دکتر عبدالرسول پورعباس رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در برنامه صف اول از دو مرحله‌ای شدن تا آمادگی و امنیت برای برگزاری کنکور ۱۴۰۲ پاسخ داد.

سوال: سازمان سنجش آیا آمادگی لازم را برای این رقابت ملی‌ و المپیک آموزشی دارد؟
عبدالرسول پورعباس گفت: حساسیت آزمون سراسری یکی از وقایع بسیار پیچیده جامعه است، آینده شغلی افراد، آرزو‌های انباشته خانواده و هدایت تحصیلی به آن گره خورده، همه این‌ها این آزمون را حساس می‌کند، تا به امروز سازمان سنجش با آمادگی کامل و به خصوص این آزمون که اولین آزمون در زمستان است و ما آزمون هایمان همیشه در تیر ماه بوده، مبارزه با گرما می‌کردیم، امسال در تیر ماه آزمون داریم البته، ولی در زمستان که برگزار می‌شود نگرانی هایمان؛ نگرانی سرمایشی است و این که چطور محیط را گرم نگه داریم که ان شاء الله عزیزان ما در حوزه‌های امتحانی از یک آرامش خاصی برخوردار باشند.

سوال: آیا دانش آموزان یا داوطلبان باید در هر دو آزمون شرکت کنند؟
پورعباس: نه ضرورتاً، هیچ ضرورتی ندارد، هر دو آزمونی که برگزار می‌شود یکی است در اصل، تکرار آن در تیر ماه برگزار می‌شود. شما اگر آزمون این هفته را شرکت کردی، خوب بود، استفاده می‌کنیم، خوب نبود می‌توانید نگه داری آن را تا دو سال هم معتبر است. آزمون تیر سال آینده هم شرکت می‌کنی؛ آن هم تا دو سال معتبر است. آزمون سال‌های بعد هم که دو بار شرکت کنی چهار آزمون معتبر داری، می‌توانی با یکی از آن‌ها امسال یا سال آینده گزینش شوی، با آن بیشترین نمره‌ای که کسب می‌کنی، لذا همه این آزمون‌هایی که برگزار می‌شود به سویه است. می‌توانند شرکت کنند در این آزمون یا شرکت نکنند، بلکه در تیر ماه شرکت کنند، هیچ مزیتی نسبت به آن ندارد.
سوال: چه تعداد دانش آموز یا داوطلب در این دوره داریم؟
پورعباس: در این دوره حدوداً ۹۷۸ هزار نفر ما ثبت نام داشتیم که در پنج گروه آزمایشی روز پنجشنبه و جمعه باهم رقابت خواهند کرد.

سئوال: تفکیک گروه‌های آزمایشی چطور است؟
پورعباس: طبق معمول بیشترین ظرفیت را ما به تجربی دادیم معمولاً ۶۰ به ۴۰؛ ۶۰ دختر و ۴۰ پسر هستند. علوم انسانی بیشترین جمعیت را داریم که باز به نسبت ۶۰ دختر و ۴۰ پسر. در علوم ریاضی و فیزیک را داریم که این جا برعکس است؛ ۶۰ پسر و ۴۰ دختر هستند و به همین ترتیب هنر و زبان که بیشترین جمعیتی که ما امسال داریم مال علوم تجربی است.

سوال: چند حوزه امتحانی داریم؟
پورعباس: حوزه‌های امتحانی ما امسال به دلیل این که نسبتاً به پارسال، چون انتظار هم داشتیم در آزمون اول تعداد کمتری شرکت کنند، ۴۱۷ شهرستان ما درگیر آزمون هستند که در این ۴۱۷ تا ۵۸۵ حوزه اصلی داریم که ۲۵ تا مال تهران و بقیه مال شهرستان هاست و در این حوزه‌های اصلی ۲۰۴۱ حوزه فرعی را سازماندهی کردیم. مجموعاً ۲۰۴۱ حوزه فرعی در کشور پذیرای عزیزان ما در روز پنجشنبه و جمعه هستند.

