۶۱ درصد وسعت کشور را مناطق خشک و فراخشک تشکیل می‌دهد / افزایش ۱.۶ درجه دمای کشور طی ۴۰ سال اخیر

به گزارش پایگاه خبری تجارت گردان به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، خسرو شهبازی معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها در نشست خبری امروز از افزایش ۱.۶ درجه سانتی‌گراد دمای کشور طی ۴۰ سال اخیر خبر داد و گفت: موضوع تغییر اقلیم در کشور ما و سایر کشور‌ها بر تخریب پوشش گیاهی جنگل، فرسایش خاک و افزایش روان آب‌ها به عنوان یکی از بزرگترین چالش‌های پیش‌رو دامن زده است که بخشی از این گرمایش زمین مربوط به شرایط اقلیمی و بخشی دیگر دستکاری انسان‌ها در طبیعت است.

او افزود: طی چند سال اخیر نقاط مختلف کشور با پدیده گرد و غبار دست‌ و پنجه نرم می‌کند که بر اساس بررسی و مطالعات صورت گرفته، اگر بتوانیم پدیده گرد و غبار کل زمین را مهار کنیم، یک درجه دمای کره زمین خنک می‌شود.

معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها ادامه داد: بحث تخریب سرزمین در بسیاری از کشور‌ها همچون ایران وجود دارد و همواره باید بپذیریم در کشوری هستیم که با پدیده گرد و غبار و خشک‌سالی باید سازگاری پیدا کنیم.

شهبازی با اشاره به اینکه تخریب سرزمین فشار‌های اقتصادی و اجتماعی متعددی به عرصه‌ها وارد کرده و امنیت غذایی را به خطر انداخته است، بیان کرد: این در حالی است که با اجرای پروژه‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری می‌توان از پوشش گیاهی جنگل و این خاک و سرزمین حفاظت کرد.

به گفته این مقام مسئول با وجود آنکه میزان بارش در کشور ما یک سوم متوسط دنیاست، اما میزان تخریب سه برابر کشور‌های دیگر است که این امر بدان معناست که برای هر قطره باران، باید برنامه‌ریزی داشته باشیم.

او با اشاره به اهمیت موضوع آبخیزداری و آبخوان‌داری در کشور، گفت: باتوجه به تأکید مقام معظم رهبری بر اجرای آبخیزداری و آبخوان‌داری، امسال ۱۵۰ میلیون یورو معادل یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از محل صندوق توسعه ملی برای انجام طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری در کشور اختصاص یافت که پیش‌بینی می‌شود از محل این اعتبار یک میلیون و ۳۷۰ هزار هکتار عملیات آبخیزداری انجام شود.

معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها ادامه داد: از ۴۱۳ میلیارد مترمکعب بارش سالیانه ۱۲۰ میلیارد مترمکعب آن بهره‌برداری می‌شود و مابقی به واسطه تخریب و سیلاب از بین می‌رود.

شهبازی با اشاره به اینکه فرسایش خاک در کشور ما بسیار بالاست، افزود: سالانه ۹ تن در هکتار فرسایش خاک وجود دارد که عملیات آبخیزداری می‌تواند تا حدود زیادی آن را کنترل کند.

این مقام مسئول با بیان اینکه ۶۱ درصد وسعت کشور را مناطق خشک و فراخشک تشکیل داده است، افزود: باتوجه به آنکه در کمربندی خشک دنیا قرار داریم، باید به سمت‌وسوی برنامه‌ریزی برای مقابله با بیابان‌زایی پیش رویم.

به گفته او سال گذشته از صندوق توسعه ملی ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار به پروژه‌های آبخیزداری اختصاص یافت در حالی که امسال این رقم به ۱۵۰ میلیون یورو معادل بیش از یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت که با این میزان اعتبار عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری در ۳۷۸ شهرستان و یک میلیون و ۳۷۰ هزار هکتار در حال انجام است.

معاون آبخیزداری سازمان جنگل‌ها مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به مزایای اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان داری گفت: عملیات آبخیزداری باعث کاهش ۱۰ درصدی تبخیر آب و ترسیب کربن ۶ تن در هکتار و افزایش میزان آب قنوات می‌شود. ضمن آنکه اجرای عملیات آبخیزداری به ازای هر هکتار ۵۳۰ میلیارد متر مکعب ذخیره آب را به همراه دارد.

