محمد واعظ برزانی در گفت وگو با ایبِنا مشکلات و معضلات نظام بانکی کشور در تعامل با نظام بانکداری بین الملل را در دو بخش توصیف کرد و گفت: نخست مشکلات ناشی از تحریم و دیگری مسائلی که فراتحریمی که از قبل بوده و ریشه تاریخی دارد، است
این اقتصاددان ادامه داد: تحریم عمدتا به کمک دو اهرم، مبادلات بانکی ما را غیر ممکن و در مواردی با هزینه بالا روبرو کرده است که این دو ابزار اصلی نظام تحریم مالی و بانکی شامل نظام پایش U-Turn و سامانه پیام رسانی سوئیفت می شود.
وی ادامه داد: براساس نظام پایش بانکی U-Turn، تمام مبادلات بانکی که پول مورد معامله آن دلار آمریکاست، لازم است اطلاعات آن در اختیار مقام ناظر در آمریکا قرار گرفته و آن تراکنش مالی را بپذیرد. به عبارت دیگر این ابزار باعث شده است که قلمرو حاکمیت آمریکا فراتر از مرزهای جغرافیایی خود روی معاملات بانکی اعمال شود که البته توجیحاتی برای این موضوع مطرح کرده اند که در حال حاضر موضوع بحث نیست.
این اقتصاددان با اشاره به دومین ابزارنظام تحریم مالی و بانکی علیه ایران یعنی نظام پیام رسان سوئیفت، گفت: با توجه به اینکه عمده تجارت خارجی ما به کمک روش پرداخت ال سی یا همان اعتبار اسنادی انجام می گیرد، زمانی که سوئیفت مانند حال حاضر برای ما تحریم باشد، امکان مبادلات بانکی حتی برای ارزهای غیر از دلار، غیرممکن و حتی سخت می شود.
به گفته واعظ، راه اساسی خارج شدن از اثرگذاری دو ابزار سامانه پایش U-Turn و نظام پیام رسان سوئیفت؛ ایجاد ابزارهای جایگزین است که خوشبختانه در این باره می توانیم از همکاری های منظقه ای و آسیایی بهره مند شویم.
او تاکید کرد: کشورهایی مانند روسیه و چین سامانه‌هایی ایجاد کردند که الحاق سامانه تسویه بانکی ما با آن کشورها اساسا ما را از حوزه اصلی تاثیرگذاری این دو ابزار آزاد می‌کند؛ اما قبول مقررات FATF در این شرایط به معنای در اختیار قراردادن نقشه مبادلات مالی و بانکی ما به طرف تحریم کننده ماست؛ آیا در این شرایط، عقل سلیم چنین اقدامی را می پذیرد؟
این اقتصاددان در واکنش به این پرسش که چقدر می‌توانیم امیدوار باشیم که با رفع این مسائل، مبادلات بین المللی بانک های ایران احیاء شود یا حتی بانک های خارجی تراز اول به فعالیت در ایران و ایجاد شعبه علاقه نشان دهند؟ گفت: در وهله نخست باید فضای تنفسی برای مبادلات بانکی خود در اقتصاد بین الملل ایجاد کنیم و این امر از طریق بی اثرکردن دو سامانه U-Turn و سوئیفت است. آنگاه ما می توانیم به یک لایه عمیق تری وارد شویم و آن این است که چگونه از تقویم مالی بین المللی بهره‌مند شویم؟ وقتی می توان در آن حوزه عمل کرد که محدودیت های لایه نخست رفع شده باشد، این در حالی است که چنین محدودیت هایی با قبول FATF در این شرایط رفع نخواهد شد؛ بلکه باعث اثرگذارتر شدن تحریم ها بر اقتصاد ملی ما می شود؛ حداقل احتمال آن وجود دارد.