سوال: این برای نخستین بار است که در زمستان برگزار می‌شود و تقارن پیدا کرده با این فصل سرد سال و ریزش نزولات جوی که خود یک نعمت است. برای گرمایش حوزه‌های امتحانی چاره اندیشی شده؟
پورعباس: البته ما این را به فال نیک می‌گیریم، بعد از یک دوره خشکسالی، در آستانه برگزاری کنکور، ریزش برف و باران خوبی را در کشور داشتیم و ان شاء الله باعث خیر و برکت برای کشور شود. الحمدلله در این مسیر دولت جمهوری اسلامی تمام امکانات خود را بسیج کرده و دستورالعمل‌های ویژه‌ای را ما ابلاغ کردیم از طرف وزارت کشور، وزارت نیرو؛ وزارتخانه‌هایی که پشتیبانی می‌کنند؛ وزارت نفت، شرکت گاز، آب، برق، همه امکانات را برای آن دو روز بسیج کرده کشور، ان شاء الله ما از روز چهارشنبه بدون استثناء تمام مراکز برگزاری آزمون، سیستم‌های گرمایشی شان را فعال خواهند کرد. در تمام استان‌ها شورای تأمین تشکیل شده، در این خصوص تصمیم گیری‌های لازم و ابلاغات لازم صورت گرفته که اگر هم جایی امکانات کمبود است، از محل‌های دیگری جایگزین می‌کنند که ان شاء الله در این دو روز عزیزان ما در آسایش و آرامش و در گرمای محیطی که فراهم می‌شود آزمون خود را بدهند.
سوال: علت برگزاری دو بار آزمون در سال چیست؟
پورعباس: اصولاً ما یک مصوبه‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی داریم یک قانونی در مجلس که مسئولیت راهبری آزمون را انجام می‌دهند این دو قانون مصوبه. یک آزمون سه ساعته، همیشه ما این را می‌گفتیم با سرنوشت بچه‌ها گره می‌خورد، سه ساعت، یک عمر، ۱۲ سال تلاش با سه ساعت گره خوردن چیز خوبی نیست. اکثر کشور‌های پیشرفته رفتند به سمتی که آزمون‌های متعدد را در سال تکرار کنند که اگر در آزمونی مشکلی پیش آمد در آزمون بعدی جبران کنند. پس این امر خوبی است و امر بدی نیست، ولی در مجموع ما موظف هستیم که ۸۵ درصد ظرفیت هایمان بدون آزمون پذیرش کنیم، همین الآن هم دارد اتفاق می‌افتد. یک ظرفیتی ۱۵ درصدی است که حدود ۱۳۵ هزار نفر است در کل کشور، حدود ۱۰۰ و خرده‌ای هزار نفر دقیقش را…، که چیزی حدود ۹۶۰۰ تا پزشکی است و دو هزار و خرده‌ای هم دندانپزشکی و داروسازی اند. حدود ۱۲ هزار ظرفیتش؛ ظرفیت مطلوب جامعه است و تمام این رقابت برای این ظرفیت مطلوب است که در حوزه علوم تجربی و مهندسی مشخصاً عزیزان ما در این ۱۵ درصد رقابت می‌کنند، هم رشته مطلوب را انتخاب کنند و هم نقطه محل مطلوب را انتخاب کنند. تا وقتی که این رقابت وجود دارد شما کنکور را باید داشته باشی، یک چیزی را باید داشته باشی که با توجه به مصوبه‌ای که در شورای انقلاب فرهنگی است، همه سرنوشت بچه‌ها فقط به کنکور و آزمون سراسری دیگر گره نمی‌خورد بلکه به سوابق تحصیلی گره می‌خورد که امسال ۴۰ درصد اثر قطعی دارد و سال به سال این عددش بیشتر می‌شود و تا ۶۰ درصد، یعنی ۵۰ درصد و بعد ۶۰ درصد تأثیر سوابق تحصیلی و حدود ۴۰ درصد تأثیر آزمون سراسری است. روند حرکت ما رو به کمرنگ کردن آزمون سراسری و پر رنگ کردن سوابق تحصیلی و تحصیلات دبیرستانی است، لذا به این ترتیب ما در آینده‌ای که پیش رو داریم برای ۱۵ درصد ظرفیت موجودمان ترکیبی از این دو نمره که در سوابق تحصیلی ایجاد می‌شود و در آزمون سراسری ایجاد می‌شود. این آزمون سراسری هر چقدر تکرار بیشتر شود در طول سال، آرامش و آسایش بهتری را برای داوطلب ایجاد می‌کند.
سوال: اگر در این مرحله کسی ثبت نام نکرده باشد آیا بعد از عید مجدداً شما اعلام می‌کنید که می‌توانند ثبت نام کنند؟
پورعباس: بله، همین طور است. هر آزمونی که ما می‌گیریم تمام فرایندش مستقل از آزمون قبلی است. یعنی ما برای آزمون تیر ماه؛ ۱۵ فروردین ثبت نام مجدد داریم، عزیزانی که در دی ماه ثبت نام کردند، همین که فقط مبلغ را واریز کنند و کد ملی شان را وارد کنند دیگر نیاز نیست که اطلاعات دیگری را بدهند، فقط گروه آزمایشی خودشان را اگر می‌خواهند عوض کنند، خود به خود ثبت نامشان تمدید می‌شود، عزیزانی که جدید هستند اطلاعات بیشتری از آن‌ها خواهیم گرفت. در مجموع هر آزمونی استقلال خود را از آزمون قبلی و بعدی خواهد داشت و فرایند ثبت نامش تا اعلام نتیجه اولیه اش به شکل مستقل انجام می‌شود.
سوال: احتمال این وجود دارد در آینده ما سالی سه مرتبه برگزار شود یا بیشتر یا فقط فعلاً برنامه ریزی بر اساس دو مرتبه در سال است؟
پورعباس: الآن برنامه ریزی که صورت گرفته؛ آزمون سراسری برای هر فرد دو بار در سال اجازه می‌دهند که شانس خود را امتحان کند، ولی فرایند اجرایی کار برای آینده به سمت آزمون‌های الکترونیک برنامه ریزی می‌شود. در آزمون‌های الکترونیک ما ممکن است مثلاً سالی چند نوبت آزمون بگیریم به شکل آزمایشی، ولی در چارچوب استاندارد‌های اصلی، هر داوطلبی می‌تواند دو آزمون خود را ملاک گزینش خود برای پذیرش دانشگاه قرار دهد، ولی تا وقتی آزمون کاغذی است، همین دوباره. در آینده اگر موفق شوید تلاش زیادی صورت گرفته و امیدواریم در بهمن همین امسال اولین آزمون‌های الکترونیکی را به شکل آزمایشی برگزار کنیم، فکر می‌کنم برای آینده روش‌های متفاوت تری بتوانیم طراحی کنیم و به تصویب مراجع ذیصلاح برسانیم و عملیاتی کار را پیش ببریم.
سوال: آیا در تیر ماه سال آینده ما آزمون سراسری به صورت الکترونیکی برگزار شود؟
پورعباس: در تیر ماه ۱۴۰۲ نه، ولی همان طور که من قبلاً قول داده بودم ۱۴۰۳ را پیش بینی کردیم، برای ۱۴۰۲ از همین بهمن ماه به صورت آزمایشی کار را شروع می‌کنیم.