وی منشا پدیده گرد و غبار کشور را داخلی و بخش دیگر را از کانون‌های بیرون مربوط به کشور‌های عربستان و عراق اعلام کرد و گفت: شهر‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و رضوی و خوزستان در مناطق کانون‌های داخلی گرد و غبار محسوب می‌شوند.

شهبازی ادامه داد: هم اکنون ۳۲.۵ میلیون هکتار مناطق بیابانی در کشور داریم که ۱۳ میلیون هکتار در نقاط بحرانی قرار دارند، از این رو در ۲۶۸ میلیون هکتار مالچ پاشی، ۳۰۰ هزار هکتار بادشکن، ۱.۸ میلیون هکتار مدیریت روان آب و ۴.۷ میلیون هکتار بذرپاشی برای ترسیب کربن در برابر بیابان زایی صورت گرفته است.

به گفته این مقام مسئول، در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به مناطق بیابان شد به طوریکه ۲۶.۷ میلیارد یورو معادل ۲۹۳ میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی، ۶۵ میلیارد تومان از محل ردیف اعتباری به پروژه بیابان و ۶۶۰ میلیارد تومان از بند (ه) قانون بودجه برای مالچ پاشی صورت گرفته است.

معاون آبخیزداری و امور مراتع سازمان جنگل با بیان اینکه ۸۴.۷ میلیون هکتار عرصه پوشش مرتعی در کشور داریم، افزود: ۷ هزار گونه مرتعی شناسایی شده که ۱۲۰۰ گونه از این تعداد به گیاهان دارویی اختصاص دارد.

شهبازی با اشاره به اینکه مراتع نقش بسیار مهمی در تعلیف دام و جلوگیری از هر‌ز‌آب‌ها دارد، گفت: اگر سطح پوششی از ۲۰ درصد به ۸۰ درصد برسد میزان جلوگیری از هرز رفتن آب ۵ درصد کاهش می‌یابد.

وی افزود: ۶۷ درصد دام‌های کشور سبک هستند که با تغذیه از مراتع، فشار مضاعفی بر این بخش وارد می‌کنند.

شهبازی از صادرات یک هزار و ۵۰۴ تن صادرات محصولات فرعی منابع طبیعی به کشور‌های مختلف خبر داد و گفت: این میزان صادرات رقمی معادل ۱۰۰ میلیون دلار ارزآوری در بر داشته است، ضمن آنکه با توجه به شرایط تحریم به دنبال تسهیل شرایط صادرات برای صادرکنندگان هستیم.

این مقام مسئول، براساس آمار فائو ارزش هر هکتار مراتع در سال را ۲۳۲ میلیون دلار اعلام کرد.

معاون آبخیزداری سازمان جنگل‌ها بیان کرد که طرح آبخیزداری و کنترل سیل در کنار ۸ طرح کلان حوزه آبخیزداری و آبخوان داری اجرایی می‌شود.

شهبازی گفت: این طرح در حال تدوین است و به زودی آماده اجرا خواهد شد.

معاون آبخیزداری سازمان جنگل‌ها از اجرای طرح آبخیزداری و کنترل سیل در کنار ۸ طرح کلان حوزه آبخیزداری و آبخوان داری اجرایی خبر داد و گفت: این طرح در حال تدوین است و به زودی آماده اجرا خواهد شد.

به گفته وی، ۹۶ درصد کشور در معرض درجاتی از وقوع سیل قرار دارد و ایران جزو کشور‌های سیل خیر است.

معاون آبخیزداری سازمان جنگل‌ها با انتقاد از اینکه ۷۰ درصد اعتبار سیل صرف ترمیم خسارت پس از سیل می‌شود، اظهار کرد: اعتبارات به مسائل پیشگیرانه از سیل مانند طرح‌های آبخیزداری هزینه شود.

شهبازی درباره دلایل افزایش فرونشست زمین در کشور گفت: برداشت بیش از اندازه آب منجر به همین فرونشست‌ها و افزایش بیلان منفی سفره‌های زیرزمینی می‌شود که لازم است اقداماتی برای جلوگیری از این امر صورت گیرد.

