در راستای مدیریت مصرف و استفاده بهینه از برق، به کارگیری کنتور‌های هوشمند به منظور رصد و کنترل میزان مصرف مشترکان یکی از نکات مهم تلقی می‌شود. در کشور‌های مختلف جهان نیز رصد و ارزیابی مشترکان برق از طریق کنتور‌های هوشمند پیگیری شده و با بالا بردن میزان بار مصرف قابل رصد توسط این کنتور ها، به سمت اهداف خود در مدیریت مصرف برق پیش می‌روند. با وجود کنتور‌های هوشمند، امکان هشداردهی به مشترکان خانگی در صورت افزایش مصرف میسر خواهد شد.

در کشورمان نیز در اواخر سال ۱۴۰۰، سخنگوی صنعت برق اعلام کرد که نصب ۴.۲ میلیون کنتور هوشمند برای مشترکان خانگی در کنار نصب حدود یک میلیون کنتور هوشمند سه فاز برای مشترکان دیماندی با اولویت مشترکان پرمصرف در دستور کار صنعت برق قرار گرفته است. کنتور‌های جدید خانگی، حجم کوچک و امکاناتی دارند که اطلاعات مشترکان برق هر ۱۵ دقیقه ارسال و یک مبادله دائم دو طرفه اطلاعات بین مرکز توزیع برق و مصرف کننده برقرار می‌شود.

ادارات، به عنوان یکی از بخش‌های پرمصرف انرژی در کشور که مدیریت و کاهش مصرف در آن می‌تواند به گذر از اوج مصرف کمک کند در اولویت دولت قرار گرفت و در ابتدای سال ۱۴۰۱ علی اکبر محرابیان وزیر نیرو تاکید کرد تا تابستان ۱۴۰۱ تمام مصارف برق صنعتی، اداری، عمومی، کشاورزی و تجاری از طریق کنتور‌های هوشمند رصد و محاسبه خواهند شد. از طرفی طبق ماده ۲ مصوبه هیات وزیران، همه دستگاه‌های اجرایی، بانک‌ها، نیرو‌های مسلح و نهاد‌های عمومی غیردولتی موظف به کاهش ۳۰ درصدی مصرف انرژی نسبت به سال گذشته در طول ساعت کاری روزانه شدند و در صورت عدم رعایت این موضوع با قطع برق روبرو می‌شدند.

نصب ۴۰۰ هزار کنتور هوشمند برای مشترکان خانگی

مصطفی رجبی مشهدی در خصوص رصدپذیری میزان بار مصرف برق به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: نزدیک به ۶۰ درصد از مصرف کشور در حال حاضر از طریق کنتور‌های هوشمند کنترل می‌شود. عمده مشترکانی که برق آن‌ها رصد می‌شود، مشترکان صنعتی، کشاورزی و اداری هستند که تقاضای زیادی دارند.

سخنگوی صنعت برق در خصوص رصد بار بخش خانگی گفت: در این بخش، تقریبا در حدود ۴۰۰ هزار کنتور هوشمند نصب شده و برنامه ریزی شده طی یکی دو سال آینده این میزان افزایش پیدا کند.

طرح کنتور هوشمند به معنای قطع برق نیست

البته باید در نظر داشت که اجرای این طرح و استقرار کنتور‌های هوشمند برای مشترکان خانگی به معنای قطع برق نیست بلکه در نقطه مقابل قطعی برق و به منظور کمک به تامین پایدار برق در برهه‌های حساس مصرف برق مانند تابستان و زمستان اجرا خواهد شد.

رجبی مشهدی پیش از این عنوان کرده بود، که حدود ۳ میلیون و ۶۰۰ کنتور هوشمند تا قبل از اوج بار امسال نصب خواهد شد که بخشی از آن‌ها مربوط به بخش خانگی است و مشترکان پرمصرف در اولویت نصب این کنتور هستند.

حامد احمدی مدیرکل هوشمندسازی و فناوری نوین توانیر پیش از این در نشستی با اشاره به مدیریت بار به عنوان یکی از فواید هوشمندسازی کنتورها گفت: در بخش کنترل پذیری، دیدگاه بر این پایه استوار است که قطع و وصل برق هر مشترک از راه دور فراهم شود. همچنین با اطلاع دقیق از میزان مصرف، سرمایه گذاری در صنعت برق هدفمندتر از گذشته خواهد بود.

احمدی یادآور شد: برای تابستان سال ۱۴۰۲، باید کلیه کنتور‌های مشترکین کشاورزی و صنعتی دیماندی، کنترل پذیر شده و انتظار داریم تمامی اشتراک‌های اداری نیز به صورت تک مشترک کنترل پذیر شوند و ادارات با استفاده از ظرفیت‌های قانونی و با هزینه خود، نسبت به کنترل پذیر کردن لوازم اندازه گیری اقدام کنند.