سوال: الآن مهم ترین چالش فراروی برگزاری آزمون الکترونیکی چیست؟
پورعباس: برای برگزاری آزمون الکترونیکی ما سه مرحله داریم؛ مرحله اول: ایجاد بانک سؤال و طراحی سؤال که کاملاً الکترونیکی است و الآن این نرم افزارهایش ایجاد شده به شکل آزمایشی کار خود را شروع کرده و پایلوت شده در کشور، یک مرحله است که مخزن سؤال اینجا تولید می‌شود. مخزن سؤال‌ها وقتی ممیزی شد، استانداردسازی شد می‌رود به بانک سؤال. بانک سؤال آزمون سازی می‌کند، یعنی یک آزمونی که شما می‌خواهید بگیرید به شکل استاندارد ایجاد می‌کند با بودجه بندی مشخص و از طریق بستر‌هایی که فراهم شده در حوزه‌های مشخص به شکل کامپیوتر پایه، موبایل پایه یا صفحات هوشمند پایه؛ سه شکل ما طراحی کردیم که عزیزان ما ثبت نام می‌کنند می‌روند در حوزه مشخص، پشت دستگاه می‌نشینند، سؤال می‌آید، پاسخ را می‌دهند، در انتها بلافاصله نتیجه آزمون هم به او اعلام می‌شود. ما الآن به شکل آزمایشی آزمون سامفا را اجرا کردیم؛ هم گفتاری، هم شنیداری، هم نوشتاری را به شکل الکترونیکی و مهمترین نکته اش این است به زبان فارسی برگزار می‌کنیم که تعمیم می‌دهیم به آزمون‌های سراسری.

سوال: احتمال حذف کنکور حداقل تا ۱۴۰۳ وجود ندارد؟
پورعباس: حذف کنکور که تا ابد وجود ندارد، چون همان طور که گفتم مسابقه‌ای است که برای یک صندلی اتفاق می‌افتد. یعنی شما ۵۰۰ هزار نفر باهم رقابت می‌کنند که یک صندلی خاص را به دست بیاورند طبیعتاً همه متقاضی آن صندلی اند.

سوال:، چون بعضی از اوقات این زمزمه به وجود آمده بود که ممکن است کنکور حذف شود، پس با این وضعیت دیگر حذف کنکور وجود ندارد.
پورعباس: من تأکید کردم ۸۵ درصد رشته هایمان اصلاً کنکور ندارد، بر مبنای سوابق تحصیلی عمل می‌کند. برای آن‌ها کنکور حذف شده. رشته‌های خیلی خوب ما هم هستند مثل مهندسی ها، مثل کشاورزی ها، بخشی از پیراپزشکی ها، آن‌ها حذف شده عملاً، ولی یک رشته مهندسی در دانشگاه تهران مثل رشته برق یا مکانیک مطلوبیت دارد هنوز، چون مطلوبیت دارد ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار نفر داوطلب رشته ریاضی می‌خواهند آن صندلی را برای خودشان داشته باشند. طبیعتاً رقابت برای آن صندلی است. تا وقتی که رقابت به این شکل است طبیعتاً یک سیستم ممیزی شما نیازمندید که این افراد را از هم ممیزی کند، کسی استعداد بیشتر دارد در صندلی بهتر بنشاند. طبیعتاً به این ترتیب ما چیزی تحت عنوان آزمون سراسری خواهیم داشت.

