه‌ای دریاچه ارومیه تا انتهای سال ۱۴۰۱ افتتاح می‌شود هر چند اگر در سال‌های گذشته تدبیر بهتری برای تخصیص بودجه می‌شد امکان افتتاح آن در زمستان سال ۱۴۰۰ وجود داشت.

آقای رضوی افزود: با افتتاح این طرح ها، تراز آب دریاچه به یک عدد قابل قبولی در مقایسه با شرائط حاد فعلی خواهد رسید.

مدیر عامل سابق شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران گفت: بخش‌هایی مانند پرکردن چاه‌های غیرمجاز، اجرای طرح نکاشت در بخش کشاورزی اطراف حوزه دریاچه ارومیه و رهاسازی حقابه‌های محیط زیستی از سد‌های بالادست، جزء طرح‌های غیرسازه‌ای احیای دریاچه ارومیه است که بین ۵۰ تا ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

این کارشناس ارشد مسائل آب افزود: در موضوع رهاسازی از مجموعه سد‌های احداث شده و سد‌های درحال ساخت و همچنین از پساب تولیدی در تصفیه خانه‌های چند استان شمالغربی کشور، می‌بایست بین یک و نیم تا حدود ۲ میلیارد متر مکعب به سمت دریاچه رهاسازی شود، اما در سال آبی (۱۴۰۰-۱۴۰۱) فقط حدود یک میلیارد متر مکعب رهاسازی شد.

آقای رضوی گفت: امسال آخرین سالی است که دریاچه در این وضع می‌باشد و با افتتاح طرح‌های مربوط به آن، برخلاف نظر برخی کارشناسان، نه تنها این دریاچه خشک نخواهد شد بلکه سال به سال وضع آن بهتر خواهد شد، اما بین ۱۰ تا ۱۵ سال نیاز است که تراز فعلی آب دریاچه به تراز قابل قبول برسد.

این کارشناس ارشد مسائل آب، حجم فعلی آب دریاچه را حدود ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون متر مکعب اعلام کرد و افزود: حجم دریاچه قبل از شروع بحران کم آبی آن، حدود ۱۰ برابر حجم کنونی آن بوده است.

وی با اعلام ساخت ده‌ها سد در حوزه آبریز دریاچه ارومیه ادامه داد: حقابه زیست محیطی این سد‌ها که در بازه زمانی ۴۰ تا ۵۰ سال گذشته احداث شده به خوبی تخصیص داده نشده است که وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست، باید در این باره حساسیت بیشتری داشته باشد.

این کارشناس ارشد مسائل آب تصریح کرد: اگر در سالیان گذشته، حقابه‌ها بدرستی تخصیص داده می‌شد شاید در زمان فعلی نیازی به ساخت سازه‌های جدید، مثل سد و تونل ۶۰ کیلومتری انتقال آب کانی سیب با این حجم از هزینه نبود.

وی گفت: تغییر اقلیم، افزایش بیش از ۳ برابری حجم کشاورزی و افزایش بی رویه آب از مخازن آب زیرزمینی در حوزه دریاچه ارومیه از عوامل اصلی ایجاد بحران کم آبی آن است.

آقای رضوی افزود: خسران خشک شدن دریاچه و تبدیل زمین آن به کانون تولید گردوخاک توأم با نمک، بیش از قیمت رهاسازی یک میلیارد متر مکعب آب شیرین به سمت دریاچه و تبدیل آن به آب شور می‌باشد.

وی تصریح کرد: اگر تدبیر نمی‌شد مشکل گردوخاک نمکی این دریاچه، چند استان با جمعیتی معادل چند میلیون نفر را در گیر خود می‌کرد.

مدیر عامل اسبق شرکت آب منطقه‌ای تهران همچنین گفت: در سال‌های گذشته نمونه‌های مشابه دریاچه ارومیه را در ترکیه، امریکا و برخی کشور‌های اروپایی شاهد بوده ایم که با اجرای طرح هایی، آن‌ها احیا شده اند.

آقای رضوی افزود: همکاری بهره برداران و کشاورزان در آغاز طرح احیای دریاچه، خوب بود، اما به علت اجرا نشدن تعهد‌های داده شده به آن‌ها از جمله اجرا نشدن طرح پرداخت خسارت در مقابل کاشت نکردن زمین، همکاری آن‌ها کم شده است.