وی در ارتباط با ایجاد سد‌های زیرزمینی افزود: براساس مطالعات انجام شده می‌توان سد‌های زیرزمینی با ظرفیت‌های مشخص ایجاد کرد، اما باید به میزان و ظرفیت آن توجه شود و همچنین مراقب بود که سفره‌های آب شیرین و شور با یکدیگر اختلاط بیدا نکنند.

این مقام مسئول ادامه داد: در چند نقطه کشور مانند وردیس، کرمانشاه، کرمان، یزد و هرمزگان سد‌های زیرزمینی ساخته شده که مورد توجه کشاورزان پایین‌دست قرار گرفته است.

به گفته وی، امسال ۴۵۰ پروژه آبخیزداری و آبخوان‌داری در کشور افتتاح شده که ۲۸۰ مورد آن آبخوانداری است.

شهبازی درخصوص پروژه احیای جنگل‌ها گفت: پروژه احیای جنگل‌های تخریب شده با کمک سازمان‌های بین المللی در دستور کار قرار داده ایم و در این ارتباط با فائو قراردادی داریم که ایران کل کار را انجام داده، اما فائو به دلایل مختلف از جمله انتقال پول نتوانسته سهم خود را پرداخت کند و به همین خاطر پروژه یکسال به تعویق افتاده است.

معاون آبخیزداری و مراتع سازمان جنگل‌ها درباره پروژه GEF بیان کرد: پروژه صندوق تسهیلات زیست محیطی جز پروزه‌های بزرگ مقیاس است که بالای یک میلیون دلار به ایران به واسطه این پروژه کمک می‌شود که در سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ این پروژه را به سازمان ملل ارسال کردیم و در اجلاس کنوانسیون از کشور‌های مانند ترکیه تیم ۲۰ نفره اعزام می‌شوند، اما از ایران گروه‌ها بسیار کمی به این کنوانسیون فرستاده می‌شوند و در کنوانسیون اخیر همکاری در زمینه مرتع و بیابان امضا شد.

وقوع سیل در ۴ درصد مناطق کشور ناچیز است/اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان داری امری مهم در کاهش ۷۰ درصدی خسارت سیل

ابوالقاسم حسین پور مدیر کل دفتر آبخیزداری و آبخوان داری سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری در ادامه این نشست با تاکید بر اهمیت آب به عنوان دومین چالش اقتصاد اظهار کرد: بحران‌های در ارتباط با آب در جای جای کشور خود را نشان داده است، از این رو نیاز است که برنامه ریزان این حوزه به پایداری آب بیش از گذشته اهتمام ورزند.

وی افزود: در ابتدای سال وقوع سیل در بخش‌های وسیعی از شمال غرب، غرب و جنوب کشور را دچار آسیب کرد، هر چندعملیات آبخیزداری و آبخوان داری در مناطقی که صورت گرفته بود، خسارت را به حداقل رساند.

حسین پور با اشاره به اینکه در تمامی نقاط کشور امکان بروز سیل وجود دارد، بیان کرد: براساس نقشه‌های پهنه بندی تنها در ۴ درصد مناطق کشور سیل خیزی ناچیز است که این امر نشان می‌دهد سیل یک پدیده مهم در کشور به شمار می‌رود که باید به آن پرداخت چرا که اثر بخشی فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوان داری در سیل اخیر نتایج آن برای تمامی مسئولان ملموس بود.

این مقام مسئول ادامه داد: با اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان داری می‌توان خسارت سیل را تا ۷۰ درصد کاهش داد، ضمن آنکه افزایش تمرکز در وقوع سیل بسیار حیاتی است که اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان داری می‌تواند تا ۱۸ دقیقه تاخیر در اجرای عملیات اجرا کند.

وی در پایان تصریح کرد: با توجه به آنکه در ۱۴ میلیون هکتار مطالعه آماده اجرا در کشور وجود دارد، از این رو ضرورت توسعه آبخیزداری و آبخوان داری بیش از گذشته است که به همین خاطر سازمان جنگل‌ها آمادگی دارد با تخصیص اعتبارات این امر مهم را تحقق دهد.