سوال: تفاوت‌هایی بین کنکور امسال با سال‌های پیش از این است و آن هم درس‌های عمومی حذف شده و چرا این کار را کردید؟
پورعباس: مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کردند که سوابق تحصیلی از آموزش و پرورش گرفته شود برای دروس عمومی و البته دروس تخصصی و اثر دروس عمومی را از کنکور برداشتند و بردند در دوره دبیرستان به دلایل مختلفی که آن جا بحث شد ارزش گذاری برای دروس عمومی توجه داوطلبین ما به دروس عمومی، لذا ما امسال حدود ۴۰ درصد نمره‌ای که از آموزش و پرورش می‌گیریم عمده اش مال دروس عمومی است، ولی بخشی اش برای دروس تخصصی است و طبیعتاً طبق مصوبه، ما از امسال دروس عمومی را از کنکور سراسری حذف کردیم، فقط متکی هستیم به دروس تخصصی در هر پنج گروه آزمایشی مان و به همین دلیل امسال تفاوت قابل چشمگیری نسبت به سال گذشته در آزمون مان داریم. مثلاً دروس تخصصی رشته تجربی را در چهار دفترچه سازماندهی کردیم که هر دفترچه، پاسخنامه اختصاصی خودش را دارد. تعداد سؤالات را در چند سؤال کم کردیم، زمان را زیادتر کردیم؛ زمان مناسب تری به افراد داده شده که بتوانند با حوصله بنشینند و در رقابتی که هست شرکت کنند. به این ترتیب ما فکر می‌کنیم جلسه روز جمعه نسبت به سال‌های قبل تفاوت اساسی دارد، چون هم مدیریت زمان، هم مدیریت سؤال، هم مدیریت تعدد دروس را دانشجوی ما به واقع می‌بیند و می‌تواند این را لمس کند و خودش را آماده کند برای یک آزمون اختصاصی خیلی خوب. به طور طبیعی آموزش و پرورش هم امسال تلاش کرد و در دی ماه این فرصت را ایجاد کرد برای داوطلبین سال‌های قبل که ترمیم کنند معدل نمرات دروس خود را، چون ۱۰ درس دوره دبیرستانشان تأثیر قطعی دارد در گزینش امسال. طبیعتاً داوطلبان هم آن جا می‌روند و این ترمیم را انجام می‌دهند و در یک رقابت بین آزمون سراسری، سوابق تحصیلی، داوطلب خودش را آماده می‌کند برای پذیرش نهایی.

سوال: سابقه تحصیلی وقتی که محاسبه شود در آزمون سراسری طبعاً باید نحوه نظارت بر امتحانات تخصصی هم در آموزش و پرورش بیشتر شود، این تمهیدات لازم اندیشیده شده در آموزش و پرورش؟
پورعباس:طبیعتاً وقتی اثر قطعی سوابق تحصیلی روی سرنوشت اثر خواهد گذاشت، انتظار به حق جامعه این است که آزمون سراسری کشوری آموزش و پرورش هم در استاندارد‌های کاملاً قابل قبولی برگزار شود که این امیدواری هست که در این مسیر حرکت می‌کند و اولین تجربه شان را ما در دی ماه داریم که ان شاء الله ارزیابی از آن خواهد شد.

سئوال:  اگر همه سؤال‌ها از کتاب‌هایی است که تدریس می‌شود؟  پس این همه کلاس کنکور و این همه بازار در این حوزه برای چیست؟
آقای پورعباس: ما سؤالاتی که طراحی می‌کنیم در کنکور اولاً مفهومی است؛ متکی به کتب سه سال آخر دبیرستان است؛ دهم، یازدهم و دوازدهم. سؤالات مفهومیِ تلفیقی ما طراحی می‌کنیم، یعنی دقیقاً مثلاً داوطلب باید هر سه کتاب فرض کنید یک مفهومی که در ریاضیات است ممکن است در هر سه سال خوانده شود، این را باهم تلفیق می‌کنند و سؤال طراحی می‌کنند. این طور نیست که بگوییم فقط از کتاب دوازدهم یا فقط از…، نه تلفیق کتاب دهم، یازدهم و دوازدهم است. سؤال‌ها هم بودجه بندی می‌شود؛ ساده، نسبتاً ساده، متوسط، سخت و نسبتاً سخت. در این بودجه بندی که هست طبیعتاً داوطلبین به خاطر این که تسلط کامل داشته باشند تلاش می‌کنند از منابع مختلف استفاده کنند؛ کتب کمک درسی و کلاس‌هایی که برگزار می‌شود، ولی در مجموع کسی که کتب درسی را خوب بخواند و برای خود شبیه سازی کند آزمون سراسری را، داشتیم که موفقیت چشمگیری این آزمون را پشت سر بگذارد.

