مرتضی یعقوبی در ابتدای نشست خبری صبح امروز (دوشنبه)، به تشریح آمار تولید زنجیره آهن و فولاد کشور طی سه ماهه ابتدایی سال جاری و روند کاهشی آن به دلیل محدودیت‌های برق و کاهش صادرات پرداخت. 

بهرام سبحانی- رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران- ضمن تاکید بر اینکه این روند کاهشی در سه ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ناشی از محدودیت‌های برق و اعمال زودتر از موعد آن و از ابتدای خرداد ماه بوده که منجر به کاهش تولید و کاهش صادرات شده است، اظهار کرد: محدودیت برق یکی از مهمترین بحران‌ها برای مجموعه‌ صنعت فولاد است؛ اگر کمبود برق وجود دارد، این محدودیت‌ را سرشکن کرده و به صورت یکسان برای همه‌ صنایع اعمال کنند؛ این درحالیست که حتی برای خود شرکت‌های مختلف فولادی هم به‌صورت یکسان و برابر محدودیت‌ها اعمال نمی‌شود؛ نکته مهم اما اینجاست که  برای دو ساعت قطعی برق فولادی‌ها، از حدود دو تا سه ساعت پیش از زمان قطعی، بایستی تولید را متوقف کرد تا بتوان خطوط را تخلیه کرد (در صورت وجود موارد مذاب و… در مدار تولید؛ قطعاً آسیب‌های جبران‌ناپذیری برای مدار تولید خواهد داشت). از سوی دیگر، بلافاصله پس از وصل شدن برق از همان لحظه اول، نمی‌توان تولید را از سر گرفت و بایستی شرایط لازم برای تولید را فراهم کرد؛ بنابراین چند ساعت هم در این مقطع، تولید متوقف است. بر این اساس قطعی دو ساعته برق برای فولادی‌ها، حدود هشت ساعت، را برای تولید از دست می‌دهد. 

وی ضمن اشاره به نامه اخیر این انجمن به وزارت نیرو، تصریح کرد: اگر دوستان در وزارت نیرو این موضوعات را مطلع هستند و بازهم محدودیت ایجاد می‌کنند که بحثی جداست اما اگر چنانچه بدین شکل اطلاع ندارند، وظیفه انجمن است که صدای شرکت‌های فولادی باشد و مطالبات آن‌ها را بیان کند. نکته مهم، بحث عدالت توزیع  خاموشی‌هاست که در صنایع مختلف رعایت نمی‌شود، همانطور که اشاره شد، حتی برای همه فولادسازان اجرایی نمی‌شود.

رئیس انجمن فولاد ایران تاکید کرد: به ما گفتند برای تامین برق مورد نیاز خود، نیروگاه تاسیس کنید و برق خود را تولید کنید؛ علیرغم اینکه تاسیس نیروگاه،  تخصص فولادسازان نیست اما این کار را هم کردیم؛ چرا این برق تولیدی خود را از خودمان دریغ می‌کنید؟! از ۴٠٠٠ مگاوات مورد نیاز، حدود ٣٠٠٠ مگاوات را خودمان تولید می‌کنیم. حداقل این برق تولیدی نیروگاه‌های خودمان را دیگر دریغ نکنید.

سبحانی ضمن اشاره به کاهش تولید و صادرات فولاد ایران، عمده دلایل کاهش صادرات فولاد را افت قیمت‌های جهانی و وجود ترمزهایی در داخل کشور دانسته و گفت: در بحث واردات، نیز همچنان تداوم رشد در واردات ورق سرد و پوشش دار را شاهد هسیتم؛ به‌گونه‌ای که برخی کارخانه‌های تولیدی کوچک، تولید خود را کاهش داده یا متوقف کرده‌اند؛ چراکه خرید فولاد وارداتی، صرفه بیشتری برای متقاضیان دارد تا تولید داخل. این درحالیست که توان تولید وجود دارد و بیش از ۶۰ درصد ظرفیت تولید کشور، خالی است. در مجموع واردات ۲۰۰ میلیون دلار ورق سرد و پوشش‌دار انجام شده که به راحتی در کشور تولید می‌شود و نیازمند حمایت تعرفه ای است. از دست رفتن بیش از ۹۸ همت از تولید فولاد در سال ۱۴۰۲، امنیت سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد را مورد تهدید قرار داده است.

