چگونه از گوش خود مراقبت کنیم

گاهی دیده شده که برخی از افراد به دلیل برخی از سهل‌انگاری‌ها، شنوایی خود را از دست داده و یا با مشکلات فراوانی دراین حیطه روبه‌رو شده اند. با این حال باید بدانیم که گوش عضو حسی بسیار پیچیده‌ای بوده که عهده دار دو نوع فعالیت شنوایی و حفظ تعادل است. قسمت اعظم این عضو در استخوان گیجگاهی جای دارد. گوش ارتباط انسان را با دیگران و محیط پیرامون فراهم می‌کند و از آنجا که گوش ارگان حساسی است و آسیب‌های آن همیشه قابل درمان نیست، مراقبت از آن بسیار مهم است. در این میان، متاسفانه یکی از عاداتی که در چند سال اخیر بسیار مشاهده می‌شود، گوش دادن موسیقی با صدای بسیار بالا از طریق موبایل، تبلت، ۳MP و دیگر ابزارها در میان جوانان است که متخصصان گوش و حلق و بینی در ارتباط با خطر و عوارض این اقدام، هشدارهای زیادی داده‌اند. در همین ارتباط دکتر «علیرضا کریمی یزدی»، متخصص گوش و حلق و بینی با اشاره به ضرورت اطلاع رسانی هر چه بهتر و بیشتر در مورد گوش، راه‌های مراقبت از آن و حذف تدریجی برخی از عادت های نادرستی که به این اندام از بدن آسیب وارد می‌کند، خاطر نشان می‌سازد: اصولا صدای بالای ۸۵ -۹۵ دسی بل مثل گوش دادن به موسیقی با صدای بلند، بوق شدید، صدای موتور، جت، هواپیما، ازدحام شدید ترافیک همراه با بوق، گلوله، انفجار و صداهای بلند دیگر می‌توانند صدمات جبران ناپذیری به گوش وارد کنند.

وی ادامه می‌دهد: اگر صداهای بلند با ضربه همراه باشد مثل موسیقی‌های کوبنده‌ای که از طریق باندهای متعدد یا پخش‌های پرقدرت و با نوسان شدید پخش می‌شود آسیب پذیری گوش را به تدریج جدی می‌سازد و صداهای کمتر از ۸۵ دسی‌بل نیز که در کارهای روزانه و محاورات معمولی به گوش می‌رسد، برای گوش‌های سالم آسیبی ندارد.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید می‌کند: به مخاطبان این گزارش توصیه می‌شود که از دستگاه بسیار پیچیده گوش که موهبتی از جانب خداوند است، مراقبت کنند و با سهل انگاری یا عدم آگاهی به آن آسیب نزنند چرا که برگشت سلامتی آن بسیار دشوار و در بیشتر موارد نیز غیر ممکن است.

دکتر کریمی یزدی، با اشاره به اینکه میزان آسیب‌رسانی هر نوع ضربه صوتی یا صداهای ناهنجار با یکدیگر تفاوت دارند، ادامه می‌دهد: بعد از گذر سن و در حدود ۵۰ سالگی، شنوایی در فرکانس‌های بالاتر اتفاق می‌افتد و این موضوع در اصطلاح (پیر گوشی) نام دارد که صداهای دور کمتر از طریق گوش شنیده و تشخیص داده می‌شود. این افت شنوایی در سن بالا طبیعی بوده و جای نگرانی خاصی ندارد اما قبل از سن طبیعی رسیدن به مرحله پیرگوشی، هرنوع صدای کارگاهی و بلند، مثل موسیقی‌های کوبه‌ای و یا حتی ضربه‌های صوتی و صداهای آسیب رسان می‌توانند باعث پیرگوشی زودرس و غیر طبیعی شود که در این صورت باید حتما به پزشک مراجعه کرد.

برخی از عادت های دیگر نادرست نیز در بسیاری از افراد در طول روز تکرار می‌شود که این متخصص گوش و حلق و بینی در ادامه به آنها اشاره‌ای کرده است. شما مخاطبان پروپاقرص صفحه سلامت نیز می‌توانید با مطالعه این چند مورد، اطلاعات مفیدی به دست آورید.

۱-  نظافت گوش با گوش پاک کن ممنوع!

بسیاری از افراد عادت دارند که بعد از استحمام و یا حتی در طول روز، از گوش پاک‌کن‌ها برای خارج کردن جرم گوش استفاده می‌کنند در حالی‌که این کار بسیار خطرناک است. گوش پاک‌کن‌های موجود در داروخانه یا حتی سوپر مارکت‌ها وسیله‌ای برای رساندن پماد، کرم یا دارو به نقاطی از بدن یا چین‌های بدن است که توسط دست امکان رسیدن یا مالیدن دارو و پماد به آن نیست. به هیچ وجه توصیه نمی‌شود که از گوش پاک کن برای دست کاری یا برداشتن لایه زرد رنگ و جرم گوش استفاده شود؛ این کار بسیار خطرناک است. پس از گوش پاک‌کن‌ها استفاده صحیح کنید. بعد از استحمام با جریان دادن هوای گرم و ملایم سشوار به مدت دو دقیقه از فاصله نیم متری به سمت گوش‌ها آنها را خشک کنید.

۲- به گوش ضربه وارد نکنید

لایه‌های زرد رنگ گوش که  به آن جرم هم گفته می‌شود، لایه حفاظتی گوش در برابر انواع میکروب و قارچ‌ها است و زمانی که این لایه برداشته می‌شود، سیستم دفاعی این اندام در برابر گردوخاک، ورود حشرات و… کم و مستعد بیماری‌های قارچی می‌شود. وارد کردن هر گونه وسیله به داخل گوش مثل گوش پاک‌کن‌ها و یا دستمال کاغذی لوله شده، می‌تواند پوست مجرای گوش را آزرده کند و اگر ضربه‌های وارد آمده به گوش در جریان نظافت آن، شدید وعمیق باشد، می‌تواند پرده گوش را پاره کرده و در برخی موارد نیز به فلج عصب‌های صورت یا افت شنوایی و ناشنوایی منجر خواهد شد.

۳- برای نظافت گوش به پزشک متخصص مراجعه شود

به این موضوع توجه کنید که نیاز نیست هر از چند گاهی نگران نظافت گوش خود باشید، گوش شما بعد از هر بار استحمام نیازی به نظافت ندارد، از ورود دستمال گلوله کرده به داخل گوش به طور جدی خودداری کنید، این کار خطرناک میزان دفاع مجرای گوش را در برابر قارچ و عفونت‌ها پایین می‌آورد. وسواس را کنار گذاشته و اگر احساس وجود جرمی در داخل گوش دارید، ابتدا به پزشک مراجعه کنید. پزشک تشخیص خواهد داد که جرم داخل گوشتان به شستشو نیاز دارد یا اینکه این جرم تنها یک لایه زرد حفاظتی در برابر میکروب و قارچ است. ضمن اینکه در کنارتوجه به جرم، دردها و هر گونه عفونت یا وجود بوی بد در گوش را جدی گرفته و به پزشک مراجعه کنید.