سوال: اگر کسی نمره سابقه تحصیلی اش را به هر دلیلی اشتباه بزند یا بالا و پایین بزند، راستی آزمایی شما چطور صورت می‌گیرد؟
پورعباس: سوابق تحصیلی را ما از داوطلب نمی‌گیریم، سوابق تحصیلی را ما به شکل سامانه‌ای از آموزش و پرورش می‌گیریم، یعنی خطایی آن جا اتفاق نمی‌افتد، یک جای دیگری این اتفاق می‌افتد که به شکل خوداظهاری است برای پذیرش آزمون مان بر مبنای معدل کتبی عمل می‌کنیم که ما آن جا از داوطلب معدل کتبی کل را می‌گیریم. آن جا اگر داوطلب بالا یا پایین بزند که معمولاً پایین نمی‌زند، بالاتر می‌زند؛ محرومیت از تحصیل را برایش دارد.

مجری: راستی آزمایی با سوابق در آموزش و پرورش را در سامانه دارید؟
پورعباس: این بخش را امسال تلاش کردیم سامانه را ایجاد کردیم، ولی به هر صورت نمره داوطلب را از طریق سامانه به داوطلب نشان می‌دهیم و اگر داوطلبی احساس کرد نمره واقعی خودش نیست باید برود از طریق آموزش و پرورش تلاش کند که به ما اعلام شود که این نمره واقعی اش کدام یکی است؟ امسال تلاش کردیم به خاطر همین مغایرت‌هایی که ایجاد می‌شد از طریق سامانه از آموزش و پرورش بگیریم. آن سوابق تحصیلی ۱۰ درس را می‌گرفتیم در گذشته و الآن هم می‌گیریم، امسال علاوه بر آن، سامانه‌ای هم طراحی شده که معدل کتبی افراد را که بر مبنای آن می‌خواهند پذیرش بدون آزمون شوند را هم از آموزش و پرورش بگیریم که خطا به نقطه کمتری برسد.
سوال: سال‌های پیش‌تر اگر فردی در آزمون سراسری پذیرفته و قبول می‌شد یعنی انتخاب رشته می‌کرد بعد قبول می‌شد، سال بعد یا باید انصراف می‌داد یا امکان رفتن به دانشگاه کنکور دیگری را نداشت، الآن به چه صورت است؟
پورعباس: پذیرش خودش را نمی‌تواند نگه دارد. نمره می‌تواند نگه دارد، اگر پذیرش شد باید برود سر کلاس دانشجو شود، اگر نرود سر کلاس، یک فرصت را از دست داده، ولی یک مصوبه جدیدی را داریم که داوطلبینی که دانشجو هستند و مایلند در آزمون جدید شرکت کنند در زمان قبولی مجدد و ثبت نامشان باید انصراف داده باشند که ثبت نام مجدد شوند، اگر انصراف ندهند همزمان نمی‌توانند دانشجوی دو رشته یا مقطع متفاوت باشند.
سئوال: اگر سابقه تحصیلی تا آن زمانی که مقرر شده در اطلاعیه شما، آماده نشد، چه باید کند داوطلب؟
پورعباس: داوطلب اگر در آزمون‌های سراسری کشوری خرداد ماه شرکت کند کار دیگری نباید کند این به طور اتوماتیک و خودکار، سوابقش از طریق آموزش و پرورش می‌آید. اگر شرکت نکند، آن بخشی از سابقه تحصیلی که ایجاد نکرده، خود به خود نمره اش صفر است در گزینش همان سال.
سوال: اگر یک دانش آموز یا داوطلبی در یک گروه مثلاً ریاضی فیزیک و بعد زبان که این دو متفاوت اند ثبت نام کرد چگونه این سوابق تحصیلی محاسبه می‌شود؟
پورعباس: من اگر در گروه ریاضی، تجربی یا انسانی شرکت می‌کنم، سوابق تحصیلی این گروه را باید داشته باشم. به میزانی که ندارم باید ایجاد کنم، اگر آموزش و پرورش زمینه ایجاد را فراهم کرد و من ایجاد نکنم، نمره اش صفر است، ولی بعضی از رشته‌ها مثل زبان را ممکن است سابقه تحصیلی تخصصی اش ایجاد نشود. به میزانی که سابقه تحصیلی وجود دارد، دروس عمومی اش را این‌ها را آموزش و پرورش تطبیق می‌دهد و به ما اعلام خواهد کرد و ما آن را در کنکور لحاظ خواهیم کرد و یک درصد خیلی کمی از دروس تخصصی که ندارد، چون زبان یک درصد است آن را با آزمونش جایگزین می‌کند. اگر آموزش و پرورش ایجاد نکرد، نه این که اگر داوطلب ایجاد نکند، صفر است. اگر آموزش و پرورش زمینه آزمون را فراهم نکرد که آموزش و پرورش گفته می‌کند این کار را، اگر انجام شد داوطلبین باید بروند سابقه برای خودشان ایجاد کنند.
سوال: در آزمونی که تیر ماه برگزار شد، همزمان با آزمون، آن پرسش‌ها را هم سازمان سنجش منتشر کرد، آیا در این مقطع هم همین طور است، یعنی پنجشنبه و جمعه این اتفاق خواهد افتاد؟
پورعباس: ما امروز اتفاقاً جلسه‌ای که داشتیم، هماهنگی‌های لازم را صورت دادیم که همزمان با برگزاری آزمون شما بروید هر دفترچه که تمام شود از یک ساعت بعد آمادگی می‌کنیم که پاسخ دفترچه را توزیع کنیم و از شبکه سازمان توزیع کنیم. قطعاً من فکر می‌کنم تا ظهر آزمون هر سه دفترچه ما؛ در تجربی ۴ تا، در ریاضی ۲ تا و در انسانی ۲ تا دفترچه ما تا ظهر آزمون در خلال آزمون یا تا ظهر آزمون ان شاء الله دفترچه‌ها را در اختیار افراد می‌گذاریم.