این مقام صنعتی، افزایش فاصله نرخ ارز نیمایی و نرخ واقعی آن و همچنین عدم توجیه اقتصادی تولید را از جمله مسائل مهم فولادسازان، دانست.

سبحانی ضمن اشاره به هدف‌گذاری تولید ۵۵ میلیون تنی در افق ۱۴۰۴، تصریح کرد: به جرات می‌توان گفت، تنها صنعتی که تا سال آینده تا حد زیادی امکان دستیابی به این هدف را دارد صنعت فولاد است؛ البته دستیابی به چنین هدفی، نیازمند تامین انرژی، رفع چالش‌های ارزی و تسهیل سیاست‌های صادراتی است. حل این مشکلات و چالش‌ها تعامل معاونت طرح و برنامه سه وزارتخانه صمت، نیرو و نفت را می‌طلبد و بارها هم پیشنهاد آن را مطرح کرده‌ایم.

تعریف خود از خام‌فروشی را باید تغییر دهیم

در ادامه این نشست، امین ابراهیمی- عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران- ضمن تاکید براینکه سهم انرژی (برق، آب، گاز) در صنعت فولاد کلا ۹ درصد است، اما اولین و بیشترین محدودیت تامین برق برای صنعت فولاد رخ می‌دهد، گفت: نرخ انرژی برای فولادسازان طی سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است؛ آب ۳۰ برابر، گاز ۲۰ برابر و برق ۱۵ برابر افزایش یافته است. مدیریت خاموشی در کشور ناعادلانه است و همیشه دیوار صنعت فولاد هم کوتاه بوده است.

وی فولاد میانی را مزیت فولاد کشور دانسته و تصریح کرد: مزیت صادراتی ما فولاد میانی است و باید بر این مزیت‌ها تکیه کنیم؛ در غیر این صورت در این حوزه هم با ناترازی مواجه خواهیم شد؛ بایستی تعریف خود از خام‌فروشی را اصلاح کنیم؛ صنعت فولاد بخاطر اصطلاح خام‌فروشی، سال‌هاست که از این حوزه، دچار آسیب جدی شده است.

مدیرعامل فولاد خوزستان، تصریح کرد: به جرائت می‌توان گفت که ۹۹.۹ درصد مشکلات صادرات تا مرزهای ایران است و سنگ‌هایی است که محدودیت‌های دولتی مقابل پای صادرکنندگان می‌اندازند و تنها ۰.۱ درصد مربوط به مسائل خارجی است. بعد از ۴۵ سال توانسته‌ایم مسیرهای صادراتی را پیدا کنیم و بلد هستیم که محصول خود را بفروشیم اما متاسفانه موانع داخلی، بیش هستند.

ابراهیمی افزود: اختلاف ارز نیما و آزاد، سیاست‌های صادراتی، کارت‌های اجاره‌ای بازرگانی و مشکلاتی از این دست، ضربه اصلی را به تولیدکنندگان بزرگ زده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: راندمان نیروگاه‌های ما ۴۰ درصد است؛ برای حل مشکل انرژی نیازمند مدیریت مصرف و نه مدیریت خاموشی هستیم که این سیاست هم بر روی تولیدکنندگان اعمال می شود. حکمرانی صنعت فولاد نیازمند بازنگری است بطوری که مسأله حمل‌ونقل یکی از معضلات اصلی در این صنعت است.

دولت جدید، عدالت را در توزیع انرژی رعایت کند

بهادر احرامیان- دیگر عضو هیات مدیره این انجمن- ضمن تاکید براینکه حل مشکل ناترازی انرژی، در چند قدمی همه ما است، اظهار کرد: در حالی که نیاز برق فولادسازان ۴۰۰۰ مگاوات است، همین میزان ظرفیت تولید برق توسط صنایع فولادی انجام شده است اما برق نیروگاه‌های خودتامین فولادسازان هم به آن‌ها داده نمی‌شود.بنابراین از دولت جدید انتظار داریم، حداقل، عدالت در توزیع انرژی لحاظ شود و صنعت فولاد قربانی بحران انرژی نباشد.