سئوال: یک دغدغه‌ای که وجود دارد؛ همین بحث اصولاً هر آزمونی که گرفته شود در هر جای عالم؛ یکی از دغدغه‌ها این است که ممکن است تقلبی در آن صورت بگیرد، شما به عنوان سکان دار سازمان سنجش چه تدابیری می‌اندیشید و اندیشیده اید که این اتفاق نیفتد؟
پورعباس: یک فرایند واقعاً پیچیده‌ای است و ما این فرایند را برای هر کس توضیح دادیم تعجب کردند که این همه سخت گیری برای چه؟ ما باید این اطمینان را به مردم عزیز بدهیم که پاسدار این بار امانتی که بر دوش ما گذاشتند هستیم، ما به عنوان دولت موظفیم، نه فقط سازمان سنجش بلکه تمامی دستگاه‌ها در این مسیر کمک می‌کنند. خود طراحی سؤال در سیستم قرنطینه، کاملاً بسته صورت می‌گیرد، بعد این گره می‌خورد به چاپخانه، در چاپخانه سؤالات تکثیر می‌شوند، سؤال هر فرد شخصی سازی می‌شود، عکس فرد روی دفترچه و روی پاسخنامه زده می‌شود.

سئوال: یعنی اگر در یک حوزه سه صندلی بغل هم هست و هر سه ریاضی امتحان می‌دهند سه نوع سؤال است؟
پورعباس: بله شخصی است، هر کس برای خود را دارد. اصلاً عکس و مشخصاتش بر دفترچه اش خورده و یک چیدمان ما جای گشتی است یعنی یک شکل خاصی است که نمی‌شود توضیح داد. این پاسخنامه با دفترچه می‌رود در پلاستیک ماتی که اصلاً دیده نمی‌شود جز عکس اش، بسته بندی می‌شود. مال یک کلاس بسته بندی می‌شود می‌رود در یک پاکت دیگر، جمع آن کلاس بسته بندی می‌شود می‌رود در یک پاکت دیگر، پاکت‌های خاصی است، بسته بندی‌های خاص خودش است. می‌رود مثلاً می‌شود یک دبیرستان، دوباره چند دبیرستان بسته بندی می‌شود می‌رود در یک پاکت و بسته دیگر می‌شود شهر. این شهر‌ها دوباره بسته بندی می‌شود در شهرستان، آن‌ها دوباره بسته بندی می‌شود؛ استان، یعنی تا لحظه ساعت ۸ صبح شروع آزمون هیچ کس دسترسی به سؤال ندارد، چون سؤال در پاکت خودش است، داوطلب باید پاکت را باز کند. ما برای تمام این پاکت‌ها هم مکانیزم‌های دیجیتالی را تعریف کردیم که زمان باز شدن، همه را گزارش می‌کند به ما، یعنی یک فرایند این چنینی است، ارسالش تحت الحفظ است، نیرو‌های انتظامی و امنیتی مسلط اند روی آنها. به شکل سیستم‌های الکترونیکی که الآن هست این‌ها لحظه به لحظه رصد می‌شوند؛ از شروع تا ختم فرایند. چون صبح روز آزمون ساعت ۸ صبح روی میز بچه‌ها می‌نشیند، سر ساعت ۸:۳۰ عزیزان ما این پاکت را باز می‌کنند و شروع می‌کنند به آزمون گرفتن. پس این فرایند؛ فرایند کاملاً جدی و سفت و سخت است. ما برای این که این اتفاق بهتر از این بیفتد. امسال یک نامه از وزیر علوم داریم برای رؤسای معین، دانشگاه‌های معین، این رؤسای دانشگاه‌های معین ستاد برگزاری آزمون امسال تشکیل دادند با حکم وزیر به عنوان نماینده تام الاختیار وزیر و شورا‌های تأمین در استان‌های کل کشور تشکیل شده، مصوبه‌ای را از شاک (شورای عالی امنیت کشور) برای اولین بار گرفتیم که برای تمامی دستگاه‌های کشور عین انتخابات. شورای امنیت کشور دستورالعملی را صادر کردند و وظایف تمام دستگاه‌ها را احصاء کردند؛ از آتش نشانی تا شهرداری تا پلیس فتا، ضابطین قضایی و قضات وظایفشان مشخص شده برای حفظ امنیت آزمون این اتفاق می‌افتد. سطح کیفی مراکز اجرا را بردیم بالا، تمام عوامل را شناسنامه دار کردیم، می‌دانیم چه کسی، با چه مشخصات و چه پیشینه‌ای کجا ایستاده. مخازن اصلی و فرعی را یک بازنگری کلی کردیم که امنیت آزمون بالا برود و تقریباً در تصمیم سازی ها؛ کل استان دخیل اند، برای حفظ امنیت آزمون است. شبکه‌های معاند نمی‌شود گفت، ولی شبکه‌های تقلب را، از شبکه‌های معاند هم خطرناک‌تر هستند، برای خانواده‌ها را یک رصد خیلی خوب کردیم، پوشش دادیم روی آن‌ها و کارشان را دنبال خواهیم کرد. سال گذشته می‌دانید ما ۱۳ شبکه را شب قبل از آزمون زدیم و نظام ساختاری شان را به هم ریختیم، امسال این اشراف وجود دارد. داوطلبان به هر شکلی که بخواهند از مسیر تقلبی که طراحی می‌کنند برایشان وارد شوند قطعاًَ به درب بسته می‌خورند و سال گذشته ما سر جلسه امتحان یک سیستمی را طراحی کردیم به نام آشکارساز یا سیستم جاذب امواج که سیگنال یاب هم به آن می‌گویند، امسال ما آن دستگاه را که پارسال حدود ۸۰۰ تا درست کردیم امسال به ۲۸۰۰ تا رساندیم. این دستگاه در سال گذشته با برد دو متر کار می‌کرد، امسال با برد چهار متر کار می‌کند. همه سیگنال‌هایی که به داوطلب می‌رسد یا از داوطلب و محل حوزه خارج می‌شود، شناسایی می‌کند و قشنگ می‌رود بالای سر آن جایی که این سیگنال تولید می‌شود. عزیزان ما به آن‌ها می‌گویند که شما یک تجهیزاتی را ببرید، تجهیزاتی هم که هستند فوق جاسوسی است؛ موبایل واره است، گوشی‌های هندزفری نامرئی است. این‌ها را بچه‌ها بدانند که کشف می‌کنیم ما. کشفش سر جلسه امتحان حتی اگر خاموش باشند و سیستم روشن نشده باشد که مجازات دارد، اگر روشن شود تا ۱۰ سال محرومیت از آزمون سراسری دارد و بعضاً ما می‌بینیم که در شبکه‌های اجتماعی می‌گویند بیایید داخل، عمل کنید و… ما صدهزار جاسازی یک مورد نداشتیم که از طریق تقلب بتواند یک صندلی معمولی برای خودش ذخیره کرده باشد، خیلی محکم ایستادیم و پاسداری می‌کنیم این مسیر را. قضات کشیک دارند در همه این شهرستان‌ها حضور دارند، بلافاصله حکم صادر می‌کنند، بلافاصله شبکه‌هایی را که پشت سر قضیه می‌خواهند پشتیبانی کنند از طریق دستگاه‌های امنیتی شناسایی می‌کنیم، حکم دستگیری شان را صادر می‌کنند. یعنی تمام دولت، همه دست به دست هم دادند که یک آزمون، سالم، ایمن و استاندارد را به مردم هدیه بدهیم و این خیال مردم را راحت کنند که امانتی که شما به ما سپردید سالم به دستتان خواهیم رساند.

سئوال: آیا اینترنت هم در حوزه‌ها دچار اختلال می‌شود؟
پورعباس: بحث اینترنت این دو هفته اخیر یک مقدار رسانه‌ای شد، ما حدوداً حلقه‌های امنیتی زیادی را تعریف کردیم و آگاه هستیم که اینترنت ابزاری است که الآن با زندگی مردم گره خورده و قابل حذف شدن از زندگی نیست، از بازار گرفته تا بیمارستان و نوبت دهی پزشکی همه به اینترنت وابسته هستند. ما در این حلقه آخر پیش بینی کردیم و از دولت خواستیم که یک مکانیزمی طراحی کند که امکان فرستادن فایل، ارسال و دریافت محدود شود و در این چند ساعتی که آزمون برگزار می‌شود این امکان فراهم شده و هیچ گونه خللی در اینترنت کلی، اینترنت ثابت کاملاًَ پا بر جاست و خدمات می‌دهد، اینترنت همراه هستند که در حوزه شبکه‌های پیام رسان محدودیت‌هایی روی بخش ارسال و دریافت داریم که آن هم محدود است در حوزه‌هایی هست. در همین ۴۱۷ شهر ما در کل کشور است و طبیعتاً خواست مردم هم هست یعنی شما فرزندی که سه سال آخر قبل از آزمونش را گذاشته برای این کار، خانواده اش تحت تأثیر قرار گرفته، میهمانی نرفته و کلی هزینه کرده انتظار دارد که صندلی خوبش به راحتی از چنگش در نیاید لذا یک خاستگاه عمومی است و ما از این بابت از دولت تشکر می‌کنیم که همراهی می‌کنند در جهت حفظ آزمون به شکل کاملاً نقطه‌ای محدودیت‌هایی را اعمال می‌کنند.