وی افزود: ناترازی انرژی در کشور ما یک واقعیت است که از سال ۱۳۹۹ آغاز شده و تا به امروز ۲۴۰ همت دلار ظرفیت از دست رفته ایجاد کرده است. از ابتدای این ناترازی صنعت فولاد ۴۰۰۰ مگاوات برق نیاز داشته که این ظرفیت را ایجاد کرده است، سایر صنایع نیز باید این کار را انجام می دادند اما متاسفانه، اعمال محدودیت برق و گاز تنها بر روی صنعت فولاد است.  

احرامیان خاطرنشان کرد: قطعا در آینده با محدودیت جدید صادرات نفت و فولاد مواجه خواهیم شد و چنانچه به دنبال راهکاری نباشیم، در آبان و آذر ماه، قطعا با کمبود ارز مواجه خواهیم شد.

کاهش قیمت مسکن با سرکوب قیمت فولاد کاملا غلط است

در ادامه، سید رسول خلیفه‌سلطانی- دبیر انجمن تولیدگنندگان فولاد ایران- نیز اظهار کرد: صنعت فولاد با چالش‌های مختلفی مواجه است که از دولت چهاردهم حل این موارد را انتظار داریم؛ یکی از این چالش‌ها مقررات خلق‌الساعه و هر روزه است. تنظیم مقررات و ایجاد محدودیت‌های هر روزه آن هم برای صنعتی که به تولید ۵۵ میلیون تنی رسیده، چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟

وی تصریح کرد: آزادسازی نرخ ارز، یک مطالبه جدی است؛ بطوریکه با حل این مشکل در سال جاری حداقل ۱۰ میلیارد دلار و برای سال آینده ۱۲ میلیارد دلار، صادرات، دور از دسترس نخواهد بود.

خلیفه‌سلطانی با بیان اینکه ارز فولادی‌ها ۲۰ تا ۳۰ درصد ارز ورودی به کشور را شامل می‌شود که در مقایسه با صنایعی همچون فرش، سهم قابل توجهی است، گفت: در مقایسه ارزآوری این دو صنعت می‌توان گفت سال گذشته ارزآوری صنعت فرش ۴۰ میلیون دلار و در بهترین حالت ۱۰۰ میلیون دلار بوده،  اما صنعت فولاد ۸۰ میلیارد دلار ارزآوری داشته است. باقی صنایع هم همین شرایط را داشته‌اند.

دبیر انجمن فولاد ایران تاکید کرد: صنعت فولاد به عنوان یک صنعت محوری در کنار صنایع نفت و پتروشیمی امکان تامین ارز مورد نیاز کشور را دارد؛ این مسأله نیازمند باز شدن بندها از پای این صنایع است.

وی ادامه داد: سرکوب قیمت فولاد به بهانه‌های مختلف همچون کنترل قیمت مسکن ملی، از دیگر چالش‌های اصلی ماست؛ این کنترل نیز از طریق مکانیزم کنترل قیمت در بورس کالا انجام می‌شود. با در نظرگیری سهم قیمت فولاد در قیمت تمام شده مسکن که سهم هفت درصدی دارد، کنترل قیمت مسکن ملی با کنترل قیمت فولاد توهمی بیش نیست.

این عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، با بیان اینکه در بحث انرژی، نرخ پرداختی فولادی‌ها ۱۰ برابر سیمانی هاست، تصریح کرد: اما در هنگام خاموشی و اعمال محدودیت نیز اول به سراغ فولادی‌ها می‌آیند. این درحالیست که صنعت فولاد می‌تواند برای حل مشکل بحران انرژی کشور، پیشقدم باشد. از درآمد حاصل از فروش برق به فولادی‌ها امکان ایجاد نیروگاه‌های کافی وجود داشت که اگر انجام می شد، امروز با کمبود برق در کشور و در صنایع مواجه نبودیم.