سئوال: برای دانش آموزان استعداد درخشان و المپیادی‌ها هم آیا امتیاز خاصی برای این قضیه در نظر گرفته شده؟
پورعباس: بحث استعداد درخشان، بحث خاصی است که شورای استعداد درخشان در وزارتخانه داریم که عزیزانی که در المپیاد‌های جهانی مدال می‌گیرند، هر سه مدالشان را این‌ها بدون آزمون در رشته تخصصی خودشان می‌نشینند و کسانی که در المپیاد داخلی مدال طلا می‌گیرند، این‌ها هم بدون آزمون می‌روند در رشته‌های خود می‌نشینند و از این امتیاز برخوردار هستند.

سئوال: در مورد سهمیه‌های کنکور تفاوتی کرده امسال با سال‌های قبل یا نه؟
پورعباس: سهمیه کنکور یکی از مقولاتی است که در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح است، هنوز به جمع بندی نرسیده، به طور طبیعی امسال مثل سال‌های گذشته است، هیچ تفاوتی ندارد.

سئوال: چه سهمیه‌هایی هست؟
پورعباس: ما الآن سهمیه‌های مناطق ۱، ۲ و ۳ را داریم که طبیعتاً شهر‌هایی که بسته به امکاناتشان طبقه بندی می‌شوند، منطقه ۱ با خودش رقابت می‌کند، منطقه ۲ با خودش رقابت می‌کند و منطقه ۳ هم با خودش رقابت می‌کند، یک سهمیه ۵ درصد برای ایثارگران داریم و یک سهمیه ۲۵ درصد برای ایثارگران جانباز بالای ۲۵ درصد و خانواده شهدا داریم که مجموعاًَ این سهمیه‌های اصلی ما هستند. یک سری سهمیه‌های دیگر هست که شناورند، بسته به زمان مصوبات شورای انقلاب فرهنگی این را، مثلاً زلزله‌ای می‌آید، سانحه‌ای اتفاق می‌افتد، سیلی اتفاق می‌افتد این را تا یکی دو سال به آن منطقه یک امتیازات خاصی را می‌دهند که معمولاًَ حداکثر سه ساله است، بستگی به نوع خساراتی که وارد کرده، چون تا یک دوره‌ای این‌ها در شرایط عادی زندگی نیستند و لذا از این سهمیه برخودار هستند. این سهمیه‌ها هم در منطقه خودشان هست این طور نیست که کشوری باشد.

سئوال: شما چه توصیه‌ای برای داوطلبانی که پنجشنبه و جمعه یعنی سه تا چهار روز آینده می‌روند روی صندلی می‌نشینند و آزمون می‌دهند دارید؟ چه باید بکنند؟
پورعباس گفت: اولین توصیه من این است که از نظر فکری خودشان را آزاد کنند، هیچ استرس به خود راه ندهند، نشد دومی اش هست، یعنی ما چهار ماه دیگر ما آزمون مجدد داریم، آن آزمون با این آزمون یکی است، لذا بروند فکر کنند آزمون آزمایشی انجام می‌دهند، هیچ اتفاق خاصی برایشان نخواهد افتاد لذا با روحیه، آرامش و آسایش بروند. همیشه سؤال اول را خیلی‌ها ممکن است بلد نباشند، دنیا تمام نشده، رهایش کنند بروند به سؤال بعدی برسند و بعضاً دوستان ما فکر می‌کنند که اگر سؤال اول را جواب ندادند حتماً اتفاق خاصی می‌افتد، نه ما در یک رقابت هستیم، نفر اول کنکور هم تعدادی از سؤالات را جواب نمی‌دهد و تعدادی از سؤالات را غلط می‌زند، این طور نیست که همه بیایند ۱۰۰ درصد سؤال را انجام دهند. توصیه ام این است که آرامش خود را حفظ کنند، پدر و مادر‌ها فشار نیاورند، بیشترین استرس را پدر و مادر‌ها فشار می‌آورند، آرزو‌های خودشان را می‌خواهند در بچه شان تجلی کنند و این استرس را می‌برد بالا. فکر کنند چیزی را از دست نمی‌دهند، وقتی فکر کنی چیزی را از دست نمی‌دهی طبیعتاً چیزی را به دست خواهی آورد. خانوانده‌ها شب آخر آسایش و آرامش را برای بچه‌ها ایجاد کنند.